Dân mất 20 ngày chưa nộp được hồ sơ mua nhà ở xã hội, Sở Xây dựng Hà Nội lên tiếng

20 ngày chật vật vẫn chưa nộp được hồ sơ

Phản ánh tới VietNamNet, anh V.N.T. (Quảng Ninh) cho biết đã nộp hồ sơ đăng ký mua nhà ở xã hội Thượng Thanh (tên thương mại Rice City Long Châu) tại phường Bồ Đề, Hà Nội từ ngày 1/10 nhưng đến ngày 21/10 vẫn chưa thành công.

“Những ngày qua, tôi thử từ sáng tới trưa rồi lại đến chiều nhưng hệ thống báo lỗi liên tục vì quá nhiều người đăng nhập cùng lúc. Có hôm hệ thống báo đã nhận 72 bộ hồ sơ, vượt quá hạn mức 70 bộ”, anh T. chia sẻ.

Chị N.H cũng kể rằng đã gửi hồ sơ từ đầu tháng 10 nhưng hệ thống đều báo đầy nên chưa thể nộp.

Theo hướng dẫn của Sở Xây dựng Hà Nội, sau khi nộp online thành công và hồ sơ hợp lệ, khách hàng sẽ được cấp mã QR để tiếp tục nộp bản cứng. Tuy nhiên, nhiều người cho hay họ chưa làm được tới bước này.

Khách hàng đã gửi phản ánh lên Sở Xây dựng Hà Nội. Trong đó, nêu ra bất cập khi chủ đầu tư tự ý yêu cầu đăng ký mã code riêng, giới hạn chỉ 70 hồ sơ/ngày và chỉ những ai được duyệt online mới có thể nộp bản cứng. Ngoài ra, chủ đầu tư còn yêu cầu các loại giấy tờ ngoài quy định như xác nhận cư trú và xác nhận bảo hiểm xã hội (BHXH).

Thống kê số liệu hồ sơ nộp online lúc 11h30’ ngày 24/10. Ảnh chụp màn hình

Trước những phản ánh trên, Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, Nghị định 100/2024 không quy định cụ thể hình thức tiếp nhận hồ sơ là trực tiếp hay trực tuyến.

Việc áp dụng hình thức nộp hồ sơ online là phù hợp với xu thế chuyển đổi số, đang được khuyến khích trong cải cách thủ tục hành chính. Sở Xây dựng khẳng định, việc mua, bán, thuê mua nhà ở xã hội (NƠXH) có sự giám sát của UBND cấp xã để đảm bảo minh bạch, công khai trong quá trình xét duyệt.

Để tạo thuận lợi cho người dân, Sở đề nghị chủ đầu tư là liên danh CTCP Him Lam Thủ đô và CTCP BIC Việt Nam cải thiện tốc độ đường truyền, bố trí đường dây nóng hỗ trợ và phản hồi nhanh hồ sơ nộp điện tử.

Về việc chủ đầu tư yêu cầu người dân bổ sung giấy xác nhận cư trú, BHXH, Sở Xây dựng yêu cầu rà soát, làm rõ và có văn bản trả lời người dân, đồng thời gửi lại Sở để theo dõi, giám sát.

“Giấy phép con” gây tranh cãi?

Giải thích về việc yêu cầu bổ sung các giấy tờ trên, đại diện Công ty BIC Việt Nam cho biết, một số đối tượng thuộc diện thu nhập thấp đô thị nhưng không có hợp đồng lao động, không xác nhận thu nhập tại UBND cấp xã mà mua giấy xác nhận khống từ dịch vụ bên ngoài. Khi yêu cầu có xác nhận bảo hiểm xã hội, nhóm này sẽ bị loại ngay, tránh tình trạng gian dối trong hồ sơ.

Chủ đầu tư cũng cho rằng nếu không ràng buộc điều kiện thường trú/tạm trú, sẽ gây mất cân đối trong việc phân bổ quỹ nhà ở, ảnh hưởng đến quyền lợi của những người dân đang sinh sống ổn định tại địa phương.

Ngoài ra, theo chủ đầu tư, NƠXH được xây dựng để phục vụ người dân sinh sống và làm việc tại địa phương. Nếu không có điều kiện cư trú, có thể dẫn đến tình trạng người ngoại tỉnh mua để đầu cơ, cho thuê lại, ảnh hưởng quyền lợi của người có nhu cầu thực sự.

