Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Mét Vuông lập hợp đồng như thế nào?

Hợp đồng do Công ty Mét Vuông soạn thảo

Trình bày với chúng tôi, bà Langevin Suzanne bức xúc cho rằng, bà biết đến Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Mét Vuông (gọi tắt là Công ty Mét Vuông) qua người giới thiệu. Là một người nước ngoài mới đến sinh sống tại Quảng Bình cũ (nay là tỉnh Quảng Trị), chưa am hiểu pháp luật của Việt Nam, nên trước đó, bà đã cẩn thận tìm hiểu thông tin của công ty trên các phương tiện. Quá trình làm việc với ông Đặng Ngọc Viễn, Giám đốc Công ty Mét Vuông (chủ yếu thông qua người phiên dịch-PV), bà chỉ chú ý đến các chi tiết thiết kế và hạng mục thi công làm sao cho đúng với ý tưởng của mình.

Về nội dung hợp đồng ngày 26/5/2022, thông qua người phiên dịch, bà và đại diện Công ty Mét Vuông chỉ thống nhất về thời gian và một số điều khoản cơ bản, chứ không xem xét những thông tin do Công ty Mét Vuông đưa ra có trung thực hay không. Điều quan trọng là bản hợp đồng này chủ yếu do ông Đặng Ngọc Viễn soạn thảo và cung cấp để hai bên cùng ký kết.

Hợp đồng thi công theo hình thức “chìa khóa trao tay” giữa bà Langevin Suzanne và Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Mét Vuông - Ảnh: D.C.H

Tin tưởng vào các cam kết của giám đốc Công ty Mét Vuông, chỉ hơn 1 tuần sau khi ký hợp đồng, bà Langevin Suzanne đã nhiều lần chuyển tiền tạm ứng vào số tài khoản ngân hàng ghi trong hợp đồng cho công ty này, với tổng số tiền 500 triệu đồng. Như vậy, chỉ trong khoảng thời gian ngắn, bà Langevin Suzanne đã thực hiện đúng cam kết theo thỏa thuận là chuyển gần 50% giá trị hợp đồng, trong khi phải đến tháng 9/2022, công ty này mới tổ chức thi công. Mặc dù công ty thi công chậm trễ, song đến tháng 12/2022, bà Langevin Suzanne đã chuyển khoản đầy đủ tiền tạm ứng 800 triệu đồng, tương ứng 80% giá trị hợp đồng.

Thế nhưng, “đáp lại” sự tin tưởng, kỳ vọng của khách hàng, Công ty Mét Vuông đã không thực hiện đúng cam kết. Quá trình thi công, công ty này không chỉ không hoàn thành đúng tiến độ, mà còn thi công không đúng thiết kế đã thỏa thuận, như: Tự ý sửa đổi, lắp đặt nội thất không theo yêu cầu; lắp đặt nội thất chất lượng kém... Cách làm việc thiếu chuyên nghiệp, thiếu trách nhiệm của Công ty Mét Vuông khiến bà Langevin Suzanne không hài lòng.

Để bảo vệ quyền lợi, tháng 5/2023, bà Langevin Suzanne có đơn khởi kiện và đề nghị Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh Quảng Bình cũ, nay là TAND tỉnh Quảng Trị tuyên bố chấm dứt hợp đồng ngày 26/5/2022 giữa bà và Công ty Mét Vuông kể từ ngày 31/1/2023; buộc công ty phải hoàn trả lại số tiền đã tạm ứng và các thiệt hại phát sinh. Bản án số 02/2024/DS-ST, ngày 3/1/2024 của TAND tỉnh quyết định chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện và buộc Công ty Mét Vuông có nghĩa vụ trả số tiền hơn 625 triệu đồng do vi phạm hợp đồng cho nguyên đơn. Tưởng chừng khi công lý lên tiếng, quyền lợi hợp pháp được bảo vệ, thế nhưng từ đó đến nay, người đại diện hợp pháp của Công ty Mét Vuông vẫn “bặt vô âm tín” và không có động thái khắc phục hậu quả đã gây ra.

