Cuộc thi thơ từ một làng quê Việt

Ra đời từ năm 1982, Hội thơ làng Chùa (tức làng Hoàng Dương, xã Sơn Công, huyện Ứng Hòa, Hà Nội; nay thuộc xã Sơn Tiến, Hà Nội) đã trở thành một hiện tượng đặc biệt trong đời sống văn hóa cộng đồng.

Từ nhiều thập niên qua, sinh hoạt thơ ca ở làng Chùa không chỉ là thú vui tinh thần mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống của người dân nơi đây.

Các tác giả đoạt giải A cuộc thi "Thơ ca và nguồn cội"

Làng Chùa được xem là ngôi làng duy nhất ở Việt Nam được mệnh danh là “làng thơ”, nơi từ những em nhỏ 5–6 tuổi đến các bậc cao niên đều có thể làm thơ, đọc thơ và bàn luận thơ.

Từ những buổi đàm đạo, đọc thơ, các thành viên Hội thơ làng Chùa đã nảy ra ý tưởng tổ chức một cuộc thi thơ nhằm kêu gọi người làng Chùa cũng như những người con xa quê viết về gia đình, quê hương, cội nguồn.

Trên tinh thần ấy, cuộc thi thơ Làng Chùa đầu tiên được tổ chức vào năm 2007. Đến nay, cuộc thi đã trải qua ba kỳ tổ chức và vẫn kiên định với một chủ đề xuyên suốt: “Thơ ca và nguồn cội” – một chủ đề ngày càng cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ.

Ở mùa thi thứ ba, ngay từ khi chùm thơ dự thi đầu tiên được giới thiệu, từ ngày 1.2.2025, Ban giám khảo đã bắt đầu làm việc.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam chia sẻ tại lễ trao giải

Sự tham gia của các tên tuổi uy tín như nhà thơ Nguyễn Việt Chiến, nhà thơ Đinh Thị Như Thúy, nhà thơ Phạm Đương, nhà thơ Nguyễn Ngọc Phú và nhà văn Phạm Lưu Vũ đã tạo nên uy tín cho cuộc thi, đồng thời thu hút sự quan tâm rộng rãi của cộng đồng yêu thơ.

Điểm đặc biệt của cuộc thi là tất cả các bài thơ dự thi đều được đăng công khai trên trang Facebook cá nhân của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều – Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Thư ký Ban tổ chức kiêm Thư ký Ban giám khảo.

Cách làm này tạo ra một không gian tương tác trực tiếp, giúp độc giả và các thành viên Ban giám khảo cùng tham gia đánh giá, thẩm định, đưa thơ ca đến gần hơn với công chúng.

Cuộc thi “Thơ ca và nguồn cội” không có Trưởng ban giám khảo. Mỗi thành viên Ban giám khảo đều được xem như một “trưởng ban”, có tiếng nói quyết định và cách nhìn riêng để bảo vệ chính kiến của mình. Ban giám khảo bắt đầu chấm giải từ ngày 29.7.2025 và kết thúc vào cuối tháng 8.2025.

Các tác giải nước ngoài đoạt giải "Cống hiến" tại Cuộc thi

Tính cả quá trình theo dõi, đọc, ghi chép, tranh luận cho đến khi có kết quả cuối cùng, mỗi giám khảo đã làm việc liên tục trong suốt 7 tháng, vừa đảm nhiệm sơ khảo vừa đảm nhiệm chung khảo.

Chia sẻ về quá trình chấm giải, nhà thơ Nguyễn Việt Chiến cho biết: “Công việc của nhà thơ thư ký và các nhà thơ trong ban giám khảo là một "núi" tác phẩm, đọc miên man rồi tranh luận, phản biện.

Dẫu sao, việc chấm giải cũng đã gần kết thúc và chúng tôi đã phát hiện được một số giọng thơ rất mới để trình làng. Điều đặc biệt, tác phẩm của các nhà thơ quốc tế nổi tiếng đã nâng cuộc thi này lên một tầm cao mới.”

Ở cuộc thi lần thứ ba, công tác truyền thông của Ban tổ chức đã tạo được những hiệu ứng tích cực.

Bên cạnh việc công bố công khai thể lệ và tác phẩm dự thi, mỗi chùm thơ còn đi kèm với những “Lời người làng Chùa” – không chỉ là lời giới thiệu mà còn là những đoạn chiêm nghiệm ngắn gọn, đậm chất dân gian nhưng giàu triết lý về cuộc đời, con người và các giá trị bền lâu.

Các tác giả đoạt giải B của cuộc thi

Các tác giả đoạt giải C cuộc thi

Những câu nói như: “Con chim không thể rời xa bầu trời, con cá không thể rời xa hồ nước. Và thơ ca không thể rời xa con người” hay “Mất nửa đời học làm thơ, mất cả đời học làm người” đã để lại nhiều dư âm sâu sắc trong lòng người đọc.

