Đại lễ Cầu nguyện hòa bình tại Bhutan - Cánh cửa Shambhala mở ra cho thế giới

Đại lễ Cầu nguyện hòa bình thế giới chính thức khai mạc vào ngày 4-11, với sự tham dự của Quốc vương Jigme Khesar Namgyel Wangchuck, Hoàng hậu Jetsun Pema, các thành viên hoàng gia, cùng Đức Tăng thống Je Khenpo và hơn 1.500 vị Tăng sĩ của Giáo hội Trung ương Bhutan (Central Monastic Body). Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Bhutan tổ chức một đại lễ tâm linh quy mô toàn cầu, được Đức Sangay Dorji, Chủ tịch Giáo hội Trung ương Bhutan, khởi xướng cũng như dưới sự chứng minh của Quốc vương Bhutan. Sự kiện trọng đại này hướng đến mục đích thiêng liêng như một lời nguyện tập thể vì hòa bình, hạnh phúc và an lành của toàn nhân loại.

Phái đoàn GHPGVN tham dự sự kiện đặc biệt này

Tầm nhìn hoàng gia: “Thế giới cần năng lượng hòa bình”

Phát biểu trong ngày khai mạc, Thủ tướng Bhutan Tshering Tobgay khẳng định rằng nguồn cảm hứng cho Đại lễ Cầu nguyện bắt nguồn từ tầm nhìn của Đức Quốc vương Jigme Khesar Namgyel Wangchuck. Ông nói: “Đức Quốc vương đã nhấn mạnh rằng chúng tôi cần phải tổ chức một Đại lễ Cầu nguyện hòa bình thế giới dựa trên di sản tâm linh của mình, vốn được nuôi dưỡng bởi truyền thống Phật giáo Kim cang thừa (Vajrayāna). Đức vua đã chọn thời điểm này vì thế giới đang cần năng lượng hòa bình, và cũng để trùng với dịp mừng sinh nhật lần thứ 70 của Đức Đệ tứ Quốc vương Jigme Singye Wangchuck”. Thủ tướng Tobgay cũng đã chia sẻ thêm rằng đại lễ thể hiện tấm lòng của Bhutan, một món quà tâm linh mà vương quốc nhỏ bé nơi dãy Himalaya gửi đến thế giới đang khao khát hòa bình.

Quốc vương Jigme Khesar Namgyel Wangchuck thân mật chào chư Tăng

Đức Laytshog Lopen, một vị Đại Lama Bhutan, chia sẻ: “Sự kiện này được tổ chức để hướng đến những thách thức cấp bách của thời đại chúng ta – nạn đói, thảm họa thiên nhiên, động đất, chiến tranh và xung đột – những điều vẫn đang gây ra bất an và khổ đau trên toàn thế giới”. Diễn ra trong bối cảnh nhân loại chịu nhiều tổn thương bởi chiến tranh, chia rẽ xã hội và thiên tai, đại lễ mang theo thông điệp về hy vọng và tình thương vượt qua mọi biên giới, mọi rào cản về lãnh thổ và sắc tộc.

Các nghi lễ trọng tâm

Giai đoạn từ ngày 4 – 10 tháng 11, tâm điểm của đại lễ là nghi lễ Jabzhi Doechog, một nghi thức cổ xưa do Giáo hội Trung ương Bhutan cử hành. Theo truyền thống Bhutan, mọi pháp sự lớn đều gắn liền với nghi lễ thanh tẩy, và năm nay, nghi thức Jabzhi Doechog – nghi lễ tối cao nhằm trừ chướng, diệt ma, dọn sạch các chướng ngại hữu hình và vô hình, để năng lượng từ bi và cầu nguyện lan tỏa không bị cản trở – đã được cử hành song song với Đại lễ Cầu nguyện, từ ngày 4 đến 10-11 tại Kuenselphodrang, dưới chân tượng Phật Thích Ca Mâu Ni khổng lồ.

Trong suốt giai đoạn này, các lời cầu nguyện được tụng niệm bằng ba ngôn ngữ: Dzongkha, Tạng ngữ và tiếng Anh, vang lên từ sân vận động Changlimithang ở Thimphu và nhiều địa điểm thiêng khác trong thủ đô. Hàng chục nghìn người, gồm Tăng Ni, cư sĩ và du khách quốc tế, cùng hòa giọng trong những bài chú nguyện, lời cầu an, và pháp âm đến từ các truyền thống khác nhau. Đây là trái tim của toàn lễ hội, nơi các vị đại sư, Lama, Tăng đoàn và Phật tử từ khắp thế giới cùng hiệp tâm vì hòa bình toàn cầu. Lời nguyện vang vọng từ dãy Himalaya được xem là “năng lượng thanh tịnh” lan khắp địa cầu.

