Đặt nền tảng tư duy cho giai đoạn phát triển mới của ngành VHTTDL

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị. Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng cùng các Thứ trưởng Lê Hải Bình, Trịnh Thị Thủy đồng chủ trì Hội nghị

Dưới hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, Hội nghị quy tụ đầy đủ hệ thống quản lý nhà nước về văn hóa, thông tin, thể thao và du lịch từ Trung ương tới địa phương, cùng nhìn lại chặng đường một nhiệm kỳ nhiều chuyển động và định hình tư duy phát triển cho giai đoạn tiếp theo.

Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị. Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng cùng các Thứ trưởng Thường trực Lê Hải Bình, Trịnh Thị Thủy đồng chủ trì Hội nghị.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực của ngành VHTTDL trong năm 2025 và nhiệm kỳ 2021-2025

Nhìn lại nhiệm kỳ: Từ “vượt bão” đến tạo nền phát triển dài hạn

Nhiệm kỳ 2021-2025 là một giai đoạn đặc biệt, khi toàn ngành phải đi qua những thử thách chưa từng có do đại dịch, song cũng chính trong gian khó ấy, nhiều nền tảng quan trọng đã được thiết lập.

Ngành VHTTDL không chỉ tập trung vào phục hồi trước mắt, mà từng bước định hình tư duy quản trị mới, chuyển từ cách làm theo phong trào sang tiếp cận chính sách, từ khai thác tài nguyên sang phát huy giá trị, từ “làm văn hóa” sang “quản lý nhà nước về văn hóa thông qua công cụ pháp luật và bằng pháp luật”.

Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng đồng chủ trì và phát biểu đề dẫn Hội thảo

Phát biểu đề dẫn Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng khẳng định: “Nhìn tổng thể năm 2025 và nhiệm kỳ 2021-2025 đánh dấu sự thay đổi lớn trong nhận thức của các cấp, các ngành về văn hóa theo hướng sâu sắc hơn, toàn diện hơn”.

“Việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh có chuyển biến rõ nét; phát triển toàn diện sự nghiệp văn hóa, trọng tâm là di sản văn hóa được phát huy, tỏa sáng”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng khẳng định.

Nhiều mô hình mới, nhiều cách làm hay để xây dựng cộng đồng văn hóa cơ sở giàu bản sắc, sáng - xanh - sạch - đẹp, với người dân là trung tâm; xây dựng văn hóa trong từng gia đình, nhà trường, công sở, doanh nghiệp - là tiền đề vững chắc để xây dựng con người Việt Nam thấm nhuần tinh thần “tự tin, tự chủ, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc.

Năm 2025, Bộ cũng tổ chức thành công các hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn trọng đại của Đảng và đất nước trong khuôn khổ các hoạt động nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Công nghiệp văn hóa, văn hóa số, kinh tế sáng tạo bước đầu hình thành hệ sinh thái; nhiều mô hình mới, cách làm hiệu quả được triển khai, tạo động lực tăng trưởng mới cho Ngành.

Thứ trưởng Thường trực Lê Hải Bình đồng chủ trì Hội nghị

Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy đồng chủ trì Hội nghị

Trong suốt nhiệm kỳ qua, những chính sách lớn được ban hành, các chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa từng bước đi vào thực chất. Văn hóa đối ngoại tiếp tục ghi dấu ấn; thể thao thành tích cao có bước tiến rõ nét; thể thao quần chúng tiếp tục phát triển sâu rộng, góp phần nâng cao sức khỏe, thể chất và tầm vóc người Việt Nam.

