Danh sách dự SEA Games phơi bày bộ mặt bóng đá Malaysia

Đội hình U22 Malaysia gồm nhiều cầu thủ thi đấu ở hạng thấp.

Bóng đá Malaysia đang trải qua một trong những giai đoạn tăm tối nhất nhiều năm qua, khi những cú sốc liên tiếp ập đến chỉ trong thời gian ngắn. Dư âm của thông báo kỷ luật từ FIFA đối với 7 cầu thủ nhập tịch giả mạo hồ sơ còn khiến dư luận chưa kịp nguôi ngoai

Đúng lúc đó, danh sách U22 Malaysia dự SEA Games 33 được công bố lại tiếp tục khuấy đảo sự phẫn nộ và lo lắng của người hâm mộ. Hai sự kiện tưởng chừng riêng biệt ấy đang hợp thành bức tranh toàn cảnh, lột tả một cách trần trụi thực trạng yếu kém, rệu rã và đầy ngõ cụt của bóng đá Malaysia hiện tại.

Đội tuyển rắc rối, đội trẻ bối rối

Vụ việc 7 cầu thủ nhập tịch bị FIFA phanh phui sử dụng giấy tờ giả khiến FAM rơi vào khủng hoảng chưa từng có. Không chỉ đối mặt với án phạt nặng, Malaysia còn có nguy cơ bị loại khỏi nhiều giải đấu quốc tế trong thời gian tới.

FAM đang gấp rút nộp đơn khiếu nại lên Tòa án Trọng tài Thể thao (CAS), nhưng với khối bằng chứng chi tiết mà FIFA công bố, cơ hội để Malaysia đảo ngược tình thế gần như chỉ còn là hy vọng mong manh. Đó không chỉ là vấn đề của 7 cầu thủ hay một vài quan chức, mà là sự đổ vỡ của cả một chiến lược nhập tịch được Malaysia theo đuổi suốt nhiều năm qua.

Án phạt của FIFA sẽ ảnh hưởng đến chiến lược của FAM.

Điều nguy hiểm nhất là án kỷ luật này không chỉ khiến Malaysia tổn hại về mặt thành tích. Nó làm lung lay tận gốc chiến lược nhập tịch thần tốc mà họ xem như chìa khóa nâng tầm đội tuyển quốc gia. Theo đề án F30, Malaysia đáng ra phải chú trọng phát triển đào tạo trẻ, thế nhưng LĐBĐ Malaysia lại lựa chọn con đường tắt bằng nhập tịch.

FAM bổ sung hàng loạt cầu thủ ngoại quốc được cấp quốc tịch gấp rút để lấp các khoảng trống chuyên môn. Nhưng khi chính chiến lược này bị phanh phui là dựa trên những hồ sơ gian dối, bóng đá Malaysia lập tức rơi vào thế bị chặn đứng hoàn toàn, không còn nguồn bổ sung từ bên ngoài, trong khi lực lượng nội địa lại quá yếu và thiếu.

Và danh sách U22 Malaysia dự SEA Games 33 là minh chứng bi thảm nhất cho thực trạng ấy. Trong bản danh sách gồm 25 cầu thủ, chỉ có vỏn vẹn 6 người đang thi đấu tại Super League, giải vô địch quốc gia cao nhất của Malaysia, tương đương V-League.

Đó là thủ môn Syahmi Adib, hậu vệ Ubaidullah Shamsul, các tiền vệ Aliff Izwan, Haziq Kutty Abba, cặp tiền đạo Fergus Tierney và Haqimi Azim. Trong đó, chỉ Shamsul và Izwan từng được gọi lên tuyển. Phần còn lại đều chơi ở các hạng đấu thấp hơn, nơi chất lượng chuyên môn lẫn môi trường cạnh tranh đều thua xa chuẩn mực của một nền bóng đá đặt mục tiêu vươn tầm châu lục. Đã vậy, HLV Nafuzi Zain còn đánh giá đây là những cầu thủ lứa U22 tốt nhất của bóng đá Malaysia.

Con số 6 ấy gây sốc không chỉ vì lực lượng quá ít và mỏng. Nó cho thấy một vấn đề nghiêm trọng hơn. Super League gần như không có chỗ cho cầu thủ trẻ Malaysia trưởng thành. Những tài năng trẻ không đủ cơ hội thi đấu, không đủ môi trường để va chạm và phát triển, dẫn đến việc đội U22 quốc gia phải chắp vá từ những cái tên ít được trải nghiệm bóng đá đỉnh cao.

Dàn cầu thủ U22 Việt Nam hầu như chơi bóng tại V-League.

Để so sánh, đội hình U22 Việt Nam hiện tại gần như toàn bộ thi đấu ở V-League – giải đấu có tính cạnh tranh cao với sự xuất hiện của nhiều ngoại binh. Giữa sự cạnh tranh đó, nhiều cầu thủ trẻ của Việt Nam đá chính ở CLB và được triệu tập lên tuyển quốc gia như Hồ Văn Cường, Nguyễn Văn Trường, Nguyễn Thanh Nhàn hay Nguyễn Quốc Việt...

Một vòng luẩn quẩn

Việc Super League chỉ đóng góp 6 cầu thủ cho đội U22 cũng giải thích vì sao nhiều năm qua FAM buộc phải đẩy mạnh nhập tịch. Họ nhìn thấy một sự thật không thể che giấu. Ở đó, nguồn tài năng trong nước đang cạn kiệt một cách đáng báo động. Nhưng thay vì tìm cách giải quyết tận gốc, Malaysia chọn hướng đi ăn xổi đầy mạo hiểm. Họ nhập tịch càng nhiều càng tốt để cứu đội tuyển quốc gia trước mắt.

Cho dù đúng luật thì cũng khiến bóng đá Malaysia rơi vào vòng luẩn quẩn. Khi ấy, cầu thủ ngoại cạnh tranh vị trí khiến cầu thủ nội không có cơ hội lên tuyển, cầu thủ trẻ mất động lực phấn đấu và đào tạo bóng đá trẻ đi xuống, còn đội tuyển thì ngày càng phụ thuộc vào nguồn lực nhập tịch.

Khi vòng luẩn quẩn ấy vỡ tung bởi án kỷ luật của FIFA, người Malaysia mới đối mặt với một sự thật phũ phàng là họ thiếu tài năng, thiếu nền tảng và thiếu cả định hướng dài hạn.

Bức tranh ấy có thể khiến nhiều người bi quan, nhưng là lời cảnh tỉnh mạnh nhất dành cho FAM. Không có con đường tắt nào dẫn đến thành công bền vững trong bóng đá. Malaysia chỉ có thể tự cứu mình bằng cách quay về với gốc rễ. Đó là đầu tư đào tạo trẻ, xây dựng hệ thống phát triển cầu thủ bài bản và đảm bảo các tài năng bản địa có cơ hội thực sự thi đấu ở Super League.

Nếu không thay đổi tư duy, không chấn chỉnh hệ thống và không đặt niềm tin vào thế hệ trẻ, bóng đá Malaysia sẽ còn tiếp tục lao dốc và lặp lại những sai lầm đã đưa họ đến khủng hoảng như hôm nay.

Tú Anh