Cần có lộ trình cấm xe khách đường dài trên 300km

Sau chuyến công tác ở Nuremberg (Đức), tôi tiếp tục hành trình đến Berlin. Buổi tối tôi mua vé tàu để sáng mai đi sớm, nhưng do mua sát thời điểm khởi hành nên giá vé đắt hơn máy bay. Tôi quyết định đi xe bus cho tiết kiệm. Từ Nuremberg về đến Berlin chỉ có hơn 400km, bằng quãng đường từ Nha Trang đến TP.HCM hoặc từ Hà Nội vào đến Hà Tĩnh.

Đường Autobahn ở Đức xe chạy đều đều trên trăm km/h, chậm nhất cũng chỉ 4 tiếng, ngủ một giấc là tới Berlin. Nghĩ vậy, tôi hỏi nhân viên quầy Concierge (hỗ trợ khách hàng) địa chỉ bến xe bus gần nhất về Berlin. Anh ta ngạc nhiên trả lời quãng đường quá xa, ở Đức không có tuyến xe bus nào chạy hành trình dài đến thế.

Với tư duy của những người hay bắt xe bus đi những hành trình dài, tôi cũng ngạc nhiên không kém. Có 400km, lại đi trên toàn cao tốc hiện đại, êm như ru, vậy mà không có xe bus vì quá xa.

Trong khi ở ta, xe khách vẫn là phương tiện đường dài phổ biến, đặc biệt ở những vùng nông thôn. Quê tôi ở Thái Bình (nay là Hưng Yên), hàng ngày rất nhiều tuyến xe khách vào các tỉnh Tây Nguyên, TP.HCM, thậm chí vào tận Cà Mau với quãng đường 3.000km, và 3 ngày trên xe.

Đã đến lúc cơ quan chức năng cần nghiên cứu hạn chế, tiến tới cấm triệt để xe khách có hành trình trên 300km trở lên.

Theo thống kê của Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia, chỉ tính riêng 11 tháng của năm 2024, toàn quốc xảy ra 21.691 vụ tai nạn giao thông, làm tử vong 10.026 người, bị thương 16.103 người. Trong đó, riêng trên đường bộ đã xảy ra 21.512 vụ tai nạn giao thông, làm tử vong 9.905 người, bị thương 16.070 người.

Ngày 25/7, xe khách giường nằm chạy tuyến Hà Nội - Đà Nẵng, bất ngờ lật nghiêng khi qua tỉnh Hà Tĩnh, khiến 9 người chết, 15 người bị thương.

Thống kê cũng cho thấy, tai nạn giao thông do xe ôtô chở khách, taxi và xe ôtô tải gây ra, chiếm hơn 45% số vụ, 52,1% về số người chết và 80,5% số người bị thương.

Kết quả phân tích 28 vụ tai nạn giao thông do xe ôtô khách, taxi và xe ôtô tải gây ra thì trên các tuyến đường quốc lộ xảy ra 25 vụ (chiếm tỉ lệ 89,3%), làm chết 105 người, bị thương 115 người. Ông Nguyễn Hoàng Hiệp khi còn là Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho biết tai nạn xe khách 90% là xe giường nằm.

Từ số liệu thống kê và thực tế cho thấy, tai nạn giao thông thảm khốc chủ yếu liên quan đến xe khách, trong khung giờ từ 0 - 6 sáng, thời điểm lái xe buồn ngủ nhất. Ngoài ra, lái xe khách chạy ẩu, lấn làn, say rượu, sử dụng ma túy, chèn ép nhau cũng là những nguyên nhân chủ yếu gây ra những vụ tai nạn thảm khốc, với số người chết lên đến hàng chục.

Ai cũng có thể thấy rõ, với quãng đường lên đến cả nghìn km, thậm chí quãng đường Bắc Nam đến hơn 2.000km, lái xe phải căng mình suốt mấy ngày trời, cầm vô lăng suốt đêm, việc họ mệt mỏi, buồn ngủ là đương nhiên (dù có thay tài thì vẫn là quá dài, lái đêm rất dễ buồn ngủ, cực kì nguy hiểm). Chưa kể, một bộ phận lớn lái xe tính tình bừa bãi, cố tình chạy bừa, chạy ẩu, lấn làn để đạt số lượng chuyến. Nhiều chủ xe bất lương, thất đức, kiếm tiền bằng mọi giá, bất chấp tính mạng hành khách, chỉ yêu cầu lái xe bạt mạng để có lợi nhuận.

Lộ trình cấm xe khách đường dài trên 300km cũng cần các giải pháp đồng bộ. Trước mắt là giảm giá vé tàu, giảm giá vé máy bay. Xin lưu ý một thực tế, những người chọn xe khách đường dài đến cả ngàn km đa số là người có thu nhập thấp. Như vậy việc phân loại, giảm giá vé cho hành khách thu nhập thấp là việc làm cấp thiết.

Và một trong những phương án tối ưu để không còn xe khách với hành trình đến hàng nghìn km đầy hiểm nguy là đẩy nhanh xây dựng đường sắt cao tốc Bắc - Nam. Khi có các phương tiện thuận lợi, an toàn, nhanh chóng, giá cả hợp lý, chắc chắn những chuyến xe khách tử thần sẽ không còn nữa.

Không thể để mạng người tiếp tục bị đặt cược trên những chuyến xe tử thần. Muốn giảm tai nạn thảm khốc, trước hết phải loại bỏ những hành trình dài vô lý và đầy bất trắc, hiểm nguy.

Hải Hà