Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam chỉ đáp ứng khoảng 10% nhu cầu trong nước
Ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam vẫn chỉ đáp ứng khoảng 10% nhu cầu linh kiện cho thị trường trong nước. Con số này là một thách thức lớn, đặc biệt khi mỗi năm Việt Nam phải nhập khẩu hàng tỷ USD linh kiện từ nước ngoài để phục vụ sản xuất trong nước.
Chia sẻ tại họp báo và lễ ký kết thỏa thuận hợp tác tổ chức hai sự kiện Triển lãm lớn trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp chế tạo gồm Triển lãm Máy móc và Công nghệ ngành Công nghiệp chế tạo và Công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam (Vietnam Manufacturing Expo-VME) lần thứ 17 và Triển lãm Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam – Nhật Bản” (Vietnam – Japan Supporting Industries Exhibition – SIE) lần thứ 11, ngày 3/6 tại Hà Nội, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng, Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công Thương), nhấn mạnh, đến cuối năm 2024, ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam có khoảng hơn 6.000 doanh nghiệp đang hoạt động trong các ngành dệt may; sản xuất lắp ráp ô tô; da giày; cơ khí chế tạo và điện tử. Ngành công nghiệp hỗ trợ đã đóng góp phát triển một số ngành công nghiệp chủ lực của Việt Nam, giúp Việt Nam tăng trưởng xuất siêu từ 2 tỷ USD năm 2017 đến hơn 28 tỷ USD trong năm 2024.
Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng, Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công Thương) thông tin, ngành công nghiệp hỗ trợ giúp Việt Nam tăng trưởng xuất siêu từ 2 tỷ USD năm 2017 đến hơn 28 tỷ USD trong năm 2024. (Ảnh: Vân Chi)
“Tuy nhiên, ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam vẫn chỉ đáp ứng khoảng 10% nhu cầu linh kiện cho thị trường trong nước. Con số này là một thách thức lớn, đặc biệt khi mỗi năm Việt Nam phải nhập khẩu hàng tỷ USD linh kiện từ nước ngoài để phục vụ sản xuất trong nước”.
Đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh trong công nghiệp hỗ trợ
Để đáp ứng được mục tiêu phát triển, ông Vũ Bá Phú cho rằng, ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam cần đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển công nghiệp xanh. Việc ứng dụng các công nghệ mới, tự động hóa trong sản xuất và tối ưu hóa quy trình là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp cải thiện năng suất và đáp ứng các yêu cầu về chất lượng ngày càng cao của thị trường quốc tế.
Theo ông Vũ Bá Phú, thời gian qua, Bộ Công Thương đã và đang triển khai nhiều chương trình hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất, năng lực quản trị, chuyển đổi số cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, hợp tác với các tập đoàn đa quốc gia, các doanh nghiệp FDI lớn đang hoạt động tại Việt Nam.
Hàng năm, Bộ Công Thương đều phê duyệt Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ nhằm xúc tiến, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân nâng cao năng lực trong hoạt động phát triển công nghiệp hỗ trợ.
Năm 2025, Chương trình cấp quốc gia về xúc tiến thương mại được Bộ Công Thương phê duyệt gồm 118 hoạt động nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tìm hiểu thị trường, kết nối đối tác, tận dụng được các lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do (FTA), quảng bá, giới thiệu sản phẩm đến các nhà nhập khẩu nước ngoài, và tìm nguồn nguyên liệu ổn định phục vụ sản xuất. Qua đó, giúp doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Ông Vũ Bá Phú chia sẻ thêm, bên cạnh hoạt động Triển lãm, sự kiện còn bao gồm hội thảo chuyên đề, hoạt động kết nối giao thương và đào tạo nâng cao năng lực cho doanh nghiệp.
Đặc biệt, Hội thảo “Xúc tiến đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ” được tổ chức ngày 5/8 tại Hà Nội do Cục Xúc tiến thương mại phối hợp với Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), Văn phòng JETRO tại Hà Nội và các đơn vị liên quan thực hiện, nhằm thúc đẩy thu hút đầu tư vào các lĩnh vực then chốt của công nghiệp hỗ trợ Việt Nam, tăng cường khả năng hợp tác, thúc đẩy thu hút đầu tư và triển khai hiệu quả các dự án đầu tư giữa các địa phương, khu công nghiệp, cụm công nghiệp và doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp FDI, tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất công nghiệp hỗ trợ toàn cầu.