“Đánh bùn sang ao” để tránh trách nhiệm

Sau khi bản án của TAND tỉnh có hiệu lực pháp luật để tổ chức THA theo yêu cầu của bên THA, cơ quan Thi hành án dân sự (THADS) đã tổ chức xác minh tài sản của Công ty Mét Vuông. Kết quả thật bất ngờ: Công ty này không có bất cứ tài sản nào có giá trị để THA, ngoài một số máy móc, thiết bị cũ đã hết thời hạn khấu hao. Trụ sở công ty chỉ là văn phòng thuê lại của người khác.

Tìm hiểu sự việc, chúng tôi nhận thấy, số tài khoản ngân hàng ghi trong hợp đồng ngày 26/5/2022 giữa bà Langevin Suzanne và Công ty Mét Vuông không phải là số tài khoản của công ty mà là số tài khoản ngân hàng của cá nhân ông Đặng Ngọc Viễn, Giám đốc công ty.

Điều này có nghĩa là khoản tiền tạm ứng 800 triệu đồng của bà Langevin Suzanne đều vào “túi riêng” của ông Viễn, chứ không phải vào tài khoản ngân hàng của công ty. Nói cách khác, ông Đặng Ngọc Viễn vừa là người đại diện pháp luật của Công ty Mét Vuông để ký hợp đồng, vừa là người tiếp nhận, quản lý và sử dụng khoản tiền tạm ứng nói trên. Vì vậy, khi xảy ra tranh chấp pháp lý, sự "đánh tráo" thông tin này đã giúp vị giám đốc “đẩy” trách nhiệm hoàn trả tiền tạm ứng sang cho công ty, trong khi công ty chỉ tồn tại trên danh nghĩa để ký hợp đồng. Còn vị giám đốc, với vai trò đại diện pháp luật của công ty nghiễm nhiên được “miễn trừ” trách nhiệm bồi thường?

Lẽ thường, một hợp đồng dân sự được lập ra phải căn cứ quy định của pháp luật và các thỏa thuận giữa hai bên, nhằm mục đích bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên. Những thông tin, điều khoản đưa ra trong hợp đồng là điều kiện để các bên ràng buộc và có nghĩa vụ, trách nhiệm với nhau, với nguyên tắc bắt buộc là các thông tin, điều khoản này phải thực sự minh bạch. Nếu bên nào vi phạm hợp đồng đã ký kết, thì phải bồi thường hợp đồng đó.

Vậy, trong vụ việc này, ông Đặng Ngọc Viễn “khéo léo” đưa số tài khoản ngân hàng cá nhân mình vào hợp đồng thay cho tài khoản của công ty nhằm mục đích gì? Hành động "đánh bùn sang ao" này có phải là để né tránh trách nhiệm pháp lý nếu xảy ra tranh chấp hay còn vì điều gì khác? Phải chăng, đây chính là nguyên nhân dẫn đến việc tổ chức THA vụ tranh chấp hợp đồng dân sự này có nguy cơ đi vào “ngõ cụt”?

Tạm gác lại câu chuyện thực thi pháp lý, điều khiến tôi trăn trở chính là mặc dù vấp phải chuyện “phiền lòng”, nhưng bà Langevin Suzanne vẫn luôn tin ở “lòng tốt và sự tử tế” của con người trên mảnh đất này. Cách đây gần 5 năm, vì yêu người, mến cảnh của mảnh đất “gió lào cát trắng” Quảng Bình cũ, nay là tỉnh Quảng Trị, bà Langevin Suzanne (SN 1955), quốc tịch Canada đã quyết định lựa chọn nơi đây để định cư trọn đời.

Từ đó, bà luôn tích cực tham gia các hoạt động quyên góp, hỗ trợ kinh phí, giúp đỡ nhiều tổ chức, cá nhân có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh. Chỉ mong rằng, “lòng tốt và sự tử tế” dù ở đâu cũng sẽ nhận được sự đối đãi tương xứng, như cái cách mà người phụ nữ nước ngoài đã làm suốt nhiều năm qua cho những thân phận khó khăn trên mảnh đất “gió lào, cát trắng” này.

Dương Công Hợp