Công tác trọng tài vẫn là vấn đề nhức nhối của bóng đá Việt Nam

Trọng tài Lê Vũ Linh điều khiển trận đấu tại vòng 1/16 Cúp quốc gia 2025/2026 giữa câu lạc bộ Công an Hà Nội và câu lạc bộ Thể Công Viettel. (Ảnh: ĐỨC CƯỜNG)

Giải bóng đá vô địch quốc gia - V.League 1 đang từng bước được chuyên nghiệp hóa trên nhiều phương diện, từ bản quyền truyền hình, điều kiện sân bãi ngày càng cải thiện cho tới chất lượng chuyên môn đã được nâng cao hơn. Tuy nhiên, song song với những chuyển biến tích cực, V.League 1 vẫn tồn tại không ít hạn chế, trong đó nổi cộm nhất là công tác trọng tài.

Trong thời gian gần đây, không ít lần tổ công tác trọng tài đã đưa ra những quyết định sai lầm rất sơ đẳng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng chuyên môn lẫn uy tín của giải đấu. Điều này khiến nhiều câu lạc bộ không khỏi lo ngại về tính minh bạch, sự trung thực cũng như đạo đức nghề nghiệp của những người “cầm cân nảy mực”.

Suốt nhiều mùa giải qua, hàng loạt đội bóng tại V.League 1 đã gửi kiến nghị lên ban tổ chức về việc mời trọng tài ngoại điều hành các trận cầu then chốt. Điều đó cho thấy niềm tin dành cho đội ngũ trọng tài nội đang dần bị bào mòn, đồng thời phản ánh sự suy giảm uy tín nghiêm trọng của công tác trọng tài trong nước.

Một thí dụ tiêu biểu xảy ra vào cuối mùa giải 2024/2025, trong trận đấu giữa câu lạc bộ Hà Nội FC và câu lạc bộ Sông Lam Nghệ An, trọng tài thứ tư Nguyễn Kim Việt Bảo đã mắc sai sót nghiêm trọng khi từ chối cho đội câu lạc bộ Hà Nội thực hiện quyền thay người theo luật. Cụ thể, ông Bảo đã không cho trung vệ Kyle Colonna vào sân thay Nguyễn Thành Chung với lý do đội bóng Thủ đô đã có Pierre Lamothe trên sân. Lamothe là cầu thủ nước ngoài gốc Việt, nhưng chưa có quốc tịch Việt Nam, và theo cách hiểu của ông Bảo, Công ty cổ phần bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF) chỉ cho phép mỗi đội sử dụng một cầu thủ Việt kiều chưa có quốc tịch trong cùng thời điểm thi đấu.

Một số tình huống trong công tác trọng tài gây tranh cãi trong trận đấu giữa câu lạc bộ Công an Hà Nội và câu lạc bộ Thể Công Viettel ngày 23/11/2025. (Ảnh: ĐỨC CƯỜNG)

Tuy nhiên, sau khi kiểm tra lại quy định của giải, sai sót của ông Nguyễn Kim Việt Bảo đã lộ rõ khi các đội hoàn toàn được phép sử dụng hai cầu thủ Việt kiều chưa có quốc tịch cùng lúc. Như vậy, quyết định của trọng tài thứ tư không chỉ sai luật mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi thi đấu hợp lệ của câu lạc bộ Hà Nội.

Hiện nay, V.League đã triển khai công nghệ VAR nhằm nâng cao tính công bằng và minh bạch cho các trận đấu. Thế nhưng, dù được hỗ trợ bởi hệ thống nhiều góc quay, không ít trọng tài vẫn mắc những sai lầm khó chấp nhận. Ban Trọng tài và Ban Kỷ luật của Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) không ít lần đưa ra quyết định kỷ luật đối với các “vị vua áo đen” vì lỗi nghiêm trọng này.

Bên cạnh đó, việc vận hành công nghệ VAR vẫn còn tồn tại sự chậm trễ và các trọng tài dường như đang phụ thuộc quá mức vào hệ thống, khiến quá trình xem lại tình huống kéo dài. Điều này không chỉ làm trận đấu bị ngắt quãng, vụn vỡ mà còn ảnh hưởng rõ rệt đến nhịp độ và chất lượng chuyên môn của các đội bóng.

Gần đây nhất là trận đấu tại vòng 1/18 Cúp Quốc gia 2025/2026 giữa câu lạc bộ Công an Hà Nội và câu lạc bộ Thể Công Viettel. Huấn luyện viên Mano Polking đã bày tỏ sự không hài lòng với công tác điều hành của trọng tài, đặc biệt là tình huống tham khảo VAR kéo dài tới 8 phút. Khoảng thời gian bất thường này khiến nhịp độ trận đấu bị phá vỡ hoàn toàn, đồng thời tạo ra sự bức xúc lớn cho ban huấn luyện lẫn các cầu thủ trên sân.

