Cuộc đua tăng vốn điều lệ của các ngân hàng

Cuộc đua tăng vốn bước vào giai đoạn cao trào

Ngân hàng OCB dự kiến phát hành gần 197,3 triệu cổ phiếu để tăng vốn cổ phần từ nguồn vốn chủ sở hữu với tỷ lệ phát hành 8% (cổ đông sở hữu 100 cổ phiếu sẽ nhận được 8 cổ phiếu mới). Nguồn thực hiện từ vốn chủ sở hữu tại ngày 31/12/2024, xác định theo báo cáo tài chính riêng và hợp nhất đã được kiểm toán sau khi trích lập các quỹ theo quy định.

Mới đây, SHB cũng thông qua việc triển khai phương án tăng vốn điều lệ từ nguồn chia cổ tức năm 2024 bằng cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu. Trước đó, kế hoạch tăng vốn của SHB đã được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận. SHB sẽ phát hành tối đa gần 528,5 triệu cổ phiếu, tương ứng tỷ lệ phát hành 13% trên tổng số cổ phần đang lưu hành (cổ đông sở hữu 100 cổ phiếu sẽ nhận được thêm 13 cổ phiếu). Số cổ phiếu phát hành thêm không bị hạn chế chuyển nhượng.

Trong khi đó, VietABank chốt danh sách cổ đông vào ngày 15/8/2025 để phát hành thêm cổ phiếu tăng vốn cổ phần từ nguồn vốn chủ sở hữu. Ngân hàng dự kiến phát hành hơn 276,4 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, tỷ lệ 100:51,19, tương ứng cổ đông sở hữu 1 cổ phiếu sẽ được 1 quyền và cứ 100 quyền sẽ nhận được 51,19 cổ phiếu phát hành thêm. Số cổ phiếu lẻ thập phân (nếu có) sẽ bị hủy bỏ. Nguồn vốn phát hành là lợi nhuận lũy kế chưa phân phối tại thời điểm ngày 31/12/2024 (hơn 2.604 tỷ đồng) và Quỹ Dự trữ bổ sung vốn điều lệ (hơn 160 tỷ đồng). Sau phát hành, VietABank sẽ tăng vốn điều lệ thêm 2.764 tỷ đồng, từ gần 5.400 tỷ đồng lên mức 8.164 tỷ đồng.

Trong nửa đầu năm 2025, bức tranh vốn điều lệ ngành ngân hàng không chỉ mở rộng về quy mô, mà còn thay đổi mạnh về thứ hạng. Sự bứt tốc của nhiều ngân hàng lớn cho thấy, cuộc đua tăng vốn đang bước vào giai đoạn cao trào, nhất là khi áp lực tuân thủ chuẩn Basel III ngày càng rõ nét.

Theo thống kê đến hết quý II/2025, top 10 ngân hàng có vốn điều lệ lớn nhất gồm Vietcombank, VPBank, Techcombank, BIDV, MB, VietinBank, ACB, SHB, HDBank và LPBank.

Nâng Hệ số An toàn vốn

Xét về mức tăng trưởng, có 10 ngân hàng ghi nhận vốn điều lệ tăng tính đến hết tháng 6/2025. Trong đó, Vietcombank tăng trưởng mạnh nhất với tỷ lệ 49,5%, vốn điều lệ được nâng từ 55.891 tỷ đồng, lên 83.557 tỷ đồng. PGBank ghi nhận mức tăng trưởng 19%. Các ngân hàng BVBank, Bac A Bank, SeABank cũng có sự thay đổi trong quy mô vốn điều lệ, tính đến hết tháng 6, với vốn điều lệ lần lượt là 6.208 tỷ đồng (tăng 12,5%), 9.580 tỷ đồng (tăng gần 7%) và 28.450 tỷ đồng (tăng 0,4%).

Với lộ trình nâng Hệ số An toàn vốn (CAR) tối thiểu lên 10,5% vào năm 2033, việc tăng vốn điều lệ không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc. Những bước đi mạnh mẽ từ đầu năm 2025 cho thấy, các ngân hàng đang “chạy đua” để đảm bảo nội lực đủ mạnh, sẵn sàng để cạnh tranh thị phần và đáp ứng các tiêu chuẩn quản trị rủi ro quốc tế.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa ban hành Thông tư số 14/2025/TT-NHNN quy định về tỷ lệ an toàn vốn đối với ngân hàng thương mại (NHTM), chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Thông tư này hướng dẫn cách xác định và giá trị tối thiểu của các tỷ lệ an toàn vốn mà các ngân hàng cần phải duy trì, gồm tỷ lệ vốn lõi cấp 1, tỷ lệ vốn cấp 1 và tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu.

Theo đó, NHTM không có công ty con, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải duy trì các tỷ lệ an toàn vốn riêng lẻ, gồm: tỷ lệ vốn lõi cấp 1 tối thiểu 4,5%; tỷ lệ vốn cấp 1 tối thiểu 6%; tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu 8%. Đối với NHTM có công ty con, các tỷ lệ an toàn vốn riêng lẻ và hợp nhất cũng phải đáp ứng các mức tương ứng: vốn lõi cấp 1 tối thiểu 4,5%, vốn cấp 1 tối thiểu 6% và tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu 8%.

Thông tư số 14/2025/TT-NHNN lần đầu đưa ra các quy định về các bộ đệm vốn, gồm bộ đệm bảo toàn vốn (CCB), bộ đệm vốn phản chu kỳ (CCyB) và bộ đệm vốn cho các NHTM có tầm quan trọng hệ thống. Thông tư có hiệu lực thi hành từ 15/9/2025.

PGS-TS. Nguyễn Hữu Huân (Trường đại học Kinh tế TP.HCM) nhận định, những động thái trên thể hiện quyết tâm của các ngân hàng trong áp dụng chuẩn mực quốc tế, góp phần tăng cường hiệu quả, đảm bảo an toàn vốn hơn nữa. So với Basel II, Basel III có nhiều yêu cầu mới, khắt khe hơn. Việc triển khai Basel III đòi hỏi đầu tư nguồn lực tài chính lớn cũng như sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ phía các ngân hàng.

Vân Linh