Đằng sau tuyên bố mở hành lang trên bộ tới Crimea của Nga

Bộ Quốc phòng Nga ngày 7/6 cho biết đã mở một hành lang trên bộ tới bán đảo Crimea, cho phép dân thường và hàng hóa đi qua lãnh thổ phía đông Ukraine hiện do Moscow kiểm soát. Thông báo mới được Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đưa ra cùng với tuyên bố giao thông đường sắt đến biên giới Nga đã được khôi phục.

Ít nhất một tuyến đường sắt đã hoạt động với các chuyến hàng chở ngũ cốc từ thành phố Melitopol do Nga kiểm soát tới Crimea, khu vực từng bị cắt khỏi mạng lưới đường sắt của Ukraine sau khi Nga sáp nhập vào năm 2014.

Ông Shoigu cũng cam kết đảm bảo "giao thông toàn diện" từ Nga tới các vùng lãnh thổ lực lượng nước này đã giành quyền kiểm soát như Kherson sau khi hàng trăm km đường bộ được sửa chữa.

Bộ Quốc phòng Nga ngày 7/6 cho biết đã mở một hành lang trên bộ tới bán đảo Crimea. Ảnh: Reuters.

Việc khôi phục một số tuyến đường sắt diễn ra trong bối cảnh các hoạt động của Nga đang gia tăng, nhằm củng cố sự kiểm soát ở miền Nam Ukraine về mọi mặt, từ việc sử dụng tiếng Nga đến hệ thống chính quyền địa phương và hộ chiếu, theo Guardian.

Ông Shoigu cũng cho biết thêm nước một lần nữa lại chảy đến Crimea thông qua kênh đào Bắc Crimea. Trước đó, giới chức Kyiv từng khóa các van của kênh đào vốn cung cấp tới 85% nước cho bán đảo này.

Chiến lược của Nga

Theo Guardian, việc thiết lập hành lang trên bộ đến Crimea diễn ra trong bối cảnh Nga đang tìm cách “đào sâu” vào nhiều lĩnh vực khác để kiểm soát miền Nam Ukraine, bao gồm việc sử dụng đồng ruble, chuyển sang dùng mã vùng điện thoại của Nga và cấp hộ chiếu.

Tháng trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký sắc lệnh đơn giản hóa thủ tục để cấp hộ chiếu Nga cho cư dân của các khu vực Zaporizhzhia và Kherson ở miền Nam Ukraine. Trước đó năm 2019, Nga cũng đưa ra biện pháp tương tự đối với người dân ở các vùng ly khai miền Đông Ukraine, hiện là hai nước cộng hòa Donetsk và Luhansk tự xưng.

Sau chiến lược cấp hộ chiếu của Nga, khoảng 800.000 người ở khu vực phía đông Donbas đã được cấp giấy tờ tính tới thời điểm trước khi cuộc xung đột nổ ra vào ngày 24/2.

Tuy nhiên, đầu tuần này, Liên minh châu Âu (EU) đã tuyên bố khối này không công nhận hộ chiếu trên.

Bên cạnh những động thái trên, một số người, trong đó có cựu thanh tra nhân quyền của Ukraine, Lyudmila Denisova, cũng cho biết hàng trăm nghìn công dân Ukraine đã bị "di cư bất hợp pháp" sang Nga kể từ khi “chiến dịch quân sự" bắt đầu.

Người dân địa phương đi bộ bên cạnh một tòa nhà bị hư hại trong cuộc xung đột Ukraine - Nga ở thành phố cảng phía nam Mariupol. Ảnh: Reuters.

Ý nghĩa "hành lang trên bộ"

Ông Mathieu Boulègue, chuyên gia về quân sự và chính sách của Nga tại tổ chức nghiên cứu Chatham House, cho rằng tuyên bố việc thiết lập hành lang trên bộ của Nga nhằm vào dư luận xung quanh "chiến dịch quân sự đặc biệt" tại Ukraine.

“Thiết lập hành lang trên bộ tới Crimea là mục tiêu Nga từng nêu nhưng chúng ta đừng nên đặt quá nhiều sự chú ý vào thuật ngữ này”, ông cho biết.

Trước hết, “nó đề cập đến các khu vực mà Nga kiểm soát”, ông nói. “Họ sẽ ‘chinh phục’ khu vực này vì Nga không thể kiểm soát chúng về mặt chính trị".

Ông Boulègue lập luận rằng kế hoạch “chinh phục" của Nga đang diễn ra song song với việc thay đổi các chương trình giảng dạy ở trường học, đưa đồng ruble vào sử dụng và xây dựng cấu trúc chính trị mới, bên cạnh những nỗ lực quân sự và an ninh.

Các khu vực Nga đã giành quyền kiểm soát. Đồ họa: Guardian.

Và việc thiết lập hành lang trên bộ tới Crimea được xem như đã “hoàn thành nhiệm vụ”.

“Đó là một tín hiệu quan trọng, với thực tế Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu là người đưa ra thông báo. Đối với dư luận, điều đó cho thấy mọi thứ đang diễn ra theo đúng kế hoạch”, ông Boulègue nói.

Ông Boulègue chia sẻ thêm bên cạnh việc nói với công chúng chiến dịch đang thành công, thông báo cũng có thể là gợi ý cho thấy Điện Kremlin mong muốn tiến tới chấm dứt thời kỳ “giao tranh khốc liệt”.

“Nó phải kết thúc”, ông nói với Guardian. “Không có quân đội nào với quy mô như vậy, trong địa hình đầy tranh chấp như vậy, có thể tiếp tục chiến đấu với cường độ cao mãi mãi”.

Trong khi thông báo mới đây của Bộ trưởng Shoigu đánh dấu việc Nga chính thức xác lập hành lang trên bộ tới Crimea, một số chuyên gia cho rằng điều này đã trở thành hiện thực kể từ khi thành phố cảng Mariupol thất thủ.

Cách đây hai tuần, Giáo sư Michael Clarke tại trường King’s College London nói với Sky News rằng “cây cầu trên bộ" đã thành hiện thực.

“Khi Nga kiểm soát được Mariupol, họ đã có được hành lang trên bộ”, ông nói. “Hành lang này chạy từ Donbass qua Crimea và xa hơn một chút về phía tây. Ukraine sẽ cần phải giành lại hành lang này nếu họ thực sự muốn đẩy lùi lực lượng Nga trong cuộc chiến về sau”.

Và câu hỏi quan trọng vẫn là liệu Ukraine có thể chiếm lại khu vực miền Nam hay không.

Mặc dù Kyiv đã phát động một cuộc phản công xung quanh Kherson, nhưng cho đến nay, họ vẫn chỉ đạt được những bước tiến hạn chế.

Nga tung video pháo tự hành Msta-S tấn công xe tăng Ukraine Bộ Quốc phòng Nga ngày 7/6 đăng video tổ hợp pháo tự hành Msta-S của nước này ngụy trang trong bụi cây, dùng đạn chính xác cao Krasnopol tấn công xe tăng Ukraine.

Minh An