Cựu Chủ tịch Phạm Văn Tam bị truy tố: Nổi lên từ chiếc tivi giá rẻ không đối thủ

VKSND TPHCM vừa hoàn tất cáo trạng truy tố đối với bị can Phạm Văn Tam (45 tuổi, cựu Chủ tịch HĐQT Công ty Asanzo) về tội “Buôn lậu” và “Trốn thuế”.

Theo cáo trạng, Công ty Asanzo đăng ký lần đầu ngày 20/10/2016 tại Sở Kế hoạch và đầu tư TPHCM. Giám đốc, đại diện theo pháp luật là ông Phạm Văn Tam. Đến năm 2017, ông Tam là Chủ tịch HĐQT, điều hành toàn bộ hoạt động của công ty.

Bán tivi giá siêu rẻ thu 4.200 tỷ đồng/năm

Thời điểm giữa năm 2019, thông tin ông Phạm Văn Tam - Chủ tịch Tập đoàn điện tử Asanzo tham gia Chương trình Shark Tank mùa 3 phủ kín các mặt báo với gương mặt một doanh nhân trẻ trung, năng động… và quan trọng hơn là “từ 2 bàn tay trắng để làm nên hãng tivi “Made in Vietnam” có tên Asanzo.

Thành lập chính thức từ năm 2013, cho đến giữa năm 2019 Asanzo chỉ xếp sau các ông lớn tivi Samsung, LG và Sony về thị phần. Asanzo ghi nhận mức tăng trưởng thần tốc, phủ sóng khắp các làng quê bởi giá rẻ.

Ông Phạm Văn Tam, cựu Chủ tịch HĐQT Công ty Asanzo. Ảnh: TL

Theo báo cáo của Công ty nghiên cứu thị trường GfK, thị phần của Asanzo trên thị trường tivi Việt Nam khi đó chiếm khoảng 16%, trong khi ông lớn LG chiếm 17%, Sony 25% và Samsung 35%.

Còn theo số liệu do Asanzo cung cấp, năm 2016, số tivi mà công ty này bán được là 500.000 chiếc, chiếm 15% thị phần. Đến năm 2017, hãng tiết lộ số lượng tivi bán ra lên tới 710.000 chiếc. Năm 2017, Asanzo đạt tổng doanh thu 4.629 tỷ đồng, gấp 1,8 lần so với 2016, trong đó doanh thu bán tivi chiếm nhiều nhất với 4.200 tỷ đồng.

Đặc điểm nổi bật nhất của tivi Asanzo là có giá siêu rẻ, thấp hơn 30-40% so với nhiều mẫu cùng loại trên thị trường. Cũng bởi vậy, thị trường nông thôn chiếm đến 70% doanh số bán tivi của doanh nghiệp này.

Bên cạnh đó, Asanzo còn bán cho các nhà nghỉ, khách sạn hay nhà hàng... Đây là những nhóm khách hàng không cần thiết phải sử dụng tivi loại quá xịn.

Theo thông tin trên trang Asanzo, trong thời gian đầu ông Tam chọn cách đặt linh kiện nước ngoài và thiết kế lắp ráp lại, lược bỏ hoàn toàn những chức năng không cần thiết. Nhờ đó, tivi Asanzo có giá thành rẻ và phù hợp với nhu cầu số đông.

Không chỉ dừng lại ở chiếc tivi giá siêu rẻ, Asanzo sau đó còn lấn sân sang sản xuất điện thoại thông minh.

Dính lùm xùm về nguồn gốc xuất xứ hàng hóa

Thế nhưng, đi cùng sự nổi tiếng khi góp mặt trong Chương trình Shark Tank mùa 3, ông Phạm Văn Tam cũng dính tai tiếng liên quan tới nguồn gốc xuất xứ hàng hóa. Chỉ ít ngày sau, Shark Tank mùa 3 đã phát thông báo ông Phạm Văn Tam không tiếp tục tham gia chương trình với vai trò là nhà đầu tư khách mời.

Chiếc tivi giá siêu rẻ một thời phủ sóng khắp các làng quê. Ảnh: TL

Ở thời điểm đó, Asanzo dính lùm xùm với Sharp Việt Nam. Tới cuối tháng 11/2019, Sharp Việt Nam gửi đơn tới 5 bộ tố cáo hành vi làm giả tài liệu và đưa ra thông tin không đúng sự thật của Asanzo.

