Đa số ý kiến nhất trí dự kiến kế hoạch kiểm toán năm 2026

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại Phiên họp. Ảnh: TTXVN

Chiều 25/9, tại Phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về dự kiến KHKT năm 2026 của Kiểm toán nhà nước (KTNN).

Dự Phiên họp có Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các Phó Chủ tịch Quốc hội. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành Phiên họp.

Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn và Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ tham dự Phiên họp.

Bám sát Chiến lược, phù hợp với bối cảnh mới

Tại Phiên họp, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn cho biết: KHKT năm 2026 được xây dựng trên cơ sở bám sát Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030, đặc biệt căn cứ tình hình thực tế, nhất là việc triển khai chính quyền địa phương 2 cấp và thực hiện Luật Ngân sách nhà nước (NSNN) mới, có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, rút ngắn thời gian quyết toán ngân sách từ 18 tháng xuống còn 12 tháng.

Theo dự kiến, năm 2026, KTNN sẽ thực hiện 129 nhiệm vụ kiểm toán.

Trước khi xây dựng KHKT năm 2026, KTNN đã chuẩn bị kỹ lưỡng, tiến hành khảo sát tại các địa phương, Bộ, cơ quan Trung ương trên cơ sở mô hình bộ máy mới và yêu cầu kiểm toán báo cáo quyết toán (BCQT) sớm. Nhờ đó, kế hoạch được xây dựng nhằm bảo đảm kiểm toán 100% BCQT của các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương, vượt tiến độ 5 năm so với mục tiêu Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030.

Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn báo cáo tại Phiên họp. Ảnh: VPQH

Tổng Kiểm toán nhà nước cho biết, năm 2026, KTNN dự kiến thực hiện 5 cuộc kiểm toán chuyên đề:

Bên cạnh đó, thực hiện kiểm toán chuyên đề, hoạt động, môi trường, công nghệ thông tin đạt 30% tổng số nhiệm vụ kiểm toán năm 2026, phù hợp với lộ trình theo Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030.

Đối với lĩnh vực NSNN, KTNN dự kiến sẽ kiểm toán việc quản lý, sử dụng ngân sách 11 Bộ, cơ quan Trung ương, đơn vị và BCQT của 34 Bộ, cơ quan Trung ương bao gồm các tổ chức nghề nghiệp.

KTNN sẽ kiểm toán tại 34 địa phương, trong đó kiểm toán đồng thời ngân sách địa phương và BCQT ngân sách địa phương năm 2025 tại 23 địa phương và kiểm toán BCQT ngân sách địa phương năm 2025 của 11 địa phương.

KTNN cũng dự kiến thực hiện 24 cuộc kiểm toán dự án đầu tư, bao gồm những dự án quan trọng quốc gia như Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1, cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn La Sơn - Hòa Liên hay cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng...

KTNN sẽ triển khai 7 cuộc kiểm toán hoạt động, tập trung vào các vấn đề nóng như biến đổi khí hậu, xử lý chất thải tại nhà máy nhiệt điện than, quản lý môi trường tại các nhà máy xi măng, dịch vụ công trực tuyến, dịch vụ công trực tuyến và quản lý dữ liệu số trong cơ quan nhà nước...

Để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ kiểm toán năm 2026, KTNN đã xây dựng kế hoạch triển khai đồng bộ 9 nhóm giải pháp.

Tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải cho biết có nhiều ý kiến cử tri, nhân dân băn khoăn về thị trường bất động sản, lĩnh vực đang có tính thanh khoản rất thấp, giá nhà và khả năng tài chính để mua nhà của đa số người dân có chênh lệch lớn, bất hợp lý. Bà Hải đề nghị KTNN xem xét nội dung kiểm toán đối với bất động sản.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận Phiên họp. Ảnh: TTXVN

Bảo đảm kế hoạch kiểm toán có trọng tâm, trọng điểm

Chủ nhiệm Ủy ban KTTC Phan Văn Mãi cho biết, thẩm tra sơ bộ dự kiến KHKT năm 2026 của KTNN, Thường trực Ủy ban KTTC cho biết đa số ý kiến nhất trí với dự kiến KHKT năm 2026 của KTNN và cơ bản nhất trí 6 nguyên tắc và các mục tiêu định hướng xây dựng KHKT năm 2026 trong các lĩnh vực của KTNN.

Các nguyên tắc, mục tiêu định hướng cơ bản bám sát quy định pháp luật, định hướng chiến lược, phù hợp bối cảnh chính trị, kinh tế - xã hội năm 2026.

Ủy ban đề nghị KTNN tiếp tục rà soát, làm rõ hơn căn cứ, cơ sở xây dựng KHKT, trong đó lưu ý: Xây dựng phạm vi, đối tượng kiểm toán và triển khai KHKT năm 2026 liên quan đến quyết toán NSNN, quản lý, sử dụng tài sản, tài chính công năm 2025 bảo đảm phù hợp với các quy định của Luật NSNN năm 2025 và các quy định pháp luật có liên quan; đầu mối, đối tượng và phương thức, phạm vi kiểm toán sau sáp nhập, sắp xếp tại nhiều Bộ, ngành, cơ quan Trung ương, địa phương, cùng với việc chuyển đổi hệ thống chính quyền địa phương 2 cấp; bổ sung các cuộc kiểm toán liên quan đến sắp xếp cơ cấu tổ chức, các chính sách liên quan đến chính sách, chế độ, tinh giản biên chế để kịp thời đánh giá hiệu quả việc quản lý, sử dụng NSNN, tài sản công, tài chính công.