Tuy nhiên, luật sư Nguyễn Văn Đỉnh, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, khẳng định pháp luật về nhà ở không giao, phân cấp, phân quyền cho địa phương hay các chủ đầu tư được ban hành các giấy tờ, điều kiện khác không có trong quy định.

“Việc chủ đầu tư yêu cầu một ‘giấy phép con’ là giấy xác nhận thông tin cư trú đối với trường hợp người đứng đơn không có đăng ký thường trú tại Hà Nội là không đúng quy định của pháp luật về nhà ở”, ông Đỉnh nói.

Luật sư Đỉnh cho biết thêm, cơ quan quản lý khi xây dựng Luật Nhà ở 2023 đã chủ trương bỏ điều kiện này nhằm khẳng định quyền tự do cư trú nhưng vẫn đảm bảo không trục lợi chính sách. Bởi theo quy định, mỗi người chỉ được hưởng chính sách hỗ trợ NƠXH một lần trong đời và thông tin này tiến tới sẽ được tích hợp trong hệ thống dữ liệu dân cư quốc gia theo Đề án 06.

“Các lý lẽ mà chủ đầu tư nêu là quan điểm riêng của chủ đầu tư, không phù hợp với quy định và tinh thần đổi mới của Luật Nhà ở 2023. Việc chủ đầu tư tự đặt ra các giấy tờ không có trong quy định là vi phạm pháp luật về NƠXH, tạo ra các ‘rào cản kỹ thuật’ tiếp cận với khách hàng nên cần chấn chỉnh, xử lý”, ông Đỉnh nhấn mạnh.

Giới hạn 70 hồ sơ mỗi ngày: Hợp lý hay tự đặt rào cản?

Theo phản ánh, mỗi ngày hệ thống chỉ tiếp nhận tối đa 70 hồ sơ, khiến nhiều người không thể đăng ký dù đủ điều kiện.

Giải thích về điều này, phía Công ty BIC Việt Nam cho hay sau 21 ngày đã tiếp nhận 1.219 hồ sơ nộp online thành công, trong khi số người truy cập mỗi ngày có thể lên tới 2.500. Công ty đã lưu ý người dân rằng không phải ai nộp online đều được chấp nhận.

Doanh nghiệp lý giải, hệ thống thể hiện vòng tròn quay là đang chọn ngẫu nhiên, nhưng khách hàng lại cho rằng là hệ thống treo, lag, hay tê liệt.

Doanh nghiệp cũng khẳng định chỉ gặp lỗi hệ thống 10 phút vào ngày 9/10, đã khắc phục ngay và sẵn sàng cung cấp mã hồ sơ cho cơ quan thanh tra kiểm tra tính minh bạch.

Bên cạnh đó, đại diện công ty cũng cho rằng không chủ đầu tư nào có đủ nhân lực, vật lực để thu và chấm loại gần 10.000 hồ sơ (chủ đầu tư đã hỗ trợ cấp gần 10.000 mã hồ sơ khách hàng) đó là một con số khổng lồ. Hình thức chấm một hồ sơ không dễ dàng khi có tới 12 đối tượng và phù hợp với mỗi đối tượng lại là một bộ hồ sơ khác nhau.

Song, theo luật sư Nguyễn Văn Đỉnh, việc giới hạn 70 hồ sơ/ngày là trái quy định về nhà ở.

“Pháp luật về nhà ở không đặt ra giới hạn và về nguyên tắc, nếu có 100.000 khách hàng nộp hồ sơ thì chủ đầu tư đều phải tiếp nhận, đánh giá và chọn được khách hàng mua NƠXH theo quy trình mà pháp luật về nhà ở quy định”, ông Đỉnh nói.

Đồng quan điểm, luật sư Mai Thảo, Phó Giám đốc TAT Law Firm, cho biết việc tổ chức tiếp nhận hồ sơ là quyền của chủ đầu tư, nhưng phải tuân thủ nguyên tắc minh bạch, công khai, không phân biệt đối xử, đảm bảo mọi người dân đủ điều kiện đều có cơ hội như nhau.

“Nếu cách làm này dẫn đến việc người đủ điều kiện không thể nộp được hồ sơ, thì có thể xem là trái với tinh thần của chính sách NƠXH,” luật sư Mai Thảo nhận định.

Hồng Khanh