Theo đó, Sharp Việt Nam cho biết hồi giữa tháng 9/2019, Asanzo công bố trước công chúng về việc Asanzo sở hữu công nghệ Nhật Bản và việc Asanzo khi đó đang có quan hệ hợp tác với Sharp Roxy (Hong Kong - SHR)… là không chính xác.

Cuối tháng 10/2019, Tổng cục Hải quan (nay là Cục Hải quan) ban đầu xác định Asanzo có dấu hiệu "lừa dối người tiêu dùng", quy trình lắp ráp một số sản phẩm của Asanzo không đúng như quảng cáo. Asanzo không tự sản xuất mà chủ yếu nhập linh kiện từ các doanh nghiệp trong nước rồi lắp ráp thủ công, cho nên việc sử dụng cụm từ "đỉnh cao công nghệ Nhật Bản" không đúng với thực tế... Những linh kiện trên chủ yếu được một số doanh nghiệp khác nhập khẩu từ Trung Quốc, rồi bán lại cho Asanzo.

Về thuế, theo kết luận Thanh tra thuế hồi giữa tháng 10/2019 của Cục Thuế TP.HCM và các hồ sơ liên quan cho thấy, Asanzo thành lập 19 công ty liên kết do gia đình và nhân viên đứng tên để nhập hàng về bán lại cho Asanzo.

Điều đáng nói, mua "linh kiện" nhưng Asanzo lại ghi nội dung hóa đơn là "mặt hàng thành phẩm" để không khai thuế tiêu thụ đặc biệt, sau đó bán hàng thành phẩm không xuất hóa đơn.

Cục Thuế TP.HCM sau đó có quyết định xử phạt, truy thu, chậm nộp của Asanzo tổng cộng 47,6 tỷ đồng.

Một năm sau lùm xùm Asanzo mập mờ nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, ông Phạm Văn Tam lấn sân sang lĩnh vực nông nghiệp. Doanh nhân 8X này tuyên bố cùng với một nhóm các nhà đầu tư đã rót 2.000 tỷ đồng vào hệ thống 5 trang trại bò trải dài từ Hòa Bình đến Nghệ An với quy mô 25.000 con.

Tuy nhiên, phía Công ty T&T 159 ngay sau đó đã phản bác tuyên bố của ông Tam, đồng thời cho biết chưa nhận được bất kỳ khoản đầu tư nào của vị chủ tịch này.

Lãnh đạo T&T 159 cũng khẳng định thông tin ông Tam cùng nhóm nhà đầu tư rót nghìn tỷ vào hệ thống trang trại bò là không chính xác mà chỉ là phân phối độc quyền phân bón 3 Con Bò vào thị trường miền Nam do T&T 159 sản xuất.

Ngày 23/6/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM đã khởi tố bị can đối với ông Phạm Văn Tam về tội Trốn thuế.

Kết quả điều tra bước đầu xác định ông Tam đã chỉ đạo Phạm Xuân Tình (cựu Tổng giám đốc Công ty Asanzo, em ruột ông Tam) ký kết các hợp đồng nguyên tắc với Công ty TNHH đầu tư thương mại Việt Tài, Công ty TNHH đầu tư sản xuất An Thiên, Công ty TNHH Đầu tư xuất nhập khẩu Trần Thoài; sau đó không xuất hóa đơn và để ngoài sổ sách kế toán liên quan đến doanh thu bán hàng cho Công ty TNHH điện lạnh Asanzo của Công ty Cổ phần Tập đoàn Asanzo.

Ngoài ra, bị can sử dụng hóa đơn không hợp pháp để hạch toán hàng hóa, nguyên liệu đầu vào trong hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế, nhằm mục đích trốn số tiền thuế phải nộp là hơn 15,7 tỷ đồng.

Ông Tam còn bị cáo buộc dùng Công ty Sa Huỳnh để nhập lậu 1.300 chiếc lò nướng cho Công ty Asanzo.

Đến nay, VKSND TPHCM đã hoàn tất cáo trạng truy tố đối với bị can Phạm Văn Tam về tội “Buôn lậu” và “Trốn thuế”.

Tâm An