Cơ quan thuế trả lời thắc mắc của hộ kinh doanh về thuế từ ngày 1-6

Nghị định 70 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 123 quy định về hóa đơn, chứng từ chính thức có hiệu lực từ ngày 1-6. Hai trong số các nội dung quy định trong Nghị định 70 đang được dư luận đặc biệt quan tâm vì phạm vi tác động rộng đến nhiều đối tượng.

Theo đó, 100% hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kể từ ngày 1-6, không phân biệt hộ kinh doanh đăng ký nộp thuế theo phương pháp khoán hay kê khai, doanh thu dưới 200 triệu đồng thì không phải nộp thuế và doanh thu từ trên 200 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng thì sẽ áp dụng kê khai thuế.

Sau đó, từ ngày 1-1-2026, sẽ hoàn toàn bỏ hình thức thuế khoán và thay thế hoàn toàn bằng hình thức thuế thu qua hình thức hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Việc cơ quan thuế thay đổi một số quy định chính sách thuế là nhằm minh bạch trong công tác quản lý thuế, chống thất thu thuế, thuận lợi trong việc truy xuất nguồn gốc hàng hóa.

Tuy nhiên, thời gian qua, do chưa hiểu rõ, nhiều cá nhân và hộ kinh doanh lo ngại những thông tin thay đổi về chính sách thuế khi chưa kịp thích ứng nên đã “đóng cửa hàng” để nghe ngóng. Thậm chí, do không hiểu rõ chính sách dẫn đến việc không thanh toán bằng hình thức chuyển khoản, chậm nộp tờ khai, không sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền (dù thuộc diện phải sử dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền).

Điều này có thể dẫn đến bị xử phạt đối với hành vi chậm nộp hoặc không nộp nộp tờ khai theo mẫu theo quy định của pháp luật.

Ngày 6-6, phía Cục Thuế đã thông tin tới ĐTTC về nội dung liên quan đến những thắc mắc, lo lắng và cả hiểu lầm của người nộp thuế trong những ngày gần đây.

Theo đó, đối với nội dung cá nhân và hộ gia đình lo ngại việc áp dụng khai thuế qua hóa đơn điện tử sẽ ảnh hưởng đến hoạt động thì theo quy định tại Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) và Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) hiện hành thì hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu hàng năm từ 100 triệu đồng trở xuống thì không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT và không phải nộp thuế TNCN.

Tuy nhiên, từ ngày 1-1-2026, các cá nhân, hộ kinh doanh có mức doanh thu từ 200 triệu đồng/năm trở lên thì mới bị tính thuế. Do đó, việc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo quy định tại Nghị định 70 không ảnh hưởng đến việc áp dụng chính sách thuế đối với cá nhân, hộ kinh doanh. Việc nâng ngưỡng chịu thuế lên trên 200 triệu đồng/năm nhằm hỗ trợ những hộ, cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ.

Đối với nội dung xác định các giao dịch chuyển khoản khi mua và bán (hoạt động kinh doanh để xác định tính thuế) và các giao dịch dân sự đơn thuần trên cùng một số tài khoản ngân hàng mà cá nhân và hộ kinh doanh dùng để đăng ký với cơ quan thuế, cơ quan thuế cho biết sẽ có sự phân loại.

Cụ thể, khi xem xét giao dịch qua ngân hàng, cơ quan thuế sẽ phân loại nếu có thông tin mô tả giao dịch khi chuyển khoản. Bên cạnh đó, cơ quan thuế cũng sẽ xem xét chủ của tài khoản để phân loại.

Đối với các hộ, cá nhân kinh doanh có quy mô lớn, doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên (ước tính khoảng 37.000 hộ), quy định quản lý về thuế sẽ chặt chẽ hơn. Theo đó, ngày 1-6, nhóm hộ, cá nhân kinh doanh này sẽ không được tiếp tục sử dụng thuế khoán mà phải sử dụng hóa đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền, và hệ thống hóa đơn phải kết nối trực tiếp với cơ quan thuế.

Phần thuế phải nộp sẽ được tính trên doanh thu thực tế của hộ, cá nhân kinh doanh, thay thế cho mức thuế khoán trước đó. Quy định này chủ yếu áp dụng với các ngành như nhà hàng, khách sạn, siêu thị, cửa hàng tiện lợi, bán lẻ tiêu dùng nhanh... Mục tiêu là đảm bảo mọi khoản thu đều được ghi nhận chính xác, chống thất thu ngân sách Nhà nước và tạo sân chơi công bằng với các doanh nghiệp nộp thuế đầy đủ.

Cùng với đó, phương pháp thuế khoán (tức là áp mức thuế cố định theo ngành nghề và địa bàn) sẽ chính thức bị xóa bỏ, thay vào đó tất cả hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu thực tế trên 200 triệu đồng/năm đều sẽ phải kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế.

Điều này đồng nghĩa với việc dù cá nhân kinh doanh, hộ kinh doanh lớn hay nhỏ, miễn là doanh thu vượt ngưỡng 200 triệu/năm, thì cần ghi chép đầy đủ số liệu bán hàng, có thể cần lập sổ sách, sử dụng phần mềm để kê khai doanh thu, tính toán đúng mức thuế mình phải đóng.

Ông Mai Sơn, Phó cục trưởng Cục Thuế cho biết, khi áp dụng kê khai thuế qua hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, tỷ suất thuế phải nộp của các cá nhân và hộ kinh doanh không thay đổi, chỉ khác là các hộ sẽ phải kê khai và khai trên doanh thu thực tế.

"Việc xóa bỏ hình thức thuế khoán là một bước ngoặt mang tính cách mạng trong quản lý thuế với hộ kinh doanh khi thay đổi không chỉ về phương thức tính, mà còn là tư duy quản lý và cách thức đồng hành với người nộp thuế", ông Sơn chia sẻ.

Lưu Thủy