“Với quy mô dự kiến 150 đại biểu, Hội thảo là cơ hội quan trọng để quảng bá tiềm năng đầu tư, chia sẻ định hướng phát triển và tìm kiếm cơ hội hợp tác phát triển bền vững trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ”, ông Vũ Bá Phú cho biết thêm.
Nhật Bản – Đối tác chiến lược hàng đầu
Chuỗi cung ứng toàn cầu đang tái cấu trúc mạnh mẽ, Việt Nam nổi lên như một trung tâm sản xuất chiến lược tại châu Á. Chính phủ Việt Nam đang đẩy mạnh nội địa hóa, giảm phụ thuộc nhập khẩu và tăng cường năng lực công nghiệp hỗ trợ thông qua các chính sách ưu đãi đầu tư, xúc tiến thương mại và đào tạo kỹ thuật. Các nhà hoạch định chính sách và tổ chức xúc tiến thương mại Việt Nam cũng đã có những định hướng rõ ràng nhằm đồng hành cùng doanh nghiệp trong giai đoạn chuyển mình quan trọng này.
Trong tiến trình này, Nhật Bản tiếp tục giữ vai trò là đối tác chiến lược hàng đầu. Hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản trong phát triển công nghiệp hỗ trợ được đánh giá là hình mẫu điển hình. Nhật Bản hiện là một trong những đối tác đầu tư hàng đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực công nghiệp chế tạo và công nghệ cao. Cụ thể, trong thập kỷ qua giá trị đầu tư trực tiếp từ Nhật Bản vào Việt Nam vẫn đạt giá trị lớn lên đến 3,5 tỷ USD năm 2024, đứng thứ 5 về giá trị đầu tư.
Ông Haruhiko Ozasa, Trưởng đại diện, Tổ chức Thúc đẩy Ngoại thương Nhật Bản (JETRO) – Văn phòng đại diện tại Hà Nội cho biết, khảo sát mới nhất của JETRO năm 2024 cho thấy, có tới 56,1% doanh nghiệp Nhật Bản đang hoạt động tại Việt Nam dự định mở rộng đầu tư trong vòng 1–2 năm tới, một con số vượt xa mức trung bình của ASEAN. Hơn nữa, 50,9% trong số các công ty này có ý định tăng cường mua sắm tại Việt Nam, đây là tỷ lệ cao nhất trong số các nước ASEAN.
Ông Haruhiko Ozasa, Trưởng đại diện, Tổ chức Thúc đẩy Ngoại thương Nhật Bản (JETRO) – Văn phòng đại diện tại Hà Nội trả lời báo chí tại họp báo. (Ảnh: Vân Chi)
Với nhu cầu ngày càng tăng về nội địa hóa chuỗi cung ứng và kết nối hiệu quả giữa doanh nghiệp hai nước, các bên đã hiện thực hóa điều này qua một sáng kiến cụ thể. JETRO, đặc biệt là Văn phòng đại diện tại Hà Nội đã chủ động phối hợp với Cục Xúc tiến Thương mại (VIETRADE) và Công ty RX Tradex Việt Nam nhằm thiết lập một nền tảng kết nối hiệu quả giữa doanh nghiệp hai nước.
Từ khảo sát nhu cầu thực tiễn, đến việc xây dựng môi trường giao lưu chuyên sâu, sáng kiến này đã được hiện thực hóa qua việc tổ chức Triển lãm Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam – Nhật Bản (Japan - Vietnam Supporting Industries Exhibition - SIE) lần thứ 11, đồng địa điểm với Triển lãm quốc tế về Máy móc và Công nghệ ngành Công nghiệp chế tạo và Công nghiệp Hỗ trợ (Vietnam Manufacturing Expo - VME) lần thứ 17. "Triển lãm kép" này không chỉ mở rộng quy mô mà còn tăng chiều sâu hợp tác giữa các bên liên quan.
Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu kinh tế số chiếm tối thiểu 30% GDP vào năm 2030, và lĩnh vưc sản xuất công nghiệp được xác định là một trong những trụ cột then chốt trong quá trình hiện thực hóa mục tiêu đó. Các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển buộc phải nhanh chóng ứng dụng công nghệ, tái cấu trúc mô hình sản xuất, tăng năng suất và giảm phát thải, hướng đến những chuẩn mực mới trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Theo Ngân hàng thế giới (WB), dù tăng trưởng toàn cầu có dấu hiệu chững lại, Việt Nam vẫn được dự báo đạt mức tăng trưởng GDP 6,8% vào năm 2025 và 6,5% vào năm 2026 – vượt xa mức dự báo 6,0% của năm 2024.