Người dân Bhutan tin thành cầu nguyện

Sau khi Jabzhi kết thúc, năng lượng cầu nguyện của hàng vạn người sẽ được hợp nhất trong Lễ quán đảnh Kalachakra, diễn ra từ 12 đến 14-11, do Đức Tăng thống Je Khenpo trực tiếp chủ trì. Kalachakra, hay “Bánh xe thời gian”, là một trong những giáo pháp thâm sâu nhất trong Phật giáo Tây Tạng, biểu trưng cho mối liên hệ vi diệu giữa vũ trụ và thân tâm con người.

Trong lịch sử, nghi lễ Kalachakra thường được cử hành nhằm thúc đẩy hòa bình thế giới, hóa giải khổ đau và ngăn ngừa khủng hoảng toàn cầu. Hàng vạn tín đồ từ khắp châu Á đã về Thimphu để tham dự sự kiện này, một trong những pháp hội quy mô lớn nhất trong lịch sử Bhutan.

Đức Sangay Dorji giải thích: “Lễ Kalachakra không phải là sự ban phước vật lý, mà là truyền tâm trí tuệ. Khi tâm người thọ nhận sẵn sàng và thành kính, phước lành sẽ đến tự nhiên, dù là ở xa nghìn dặm”. Sự kiện này chính là đỉnh cao tâm linh của đại lễ, mở ra cánh cửa Shambhala, cánh cửa của cõi an tịnh và giác ngộ.

Triển lãm xá-lợi của Đức Phật

Các mảnh xá-lợi thiêng liêng của Đức Phật đã được thỉnh đến Bhutan vào ngày 8-1, một cử chỉ thể hiện tình bằng hữu tinh thần và văn hóa giữa Ấn Độ và Bhutan. Các mảnh xá-lợi này vốn được lưu giữ tại Bảo tàng Quốc gia ở New Delhi, đã được đưa đến Thimphu bằng chuyên cơ của Không quân Ấn Độ, cùng với một phái đoàn cấp cao do Tiến sĩ Virendra Kumar, Bộ trưởng Liên minh Công bằng xã hội và trao quyền.

Phái đoàn GHPGVN tham dự cầu nguyện trong nghi thức truyền thống Phật giáo VN

Lễ chiêm bái bắt đầu từ ngày 8 đến ngày 18-11, là một phần của Đại lễ Cầu nguyện hòa bình thế giới, nhằm thúc đẩy hòa bình thế giới và chữa lành những tổn thương của nhân loại. Xá-lợi được trưng bày tại Hội trường Kuenrey của Tashichho Dzong ở Thimphu, một trụ sở mang tính lịch sử của Chính phủ và cơ quan tu viện Bhutan. “Sự kiện này vô cùng thiêng liêng và ý nghĩa. Đối với Bhutan, đây chẳng khác nào Đức Phật đang trở lại đất nước này.”, ông Abhijit Halder, Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Phật giáo Quốc tế, chia sẻ.

Hơn thế nữa, để làm phong phú thêm trải nghiệm tâm linh của Đại lễ Cầu nguyện hòa bình thế giới, Liên đoàn Phật giáo Quốc tế đã tổ chức ba cuộc triển lãm khác với các chuyên đề như: “Guru Padmasambhava” (giới thiệu hành trình và các địa điểm linh thiêng gắn với Đại sư Liên Hoa Sinh tại Ấn Độ), “Di sản thiêng liêng của Shakya” (trưng bày các hiện vật khảo cổ liên quan đến cuộc đời Đức Phật), “Cuộc đời và giáo lý của Đức Phật” (một triển lãm đa phương tiện nhập vai để tham quan con đường giác ngộ và các Thánh tích gắn liền với Đức Phật).

Lễ thọ giới cho 250 vị Tỳ-kheo-ni

Một trong những điểm nhấn mang tính lịch sử của Đại lễ Cầu nguyện hòa bình năm nay là lễ truyền giới Tỳ-kheo-ni (Bhikshuni Ordination) cho hơn 250 vị Ni đến từ Bhutan và các quốc gia lân cận, được tổ chức từ ngày 15 đến 19-11 tại Trung tâm Ni giới Bhutan (Bhutan Nuns Foundation) ở Tshalumaphey, thủ đô Thimphu. Đây là lần thứ hai trong lịch sử Phật giáo Bhutan, một đất nước theo truyền thống Kim cang thừa, tổ chức lễ truyền giới Cụ túc cho Ni giới, sau sự kiện tiên phong trước đó.

