Đan Mạch triệu tập Đại sứ Mỹ liên quan đến vấn đề Greenland

AFP đưa tin, ngày 21/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bổ nhiệm Thống đốc bang Louisiana Jeff Landry làm đặc phái viên về Greenland. Viết trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump cho biết ông Landry hiểu “Greenland quan trọng thế nào đối với an ninh quốc gia của chúng ta và sẽ mạnh mẽ thúc đẩy lợi ích của đất nước vì sự an toàn, an ninh và sự tồn tại của các đồng minh, cũng như của toàn thế giới”.

Ông Landry sau đó đã trực tiếp đáp lại Tổng thống Trump trên mạng xã hội X: “Thật vinh dự khi được phục vụ ngài trong vai trò tình nguyện này để biến Greenland thành một phần của nước Mỹ”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Nhà Trắng

Phát biểu trên kênh truyền hình TV2 ngày 22/12 giờ địa phương, Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen cho biết ông “vô cùng phẫn nộ” trước động thái này và cảnh báo Mỹ phải tôn trọng chủ quyền của Đan Mạch. Ngoại trưởng Rasmussen tuyên bố rằng việc chính quyền Mỹ bổ nhiệm đặc phái viên về Greenland và đưa ra những phát biểu liên quan là “hoàn toàn không thể chấp nhận được”.

Vài giờ sau đó, Ngoại trưởng Rasmussen cho biết Bộ Ngoại giao Đan Mạch đã triệu tập Đại sứ Mỹ để giải trình. “Hôm nay (22/12), chúng tôi đã triệu tập Đại sứ Mỹ tới Bộ Ngoại giao hôm nay để làm việc, cùng với đại diện Greenland, trong đó chúng tôi đã ràng ra lằn ranh đỏ rất rõ ràng và yêu cầu giải thích,” ông Rasmussen nói với đài truyền hình công cộng DR.

Trong một tuyên bố chung cùng ngày, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen và nhà lãnh đạo Greenland Jens-Frederik Nielsen nhấn mạnh: “Không ai có thể sáp nhập một quốc gia khác. Chúng tôi mong muốn được tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ chung”.

Trong một bài đăng trên Facebook gửi tới người dân Greenland, ông Nielsen khẳng định việc Mỹ bổ nhiệm đặc phái viên không làm thay đổi điều gì đối với người dân hòn đảo này. “Chúng ta sẽ tự quyết định tương lai của mình. Greenland là đất nước của chúng ta. Greenland thuộc về người Greenland”.

Liên minh châu Âu (EU) sau đó cũng ra tuyên bố bày tỏ ủng hộ Đan Mạch. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa nhấn mạnh trên mạng xã hội rằng toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền là “những nguyên tắc nền tảng của luật pháp quốc tế”.

“Những nguyên tắc này không chỉ thiết yếu đối với Liên minh châu Âu mà còn đối với các quốc gia trên toàn thế giới. Chúng tôi hoàn toàn đoàn kết với Đan Mạch và người dân Greenland,” hai nhà lãnh đạo viết trên X.

Theo AFP, kể từ khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần khẳng định Mỹ “cần” Greenland vì các lý do an ninh, đồng thời không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để giành quyền kiểm soát hòn đảo giàu tài nguyên ở vùng Bắc Cực này.

Greenland sở hữu trữ lượng đất hiếm chưa được khai thác và có thể đóng vai trò quan trọng khi băng Bắc Cực tan, mở ra các tuyến hàng hải mới. Vị trí địa lý của Greenland cũng nằm trên tuyến đường ngắn nhất đối với tên lửa giữa Nga và Mỹ. Mỹ hiện có căn cứ quân sự Pituffik tại Greenland và đã mở một lãnh sự quán trên đảo vào tháng 6/2020.

Lãnh đạo Đan Mạch và Greenland nhiều lần khẳng định hòn đảo này không phải để mua bán và sẽ tự quyết định tương lai của mình. Hồi tháng 8, Đan Mạch cũng đã triệu tập đại biện lâm thời của Mỹ sau khi ít nhất 3 quan chức Mỹ thân cận với ông Trump xuất hiện tại thủ phủ Nuuk của Greenland để tìm hiểu quan điểm của người dân về việc tăng cường quan hệ với Mỹ.

Đỗ Thảo