Có một Cao Bằng vững mạnh nơi địa đầu Tổ quốc - Bài 1: Điểm tựa lòng dân giữa vùng sạt lở Ca Thành

Đêm kinh hoàng trong ký ức người giữ làng

Trong ký ức của ông Hoàng Tòn Sao, Chủ tịch UBND xã Ca Thành năm 2024, cái đêm định mệnh ngày 9/9 như một vết cắt không bao giờ lành da. Sau nhiều ngày ròng rã vận động dân sơ tán do mưa lâu ngày, nguy cơ sạt lở cao, ông vừa chợp mắt thì một tiếng gọi thất thanh trong điện thoại đã xé tan màn đêm: "Chủ tịch ơi, dân chết hết rồi!".

Lời báo tử ấy như sét đánh ngang tai. Ông Sao lao ra ngoài, con đường độc đạo vào xã đã bị đất đá chặn đứng. Lòng nóng như lửa đốt, nước mắt hòa vào mưa lạnh, người chủ tịch vừa chạy bộ vừa tìm đường vào với bà con, vừa cố gắng giữ liên lạc qua chiếc điện thoại sóng chập chờn, chỉ đạo khẩn cấp: "Các đồng chí ở lại, tiếp cận ngay các khu vực sạt lở cứu người, tôi sẽ vào bằng mọi cách".

Vết sạt trượt từ sườn núi tại xã Ca Thành

Cùng lúc đó, ở những nơi như xóm Lũng Lỳ đã hoàn toàn bị cô lập, nỗi đau đẫ ập xuống từng gia đình. Anh Hoàng Văn Vạng, người may mắn sống sót, bàng hoàng kể lại: “Khoảng 5 giờ sáng, tôi chưa kịp thức giấc thì tai họa đã ập đến," Dòng đất đá khổng lồ đã vùi lấp hoàn toàn ngôi nhà, cướp đi người vợ thân yêu của anh. Trong tích tắc, mẹ anh Vạng chỉ kịp ôm chặt đứa cháu nhỏ, giành lại sự sống từ tay tử thần, để rồi một thân cây lớn đổ ầm xuống làm gãy xương sườn của bà.

Cách đó không xa, anh Triệu Triều Kinh cũng chết lặng trước cảnh tượng ngôi nhà bị nuốt chửng bởi một trận sạt lở khác. "Vợ tôi đã mất, bố tôi thì gãy xương sống," anh Kinh nghẹn ngào.

Bóng tối và tang thương bao trùm lên toàn xã Ca Thành. Trước sự nổi giận của thiên nhiên, con người trở nên quá nhỏ bé và bất lực.

Căn nhà gần như bị hư hỏng hoàn toàn bởi cơn sạt lở sau trận bão lũ

Theo báo cáo của UBND huyện Nguyên Bình và Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Cao Bằng, đợt mưa lũ kéo theo sạt lở tháng 9 năm 2024 đã gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng trên địa bàn toàn tỉnh, trong đó xã Ca Thành là một trong những nơi chịu thiệt hại nặng nề nhất.

Trên toàn tỉnh Cao Bằng, mưa lũ và sạt lở đã khiến 55 người tử vong, 19 người bị thương, 2 mất tích; 2.239 ngôi nhà bị thiệt hại; hơn 2.076ha lúa, hoa màu bị ngập; 28,95ha cây trồng lâu năm (quế, hồi, keo, trúc...) bị sạt lở đổ, gãy; 18,37 ha diện tích nuôi cá; 1,75 ha diện tích nuôi cá ruộng; 23 lồng, bè nuôi cá các loại bị trôi, hư hỏng; hàng nghìn gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi; nhiều khu vực dân cư chia cắt, cô lập; nhiều tuyến đường giao thông huyết mạch, trường học, trạm y tế, công trình thủy lợi, hệ thống điện nước, thông tin liên lạc,... bị hư hỏng nặng nề.

Nhiều khu dân cư như xóm Lũng Lỳ thuộc xã Ca Thành bị cô lập hoàn toàn. Hàng chục hộ dân phải sơ tán khẩn cấp trong đêm. Trụ sở xóm, trường học và hệ thống điện bị cuốn trôi và hư hỏng nặng. Cả xã chìm trong bùn đất và tang thương, mất liên lạc hoàn toàn trong gần 48 giờ sau thiên tai.

“Chúng tôi như bị cắt khỏi thế giới. Không có điện, không có sóng điện thoại, không ai biết chúng tôi còn sống hay không. Đến khi ánh đèn pin đầu tiên của đội cứu hộ rọi qua màn đêm, cả xóm òa khóc.” ông Hoàng Văn Me, Trưởng xóm Lũng Lỳ, nghẹn giọng kể lại.

Tuyến đường liên xã gần như bị chặn đứng

Ngay trong đêm, hơn 200 cán bộ, chiến sĩ công an, quân đội, dân quân tự vệ được huy động khẩn cấp. Trong giá lạnh và bùn lầy, họ thay nhau mở đường, tìm kiếm người mất tích, cứu trợ từng hộ dân bị cô lập. Có người ngâm mình trong nước lũ suốt nhiều giờ chỉ để đưa được gói mì, chai nước đến tay người dân còn mắc kẹt.

Sau cơn lũ, Ca Thành chỉ còn lại sự đổ vỡ, tan hoang, những vết thương loang lổ ứa máu; những mái nhà nghiêng ngả, ruộng bậc thang biến thành vũng bùn. Cảnh tượng điêu tàn đến đau lòng.