Ủy ban cũng đề nghị KTNN tiếp tục rà soát đối tượng kiểm toán để tránh trùng lặp, không tổ chức quá nhiều các cuộc kiểm toán tại cùng 1 địa phương, nhất là địa phương vừa thực hiện sáp nhập, chịu ảnh hưởng tác động lớn của bão lũ, thiên tai; lựa chọn đơn vị được kiểm toán bảo đảm sát thực tế, yêu cầu; mỗi địa phương không tổ chức quá 3 cuộc kiểm toán chuyên đề, kiểm toán hoạt động, lĩnh vực đầu tư xây dựng, chương trình và dự án.

Đồng thời, tiếp tục rà soát các cuộc kiểm toán để không trùng lặp với các kế hoạch thanh tra, kiểm tra của Thanh tra Chính phủ và các cơ quan thanh kiểm tra, bảo đảm KHKT trọng tâm, trọng điểm, hiệu lực.

Nghiên cứu, bổ sung các cuộc kiểm toán chuyên đề hoặc lồng ghép trong các cuộc kiểm toán lĩnh vực NSNN việc thực hiện chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang, quản lý, sử dụng NSNN, tài sản công, tài chính công trong việc thực hiện chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Tập trung ưu tiên nguồn lực, nhân lực cho các cuộc kiểm toán phục vụ cho quyết toán NSNN năm 2024 và năm 2025 theo quy định của Luật NSNN mới sửa đổi năm 2025; các cuộc kiểm toán theo yêu cầu tại các Nghị quyết của Quốc hội, UBTVQH.

Rà soát, hoàn thiện kế hoạch kiểm toán

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, KTNN cần tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm sau.

Thứ nhất, xây dựng KHKT trung hạn 2026-2028, hoàn thành KHKT năm 2026 với trọng tâm kiểm toán thường xuyên quyết toán ngân sách tại các tỉnh, thành phố; tăng tỷ lệ kiểm toán hoạt động, chuyên đề; rà soát, điều chỉnh theo các luật mới được thông qua.

Thứ hai,tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và chuẩn mực kiểm toán, bổ sung quy định về trách nhiệm phòng, chống tham nhũng, đáp ứng yêu cầu của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Thứ ba,đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ, áp dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo trong phân tích rủi ro kiểm toán, thay thế dần các phương pháp truyền thống; đảm bảo bảo mật dữ liệu; số hóa toàn bộ hồ sơ kiểm toán.

Thứ tư,tập trung bồi dưỡng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thông qua các chương trình đào tạo thực tiễn, tinh giản biên chế, khuyến khích hợp tác quốc tế để nâng cao năng lực hội nhập. Đội ngũ kiểm toán viên cần đảm bảo đủ đức, tài, tâm, tầm và nhiệt huyết với công việc để góp ý kiến xây dựng các đơn vị kiểm toán một cách thuyết phục.

Thứ năm,tăng cường giám sát phòng, chống lãng phí, đôn đốc thực hiện kiến nghị kiểm toán; kiểm toán tổng hợp, đánh giá cơ chế chính sách, tránh thất thoát tài chính, tài sản công. KTNN cần đẩy mạnh tuyên truyền, phối hợp với Thanh tra Chính phủ và học hỏi kinh nghiệm quốc tế về kiểm toán. Đặc biệt, cần chú trọng phát hiện sai phạm trong các lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản, đất đai và quản lý tài sản công, đảm bảo minh bạch, công khai, đôn đốc thực hiện nghiêm túc các kiến nghị kiểm toán.

Quang cảnh Phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 25/9. Ảnh: VPQH

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, UBTVQH cơ bản nhất trí với mục tiêu, định hướng và lĩnh vực kiểm toán như KTNN đề xuất và đề nghị KTNN lưu ý ý kiến của Ủy ban KTTC, của UBTVQH để rà soát, hoàn thiện KHKT năm 2026.

Theo đó, KTNN lưu ý tổ chức kiểm toán phù hợp để xác nhận được quyết toán năm 2025 của các Bộ, cơ quan, địa phương trong điều kiện năm 2025 sáp nhập bộ, tỉnh, xã phường, kết thúc hoạt động của cấp huyện; hạn chế việc nhiều đoàn kiểm toán thực hiện kiểm toán ở các địa phương tại nhiều thời điểm. Có giải pháp để theo dõi, đôn đốc việc thực hiện kết luận kiểm toán khi có sự thay đổi về đầu mối thực hiện kiến nghị do việc sắp sếp tổ chức, bộ máy.

Ngoài kế hoạch đã xây dựng, KTNN còn phải thực hiện kiểm toán theo đề xuất của Quốc hội, Chính phủ, địa phương… Đồng thời, kế hoạch giám sát của Quốc hội cũng có thể được bổ sung trong năm theo quy định.

Tập trung kiểm toán việc bố trí nguồn lực và quản lý, sử dụng nguồn lực triển khai 4 Nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị và các nghị quyết quan trọng khác. Kiểm toán việc quản lý, sử dụng ngân sách, tiền, tài sản nhà nước, khi thực hiện các lĩnh vực đột phá về giáo dục; y tế; khoa học, công nghệ, chuyển đổi số; phát triển kinh tế tư nhân; thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia; phòng chống tham nhũng, thất thoát, lãng phí, tiêu cực đảm bảo hiệu quả NSNN khi đầu tư, phát triển các lĩnh vực này.

Tập trung thời gian, nhân lực cho việc trình ý kiến của KTNN về dự toán, quyết toán NSNN; kiểm toán việc điều hành chính sách tài khóa, tiền tệ, quản lý, kiểm soát nợ công phục vụ cho giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn cho biết, KTNN sẽ nghiêm túc tiếp thu ý kiến của Ủy ban KTTC để hoàn thiện KHKT năm 2026./.

THÙY ANH