Lễ truyền giới sẽ do Đức Je Khenpo - vị lãnh đạo tinh thần của tông phái Phật giáo lớn nhất Bhutan, Drukpa Kagyu - chủ trì. Theo Luật tạng, việc truyền giới Tỳ-kheo-ni chỉ có thể được tiến hành khi có mặt đầy đủ cả hai chúng: Tăng và Ni đã thọ giới cụ túc. Thế nhưng, trong toàn bộ truyền thống Kim cang thừa, dòng truyền giới chính thức dành cho Ni chưa bao giờ được thiết lập. Chính điều đó đã tạo nên một nghịch lý kéo dài suốt nhiều thế kỷ: muốn có Ni đoàn Cụ túc thì phải có những vị Ni đã thọ giới truyền giới; nhưng vì không có ai từng được truyền giới, nên Ni đoàn ấy mãi mãi không thể hình thành.

Hệ quả là biết bao thế hệ phụ nữ tu hành trong Kim cang thừa chỉ có thể dừng lại ở giới Sa-di-ni, dù họ sống trọn đời trong giới luật và thiền định. Sự thiếu vắng một truyền thống giới pháp đã khiến con đường tu tập của họ trở nên lặng lẽ và đầy nghị lực; trong quá khứ, những nỗ lực đó là một hành trình hướng đến giác ngộ, song vẫn bị giới hạn bởi những ràng buộc của lịch sử.

Lễ truyền giới Tỳ-kheo-ni đầu tiên của Kim cang thừa trong thời hiện đại diễn ra vào tháng 6-2022 tại Bhutan và cũng do Đức Je Khenpo chủ trì. Trong lễ ấy, 144 nữ tu được truyền giới Cụ túc. Từ đây, Bhutan đã có đầy đủ cả tứ chúng: Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, cận sự nam và nữ. Đức Je Khenpo cho biết mục đích của sự kiện là “phục vụ chúng sinh thông qua Phật pháp, khơi dậy tự do tôn giáo và góp phần bảo vệ nhân quyền”.

Như vậy, sự kiện này lần nữa đã khẳng định sự ủng hộ ngày càng tăng của khu vực đối với bình đẳng giới trong đời sống tu viện và phản ánh cam kết của Bhutan đối với việc đổi mới Phật giáo dựa trên lòng trắc ẩn và hòa nhập.

Triển lãm, thảo luận học thuật và biểu tượng của đại lễ

Song song với các nghi lễ, nhiều diễn đàn học thuật cũng được tổ chức trong khuôn khổ đại lễ, tập trung thảo luận về vũ trụ quan và ý nghĩa triết học của Kalachakra trong Phật học đương đại. Ngoài ra, triển lãm thangka quý hiếm, những bức tranh mô tả các mandala phức tạp và biểu tượng vũ trụ học, cũng được mở cửa và tiếp đón công chúng. Biểu tượng chính thức của đại lễ là hai chiếc lá Bồ-đề màu vàng và trắng, tượng trưng cho giác ngộ và sự hợp nhất, biểu hiện sự hòa hợp giữa phương Đông và phương Tây. Theo Ban Tổ chức, Đại lễ Cầu nguyện hòa bình là “một cuộc trở về và một sự mở rộng”, vừa là dịp Bhutan củng cố và nâng cao những giá trị văn hóa tâm linh vốn có của mình, vừa là cánh cửa đưa thông điệp từ bi và hạnh phúc quốc gia đến toàn thế giới.

Một sự kiện đặc biệt thu hút chư Tăng Ni, nhiều giới tham dự

Thông điệp từ dãy Himalaya

“Cầu nguyện là hành động của trái tim, không phải nghĩa vụ. Khi lòng thành được thắp sáng, phước lành tự nhiên tỏa khắp”, Đức Sangay Dorji đã nhấn mạnh trong một cuộc phỏng vấn gần đây. Đại lễ Cầu nguyện hòa bình thế giới 2025 cũng là lời tuyên ngôn đối với nhân loại rằng niềm tin và lòng từ bi chính là ánh sáng dẫn đường cho thế giới trong thời đại hỗn mang.

Từ Changlimithang, những lời cầu nguyện hòa bình vang vọng qua núi rừng Himalaya, mang năng lượng của bình an và hạnh phúc đến với toàn nhân loại.

Tâm Tuệ tổng hợp/Báo Giác Ngộ