Cuộc đua UAV và tên lửa giữa Nga-Ukraine: Trận đấu không đường lùi

Đáng chú ý, Ukraine đã chuyển từ việc sử dụng máy bay không người lái để ngăn chặn bước tiến của bộ binh Nga sang dùng chúng để tấn công sâu hơn vào lãnh thổ Nga. Chiến dịch “Mạng nhện” là một ví dụ điển hình cho thấy sự thay đổi chiến thuật của Ukraine, khi nước này tìm cách làm giảm lợi thế của Nga bằng việc sử dụng UAV phá hủy hoặc làm hư hại máy bay ném bom chiến lược.

UAV Kronshtadt Sirius của Nga. Ảnh: Wikipedia

Theo IntelliNews, máy bay không người lái đã thay đổi bộ mặt của xung đột hiện đại. Nga từ lâu đã có lợi thế về pháo binh, trước đó từng được coi là lực lượng chủ lực của một cuộc chiến tiêu hao. Nhưng máy bay không người lái Ukraine đã khiến Moscow gặp bế tắc trên tiền tuyến ở Donbass.

Dù sử dụng số lượng đạn pháo nhiều hơn Ukraine với tỷ lệ 5:1, nhưng bộ binh Nga không thể tiếp tục tiến quân để chiếm các vị trí quan trọng sau khi làm suy yếu hàng phòng thủ đối phương vì ngay khi vượt qua phòng tuyến, họ đã bị máy bay không người lái tự sát Ukraine nhắm tới. Điều đó đã làm chậm đà tiến của Moscow trên chiến trường.

Trong tình huống này, máy bay không người lái của Ukraine đóng vai trò phòng thủ chủ yếu, ngăn cản Lực lượng vũ trang Nga (AFR) chiếm các mục tiêu quan trọng như Pokrovsk hoặc Sumy suốt nhiều tháng qua.

Theo các chuyên gia quân sự, cả Nga và Ukraine đã đầu tư đáng kể vào UAV. Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết, sản lượng máy bay không người lái của Ukraine đã tăng 500% vào năm 2024, đạt mốc 1 triệu chiếc/một năm. Hiện Kiev đang cố gắng đạt mục tiêu sản xuất 2,5 triệu máy bay không người lái trong năm nay. Tương tự như vậy, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuần trước cho biết, Nga có kế hoạch sản xuất 2 triệu máy bay không người lái trong năm nay và các chuyên gia đánh giá máy bay không người lái của Nga hiện có nhiều lợi thế về công nghệ.

Cuộc chạy đua vũ trang máy bay không người lái

Ngoài gia tăng sản lượng UAV, cả Nga và Ukraine đều đang nỗ lực nâng cấp và đổi mới công nghệ khiến chúng trở thành vũ khí lợi hại hơn.

Ở giai đoạn đầu xung đột, Ukraine đã vũ khí hóa máy bay không người lái giá rẻ có sẵn trên thị trường bằng cách treo lựu đạn thời Thế chiến II ở dưới bụng UAV. Nga đã sớm tìm cách đối phó bằng nỗ lực tác chiến điện tử (EW) để gây nhiễu hiệu quả tín hiệu vô tuyến điều khiển của chúng. Để tránh biện pháp EW, Ukraine đã sản xuất máy bay không người lái ngày càng tinh vi hơn có tín hiệu vô tuyến hoán đổi tần số. Còn Nga cho ra mắt UAV điều khiển bằng sợi cáp quang “miễn nhiễm” trước mọi biện pháp gây nhiễu.

Trong Chiến dịch “Mạng nhện” hôm 1/6, Ukraine đã dùng UAV tích hợp trí tuệ nhân tạo để khóa mục tiêu được chọn trước và tự hoàn thành nhiệm vụ, nếu tín hiệu đến bộ điều khiển từ xa của chúng bị hỏng. Những UAV này được vận chuyển bí mật vào Nga bằng xe tải, điều đó có nghĩa là chúng không còn bị hạn chế về phạm vi tấn công và có thể tiếp cận bất kỳ mục tiêu nào ở Nga.

