Dân Bắc Phi không đủ tiền mua cừu để thực hiện Lễ Eid al-Adha của người Hồi giáo
Trong bối cảnh thu nhập trung bình hằng tháng tại Algeria chỉ khoảng 270 USD, những con cừu có giá lên tới hơn 1.200 USD khiến lễ Eid trở thành gánh nặng đối với tầng lớp trung lưu.

Các món ăn từ thịt cừu trong Lễ Hiến sinh.
Lễ Eid al-Adha, còn gọi là Lễ Hiến sinh, là một trong những ngày lễ Hồi giáo quan trọng nhất, nhưng năm nay tại khu vực Bắc Phi lại kém sôi động hơn trước.
Hình ảnh những đàn cừu phủ kín đồng cỏ vùng núi Maroc, cao nguyên Algeria và bờ biển xanh Tunisia giờ đây ngày càng thưa vắng, người dân đối mặt với khan hiếm nguồn cung và giá cả leo thang, đẩy nhiều gia đình vào thế khó khăn trong việc thực hiện nghi lễ hiến tế truyền thống.
Theo truyền thống, Lễ Eid al-Adha là dịp người Hồi giáo tưởng nhớ câu chuyện trong kinh Qur’an khi nhà tiên tri Ibrahim chuẩn bị hiến tế con trai mình để thể hiện lòng vâng phục thánh Allah, trước khi được thay thế bằng một con cừu. Tuy nhiên, thực hiện nghi lễ này năm nay trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Tại một khu chợ ở ngoại ô thủ đô Algiers, Algeria, nhiều người chật vật tìm kiếm cừu với giá cả hợp lý.
Bác sỹ Slimane Aouadi chia sẻ: “Cũng là con cừu như năm ngoái, cùng trọng lượng, cùng hình dáng, nhưng giá tăng thêm 75 USD.”
Trong bối cảnh thu nhập trung bình hằng tháng tại Algeria chỉ khoảng 270 USD, những con cừu có giá lên tới hơn 1.200 USD khiến Lễ Eid trở thành gánh nặng đối với tầng lớp trung lưu.
Khủng hoảng nguồn cung và phản ứng của chính phủ
Tình hình khan hiếm nghiêm trọng đến mức chính phủ Algeria đã phải lên kế hoạch nhập khẩu tới 1 triệu con cừu nhằm bù đắp thiếu hụt trong nước.
Theo ông Lotfi Gharnaout, chuyên gia kinh tế nông nghiệp tại Đại học Toulouse, chiến lược này có thể tiêu tốn từ 230 đến 260 triệu USD mà vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu toàn quốc.
Tại Maroc, trong một động thái hiếm thấy, Quốc vương Mohammed VI đã khuyến cáo người dân không thực hiện nghi lễ hiến tế năm nay.
Trong một bức thư công bố trên truyền hình, ông từng nói rằng Maroc đang đối mặt với những thách thức khí hậu và kinh tế nghiêm trọng, khiến đàn gia súc suy giảm mạnh. Việc tiếp tục hiến tế trong hoàn cảnh hiện tại sẽ gây tổn thương cho các gia đình có thu nhập thấp. Chính quyền địa phương cũng đã đóng cửa các chợ gia súc nhằm kiểm soát tình hình.
Căn nguyên sâu xa: Hạn hán kéo dài và chăn nuôi phụ thuộc vào thiên nhiên
Các chuyên gia nhận định nguyên nhân sâu xa của khủng hoảng là do Biến đổi Khí hậu.
Ông Najib Akesbi, nhà kinh tế học Maroc, cho biết chăn nuôi ở Bắc Phi phần lớn dựa vào hình thức du mục, phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn thức ăn tự nhiên từ mưa. Khi hạn hán kéo dài, đồng cỏ cạn kiệt, đàn gia súc tất yếu bị ảnh hưởng.
Sau bảy năm hạn hán liên tiếp, giá thức ăn gia súc như rơm, lúa mạch và cỏ linh lăng tăng vọt. Tại Maroc, giá các loại thức ăn này hiện cao gấp 2-3 lần so với trước khi xảy ra hạn hán.
Các nhà chăn nuôi buộc phải chi thêm tiền để mua bổ sung lượng thức ăn thiếu hụt, trong khi thu nhập từ bán cừu sụt giảm do nhu cầu suy yếu.
Ông Achraf Majdoubi, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Cừu và Dê Maroc, cảnh báo tương lai của nghề chăn nuôi đang trở nên rất bấp bênh. Người chăn nuôi rời bỏ nông thôn để đến thành phố và nhiều người sẽ không quay lại.
Tác động đến xã hội và truyền thống
Việc gián đoạn nghi Lễ Eid al-Adha không chỉ là câu chuyện về kinh tế mà còn chạm đến bản sắc văn hóa-tôn giáo của hàng triệu người dân.
Trong khi các chính phủ cố gắng xoa dịu dư luận bằng các biện pháp khẩn cấp, thực tế vẫn cho thấy rằng người dân đang phải lựa chọn giữa niềm tin truyền thống và khả năng chi trả trong một thời kỳ đầy biến động.
Khi thảm họa khí hậu và lạm phát ngày càng chồng chất, bài toán bảo vệ tập quán tôn giáo trong điều kiện kinh tế-môi trường khắc nghiệt trở thành thách thức lớn không chỉ đối với Bắc Phi mà cho cả thế giới Hồi giáo rộng lớn hơn./.