Du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tiếp tục là điểm sáng trong bức tranh kinh tế - xã hội của đất nước, nâng cao vị thế Việt Nam trên bản đồ du lịch khu vực và thế giới; báo chí, truyền thông, xuất bản tiếp tục khẳng định vai trò dòng chủ lưu về thông tin…

Phóng sự tổng hợp “Văn hóa, Thể thao và Du lịch năm 2025, nhiệm kỳ 2021-2025 - Nhìn lại để tiến xa hơn” được trình chiếu tại Hội nghị đã khắc họa rõ nét hành trình đó.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết: “Năm 2026, năm bắt đầu chặng đường 5 năm, triển khai Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, Nghị quyết về phát triển văn hóa Việt Nam, Bộ VHTTDL và toàn Ngành phải “dám nghĩ lớn, hành động lớn, thực hiện những cải cách lớn với quyết tâm chính trị cao nhất và nỗ lực bền bỉ nhất” như chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, tại các Hội nghị toàn quốc quán triệt các nghị quyết của Bộ Chính trị”.

Đồng thời, tập trung toàn Ngành “làm việc nào ra việc đấy, việc nào dứt việc đấy”; phân công trong kế hoạch bảo đảm 6 rõ: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ sản phẩm, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền... như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.

“Tiếp tục triển khai mạnh mẽ 3 trụ cột về thể chế, hạ tầng, nguồn nhân lực về văn hóa, thể thao, thông tin và du lịch đặt trong bối cảnh Chính phủ số, môi trường số, kinh tế số, xã hội số”, Bộ trưởng khẳng định.

Các đại biểu dự Hội nghị

Văn hóa thực sự là động lực phát triển

Phần tham luận và thảo luận là một trong những điểm nhấn của Hội nghị, khi nhiều vấn đề căn cốt của ngành được nhìn nhận từ thực tiễn địa phương và đơn vị.

TP.HCM, địa phương dẫn đầu cả nước về quy mô kinh tế, chia sẻ cách tiếp cận “đầu tư cho văn hóa là đầu tư cho tương lai”, coi phát triển văn hóa là trụ cột song hành với tăng trưởng kinh tế.

Ninh Bình mang đến câu chuyện kinh tế di sản, nơi di sản được nhìn như tài sản chiến lược, tạo sinh kế và nâng cao năng lực cạnh tranh của địa phương trong bối cảnh mới.

Ở góc độ sáng tạo nghệ thuật, Điện ảnh Quân đội Nhân dân chia sẻ kinh nghiệm lan tỏa giá trị văn hóa, lịch sử qua những tác phẩm điện ảnh đề tài chiến tranh - cách tiếp cận dung hòa giữa tính tư tưởng, nghệ thuật và nhu cầu tiếp nhận của công chúng.

Đáng chú ý, tham luận về xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trên không gian mạng đã đặt ra những vấn đề rất thời sự, khi không gian số ngày càng trở thành “môi trường văn hóa thứ hai” của xã hội, tác động trực tiếp đến nhận thức, lối sống và hệ giá trị, đặc biệt với giới trẻ.

Hà Nội chia sẻ về việc “Chủ động hội nhập quốc tế về văn hóa, tích cực lan tỏa giá trị văn hóa, con người Việt Nam từ thực tiễn của Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến”. Qua đó cho thấy, trong xu hướng toàn cầu hóa, chuyển đổi số và cạnh tranh quyền lực mềm ngày càng gay gắt, văn hóa đã trở thành một trong những trụ cột quan trọng nhất để khẳng định vị thế quốc gia và sức hấp dẫn của các đô thị lớn…

Các tham luận, dù tiếp cận từ những lĩnh vực khác nhau, những góc nhìn khác nhau nhưng đều gặp nhau ở một điểm chung: Những lĩnh vực mà ngành VHTTDL quản lý không đứng ngoài phát triển, mà đang được đặt ở trung tâm của chiến lược phát triển bền vững, hội nhập và cạnh tranh quyền lực mềm.

Nhiều tham luận tại Hội nghị làm rõ tầm vóc và vị trí của văn hóa trong tiến trình phát triển của đất nước

9 điểm sáng nổi bật của ngành VHTTDL

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực của ngành VHTTDL trong năm 2025 và nhiệm kỳ vừa qua, đặc biệt là tinh thần chủ động, đổi mới tư duy và hành động quyết liệt trong bối cảnh rất nhiều khó khăn, thách thức đan xen.