Cuộc tấn công đã gây hư hỏng, thậm chí phá hủy một số máy bay ném bom của Nga, buộc Moscow phải kiểm tra tất cả các xe tải trong các khu vực quân sự, trong đó có Siberia và Crimea, làm chậm tiến độ hậu cần. Sau các cuộc không kích của Ukraine vào các căn cứ không quân của Nga, Moscow đang đa dạng hóa hoạt động hàng không chiến lược của mình bằng cách phân tán máy bay ném bom Tu-160 trên nhiều căn cứ, trong đó có căn cứ không quân Anadyr nằm trên Bán đảo Yakutia, cách biên giới Ukraine 6.750 km và cách biên giới Mỹ 660 km.

Cuộc đua chế tạo tên lửa

Ngoài việc đầu tư vào máy bay không người lái, các bên cũng chạy đua trong phát triển và sản xuất tên lửa. Trong cuộc đua này, Nga đang có lợi thế rõ ràng còn Ukraine gặp rất nhiều khó khăn. Ukraine phần lớn đã từ bỏ kho tên lửa sau khi Liên Xô tan rã, nhưng sau đó, nước này đã nhanh chóng phát triển các loại tên lửa mới, đặc biệt kể từ khi xung đột nổ ra.

Ukraine tuyên bố sử dụng tên lửa Neptune bắn chìm soái hạm Moskva - tàu chiến chủ lực của Hạm đội Biển Đen của Nga. Ngoài ra, nước này cũng phát triển vũ khí lai tên lửa và máy bay không người lái tầm xa chẳng hạn như Palyanytsia để tấn công thủ đô Moscow và các sân bay của Nga.

Thời gian gần đây, Tổng thống Zelensky đã công bố một loại tên lửa đạn đạo mới của Ukraine. Ông cho biết, tên lửa này đã vượt qua các cuộc thử nghiệm thành công vào tháng 5/2025 và đang được đưa vào sản xuất. Chuyên gia quân sự Valentin Badrak cho biết, tên lửa này có tầm bắn gần 300 km, mang đầu đạn nặng hơn 400 kg - mạnh hơn đáng kể so với các loại tên lửa thông thường.

Nga nhận được sự hỗ trợ lớn từ đối tác

Trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, Nga đã đặt mua hàng nghìn máy bay không người lái Shahed cảm tử của Iran mang theo thuốc nổ tấn công mục tiêu. Kể từ đó, Nga đã lập các nhà máy chế tạo UAV riêng dựa trên công nghệ của Iran và tiếp tục đổi mới.

Theo Bộ Quốc phòng Ukraine, Triều Tiên đã trở thành nước cung cấp đạn dược chính cho Nga, giúp tăng gấp đôi nguồn cung đạn pháo 152mm quan trọng của Nga. Hiện Bình Nhưỡng đang cung cấp cho Nga các loại vũ khí tinh vi hơn nhờ vào hoạt động trao đổi công nghệ.

Chuyên gia quân sự Joost Oliemans cho rằng, Triều Tiên đã cung cấp cho Nga súng cối 140mm. Những bức ảnh do các blogger quân sự Nga chia sẻ đánh dấu bằng chứng đầu tiên về việc vũ khí này của Triều Tiên được sử dụng trong xung đột Nga-Ukraine. Súng cối 140mm, được phát triển vào những năm 1980, ra mắt lần đầu vào năm 1992, có tốc độ bắn 10-12 phát mỗi phút và tầm bắn lên tới 8km. Vũ khí này được thiết kế để tấn công pháo binh và các vị trí chiến thuật của đối phương. Ngoài ra việc cung cấp vũ khí, Triều Tiên cũng điều hàng nghìn binh sỹ hỗ trợ Nga đẩy lui lực lượng Ukraine tại Kursk vào đầu năm nay.

Hồng Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo Intellinews