Mệnh lệnh từ trái tim người cán bộ

Nhưng chính trong khoảnh khắc tưởng chừng tuyệt vọng nhất ấy; các cấp ủy, chính quyền phát đi chỉ đạo khẩn cấp để cứu dân. Toàn bộ hệ thống chính trị tại cơ sở được kích hoạt ở mức cao nhất. Mệnh lệnh được truyền đi bằng nhịp đập của những trái tim người cán bộ, đảng viên: Tất cả lên đường, bằng mọi giá phải tiếp cận được với dân.

Lực lượng cứu hộ cứu nạn cùng người dân thần tốc khắc phục vụ sạt lở nghiêm trọng

Các lực lượng chức năng tại chỗ cùng cán bộ xã nhanh chóng giải cứu các hộ dân. Tinh thần hiên ngang, các chiến sĩ biến thân mình thành những cột mốc sống giữa dòng nước xiết, dùng đôi vai trần làm điểm tựa để mở đường máu xuyên qua những điểm sạt lở. Trên vai họ gùi cuốc xẻng, lương khô, và gùi cả niềm tin và sinh mệnh của bao người dân."Trời vẫn đang mưa lớn, đường tắc hoàn toàn, nhưng các anh cán bộ là những người đầu tiên tìm được vào đến nơi," anh Vạng xúc động nhớ lại.

Cuộc chạy đua với thời gian không chỉ diễn ra trong vài giờ đầu. Những ngày sau đó, dưới sự chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền, toàn bộ hệ thống chính trị tại cơ sở đã thực sự trở thành những “pháo đài”.

Những pháo đài không xây bằng gạch đá, mà được dựng nên từ ý chí sắt đá của đảng viên và niềm tin của nhân dân. Mỗi cán bộ, mỗi đảng viên là một viên gạch hồng vun đắp nên thành trì của sự sống. Họ đã gùi từng bao gạo, dìu từng cụ già, cõng từng em nhỏ. Họ đã dùng bàn tay cứng rắn khi làm nhiệm vụ và dùng trái tim ấm nóng khi vỗ về người dân, sưởi ấm cả một vùng biên cương giá lạnh.

Bão tan, để lại Ca Thành những vết thương sâu hoắm nhưng không thể dập tắt ý chí của người dân nơi đây.

Thảm họa đi qua, Ca Thành đứng dậy

Dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy xã và sự chung sức của chính quyền các cấp, một cuộc hồi sinh mạnh mẽ đã bắt đầu. Các đảng viên xung kích đi đầu, người dân bảo nhau, cùng chung tay dọn dẹp bùn đất, dựng lại lán trại tạm. Tinh thần "lá lành đùm lá rách" lan tỏa khắp nơi. Anh Vạng và nhiều hộ dân mất nhà khác đã được chuyển đến khu tái định cư mới tại xóm Lũng Lỳ. Những ngôi nhà khang trang, kiên cố do Nhà nước và các mạnh thường quân chung tay xây dựng dần mọc lên vững trãi.

"Đến nay, gia đình tôi đã được hỗ trợ nhà ở, đồ dùng sinh hoạt cần thiết để bắt đầu lại cuộc sống," anh Vạng chia sẻ, ánh mắt đã ánh lên niềm hy vọng.

Người dân chung tay cùng chính quyền địa phương xây dựng lại cuộc sống sau trận sạt lở lịch sử

Thảm họa đi qua, Ca Thành đã và đang đứng dậy, không chỉ bằng sức lực, mồ hôi mà còn bằng niềm tin không lay chuyển. Niềm tin ấy được vun đắp từ chính những hành động quên mình của những người cán bộ, đảng viên. Họ đã chứng minh rằng, “pháo đài” vững chắc nhất chính là lòng dân, và khi lòng dân trọn vẹn tin theo Đảng, không một sức mạnh nào có thể quật ngã.

Ngọn đuốc soi đường cho cuộc tái thiết ấy chính là ý chí và vai trò lãnh đạo của Đảng. Từ Đảng ủy xã, mệnh lệnh của trái tim và trách nhiệm đã biến thành hành động, huy động sức mạnh tổng lực của toàn xã hội. Những người đảng viên, trong vai trò xung kích, đã trở thành những hạt giống đỏ, gieo mầm hy vọng và sự sống trên một trận chiến mới - mặt trận không tiếng súng, ổn định đời sống và phục hồi kinh tế cho người dân.

Thành quả đã nảy mầm. Những ngôi nhà mới ở khu tái định cư Lũng Lỳ không chỉ là nơi che mưa che nắng, mà còn là mái ấm của ý Đảng, lòng Dân.

Ánh mắt sáng lên niềm tin của anh Vạng khi đứng trước ngôi nhà mới chính là câu trả lời sâu sắc nhất. Nó cho thấy, giông bão có thể cuốn đi tài sản, nhưng không thể nào xóa đi được niềm tin son sắt của người dân dành cho Đảng và Nhà nước. Niềm tin ấy, mối liên kết máu thịt ấy chính là pháo đài bất khả xâm phạm, là nguồn vốn xã hội quý giá nhất, là nền tảng vững chắc để Ca Thành và cả vùng cao này tự tin viết tiếp những trang sử mới, vững bước tương lai dưới lá cờ Đảng quang vinh.

Doanh Thương - Thảo Ly - Ngọc Mỹ