"Mỗi người có công việc của mình. Tôi không muốn bàn về trọng tài. Họ có những quyết định mang tính bước ngoặt. Tình huống việt vị bị kiểm tra đến 8 phút, có thời điểm đối phương dừng bóng mà không được giải quyết thỏa đáng”, vị huấn luyện viên của câu lạc bộ Công an Hà Nội chia sẻ. Ở phía bên kia chiến tuyến, huấn luyện viên Velizar Popov cũng chỉ biết thở dài và buông một câu ngắn gọn: “Tôi không muốn nói thêm về trọng tài”.

Huấn luyện viên Velizar Popov tỏ ra bất bình sau những quyết định của trọng tài trong trận đấu Cúp quốc gia 2025/2026 giữa Công an Hà Nội và Thể Công Viettel. (Ảnh: ĐỨC CƯỜNG)

Trước khi trận derby Thủ đô diễn ra, phía câu lạc bộ Thể Công Viettel đã gửi công văn tới Công ty cổ phần bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam, đề xuất mời trọng tài ngoại điều hành cuộc đối đầu với câu lạc bộ Công an Hà Nội. Lý do là trận đấu này không chỉ mang tính chất cạnh tranh về thành tích mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới danh dự của mỗi đội bóng. Tuy nhiên, ban tổ chức giải đã từ chối đề nghị này, giữ nguyên việc sử dụng trọng tài nội cho trận đấu.

Sau đó, Công ty cổ phần bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam có cam kết: “Công ty cổ phần bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam và ban tổ chức giải đã phối hợp chặt chẽ Ban Trọng tài Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) rà soát và phân công trọng tài FIFA của Việt Nam có trình độ chuyên môn cao điều hành trận đấu, đồng thời triển khai áp dụng công nghệ VAR nhằm bảo đảm các điều kiện tốt nhất phục vụ công tác chuyên môn và công tác trọng tài đối với trận đấu nêu trên”.

Sau đó, Công ty cổ phần bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam khẳng định sẽ phân công trọng tài có trình độ chuyên môn cao cầm còi trong trận đấu giữa câu lạc bộ Công an Hà Nội và câu lạc bộ Thể Công Viettel. Người được giao nhiệm vụ là ông Lê Vũ Linh, một trọng tài FIFA, nhưng đã nhiều lần gây tranh cãi về cách điều hành trận đấu trong mắt giới truyền thông và người hâm mộ. Từng có thời điểm, chỉ trong chưa đầy nửa năm, ông Linh đã bị Ban Kỷ luật Liên đoàn Bóng đá Việt Nam treo còi tới hai lần. Thậm chí, Cục Cảnh sát Hình sự Bộ Công an cũng từng vào cuộc điều tra những dấu hiệu tiêu cực liên quan đến ông Linh trong trận đấu giữa câu lạc bộ Thành phố Hồ Chí Minh và câu lạc bộ Thanh Hóa ở mùa giải trước.

Bước vào trận đấu Cúp quốc gia giữa câu lạc bộ Công an Hà Nội và câu lạc bộ Thể Công Viettel, ông Lê Vũ Linh lại một lần nữa gây tranh cãi với những quyết định khó hiểu. Điển hình là tình huống rút thẻ đỏ trực tiếp với trung vệ Trần Đình Trọng, dù anh không hề có ý thức phạm lỗi với Khuất Văn Khang trước khu vực vòng 16m50. Trong pha bóng này, đầu gối của Đình Trọng vô tình va chạm với chân Văn Khang khi cầu thủ đối phương đang di chuyển. Xét về hành vi, đây chỉ là một va chạm tình cờ và việc trung vệ của câu lạc bộ Công an Hà Nội nhận thẻ đỏ được cho là không hợp lý và hình thức xử phạt quá mức cần thiết.

Tình huống rút thẻ đỏ trực tiếp với trung vệ Trần Đình Trọng của câu lạc bộ Công an Hà Nội. (Ảnh: ĐỨC CƯỜNG)

Bên cạnh đó, trọng tài Lê Vũ Linh còn nhiều lần cắt còi và đưa ra các quyết định khó hiểu, khiến cả cabin huấn luyện của câu lạc bộ Công an Hà Nội và câu lạc bộ Thể Công Viettel trở nên sục sôi. Thậm chí, một trợ lý của Thể Công Viettel đã phải nhận thẻ đỏ vì bức xúc trước những quyết định này. Chưa dừng lại ở đó, như đã đề cập, ông Lê Vũ Linh cùng tổ trọng tài còn dừng trận đấu lên tới 8 phút để tham khảo VAR, gây gián đoạn nghiêm trọng nhịp độ và chất lượng chuyên môn. Trong phòng họp báo sau trận, cả hai huấn luyện viên đều bày tỏ rõ sự không hài lòng với công tác trọng tài.

Có lẽ, ngoài yếu tố chuyên môn, công tác trọng tài chính là một trong những thước đo quan trọng nhất để đánh giá tính chuyên nghiệp, hình ảnh và uy tín của giải đấu. Nếu chất lượng trọng tài không được cải thiện và vẫn để xảy ra những sai lầm sơ đẳng, điều này không chỉ làm suy giảm chất lượng trận đấu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và hình ảnh của cả nền bóng đá, khiến nỗ lực chuyên nghiệp hóa giải đấu bị hạn chế và lòng tin của người hâm mộ ngày càng bị xói mòn.

Vũ Đình Phong