Cuộc thi “Thơ ca và nguồn cội” lần thứ ba đã thu hút hơn 500 tác giả tham gia với trên 1.500 bài thơ. Đáng chú ý, cuộc thi hội tụ cả những cây bút không chuyên lẫn các nhà thơ danh tiếng, đồng thời vượt ra khỏi phạm vi một ngôi làng để lan tỏa khắp Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới như Mỹ, Colombia, Uganda, Uruguay, Romania…

Các tác giả viết về nơi mình sinh ra và lớn lên, về tổ tiên, ông bà, cha mẹ, về lịch sử dân tộc, quê hương, văn hóa, đời sống và những khát vọng nhân văn của con người.

Nhà thơ Nguyễn Việt Chiến đánh giá về chất lượng các tác phẩm tham dự Cuộc thi

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nhấn mạnh: “Tôi tin rằng, chủ đề của cuộc thi đã thực sự chạm đến trái tim của những người viết. Bởi ai cũng có quyền và mong muốn được bày tỏ tình yêu với mảnh đất đã nuôi dưỡng mình, với nền văn hóa của họ".

Theo ông, mỗi chùm thơ dự thi là một giọng nói riêng biệt, ngập tràn hình ảnh và cảm xúc về mảnh đất và những con người thân yêu; dù đó là những vùng đất xa xôi, tất cả đều chứa đựng vẻ đẹp và sự thiêng liêng của đời sống thế gian.

Ngày 2.9.2025, Ban tổ chức và Ban giám khảo chính thức công bố kết quả với 40 tác giả được trao giải, trong đó có 9 nhà thơ nước ngoài.

Nhìn tổng thể, các tác phẩm đoạt giải cao đã kiến tạo một diễn ngôn đa dạng nhưng cùng quy tụ ở điểm chung: khẳng định mối quan hệ bất khả phân giữa cá nhân và cộng đồng, giữa ký ức riêng tư và nguồn cội dân tộc.

Các tác giả đoạt giải Đặc biệt Cuộc thi

Theo nhà thơ Nguyễn Việt Chiến, chính sự đa thanh, đa dạng ấy đã làm nên thành công của cuộc thi, góp phần nuôi dưỡng tình yêu quê hương, tình yêu con người và gìn giữ bản sắc văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Đóng góp cho thành công của cuộc thi còn có sự đồng hành, tài trợ của những người làng Chùa thành đạt yêu thơ và đông đảo bạn bè yêu thơ trên cả nước.

Dịp này, Ban tổ chức cũng chính thức ra mắt tập thơ “Người gieo hạt”, dày hơn 600 trang, tuyển chọn trên 500 tác phẩm của hơn 250 tác giả trong và ngoài nước, do Quỹ Hỗ trợ phát triển Văn học Nghệ thuật Việt Nam tài trợ.

BTC cũng dành tặng 100 triệu đồng ủng hộ đồng bào chịu ảnh hưởng bởi bão lụt, thiên tai vừa qua.

Danh sách các tác giả đoạt giải Cuộc thi:

3 giải A (20 triệu đồng/giải) được trao cho các tác giả: Lý Hữu Lương; Trang Thanh; Trương Xuân Thiên.

7 giải B (15 triệu đồng/giải) được trao cho các tác giả: Nguyễn Hoàng Anh Thư; Châu Anh Tuấn; Nguyễn Văn Song; Lê Đình Tiến; Vũ Tuyết Nhung; Khương Thị Mến; Bùi Việt Phương.

16 giải C (10 triệu đồng/giải) được trao cho các tác giả: Trần Chấn Uy; Hà Hồng Hạnh; Hà Sương Thu; Kiều Duy Khánh; Lâu Văn Mua; Lương Cẩm Quyên; Lữ Mai; Nguyễn Doãn Việt; Nguyễn Đức Hạnh; Nguyễn Đức Hậu; Nguyệt Phượng Yên Sơn; Nhiên Đăng; Triều La Vỹ; Vân Phi; Yên Hà; Đỗ Anh Vũ.

5 giải Đặc biệt (10 triệu đồng/giải) được trao cho các tác giả: Đỗ Trọng Khơi; Nguyễn Ngọc Hưng; Viên Nguyệt Ái; Vũ Đức Nguyên; Huỳnh Thanh Thảo (tức Én Nhỏ).

9 giải Cống hiến (10 triệu đồng/giải) được trao cho các tác giả: Fernando Rendón (Colombia); Bruce Weigl (America); Murad Sudani (Palestine); Hilda Twongeirwe (Uganda); Julio Pavanetti (Tây Ban Nha); Marius Chelaru (Rumanio); Chung, Wi-Vu (Taiwan); Chen, Minh-Jen (Taiwan); Chen, Cheng-Hsiung (Taiwan).

AN AN