Thủ tướng ấn tượng về sự trưởng thành, lớn mạnh về mọi mặt của toàn Ngành và nhấn mạnh 9 điểm sáng nổi bật.

Trong đó, Thủ tướng nhấn mạnh việc Bộ VHTTDL chuyển từ tư duy “làm văn hóa” sang “quản lý nhà nước về văn hóa”; kiến tạo phát triển, ban hành nhiều văn bản, phát triển nhiều không gian phát triển mới; đặt văn hóa ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội, coi văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là sức mạnh nội sinh để đất nước phát triển nhanh và bền vững; tạo ra động lực tăng trưởng mạnh mẽ.

Song song với đó, Ngành đã xây dựng được Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035, giai đoạn I, từ đó huy động nguồn lực từ ngân sách nhà nước và trong xã hội.

Đồng thời, tham mưu Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; tổ chức thành công Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”; tổ chức các concert quốc gia đáp ứng nhu cầu thụ hưởng văn hóa của người dân, khơi gợi tình yêu quê hương đất nước.

Du lịch có sự tăng trưởng ấn tượng; thể thao được xác định là trụ cột phát triển, đầu tư có trọng tâm trọng điểm…

Thủ tướng tóm tắt thành tựu của ngành VHTTDL trong các cụm từ giàu ý nghĩa, hình ảnh và giàu cảm xúc: “Văn hóa chiều sâu, lan tỏa; thể thao trọng tâm, trọng điểm; du lịch tăng tốc, bứt phá; truyền thông niềm tin củng cố; nội bộ thương yêu giúp đỡ; thành tựu nâng tầm, nâng hạng”.

Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen cho các cá nhân đạt thành tích xuất sắc tại SEA Games 33

Công bố Quyết định và trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho các cá nhân đạt thành tích xuất sắc tại SEA Games 33

Năm 2026 được xác định là năm bản lề, mở ra giai đoạn phát triển mới, gắn với yêu cầu chuẩn bị và tổ chức thành công Đại hội XIV của Đảng.

Thủ tướng mong rằng, ngành VHTTDL sẽ là ngành tiên phong trong phát triển đất nước giai đoạn tới, đi đầu trong việc thực hiện nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, các chương trình văn hóa và đặc biệt là các nghị quyết của Bộ Chính trị, Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa…

Về quan điểm chỉ đạo trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu cần đổi mới duy đổi, hành động quyết liệt, về đích “chắc cú”; văn hóa thẩm thấu, truyền thông lan tỏa, thể thao vươn tầm, du lịch đột phá.

Thủ tướng nhấn mạnh quan điểm: “Văn hóa là nền tảng tinh thần, sức mạnh nội sinh và động lực phát triển; thể thao là biểu tượng của sức mạnh, ý chí và tầm vóc dân tộc; du lịch là kết nối con người với con người, kết nối kinh tế với kinh tế, văn hóa với văn hóa, kết nối hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; truyền thông là niềm tin, là hy vọng, là đồng thuận của xã hội, là cầu nối giữa nhân dân với Đảng và Nhà nước”.

Thủ tướng tóm gọn định hướng và mục tiêu phát triển của ngành VHTTDL trong 32 chữ: “Thể chế cạnh tranh, hạ tầng hiện đại, con người thông minh, kết nối toàn cầu, thành tựu tỏa sáng, bộ máy tinh gọn, nhân dân hưởng thụ, bạn bè ngưỡng mộ”.

Phát biểu tiếp thu chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng khẳng định toàn ngành sẽ nghiêm túc cụ thể hóa các định hướng lớn thành chương trình, kế hoạch hành động rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ lộ trình; toàn Ngành sẽ nỗ lực cống hiến cho sự phát triển chung của đất nước.

Hội nghị khép lại, nhưng những thông điệp từ chủ đề xuyên suốt: “Văn hóa là nền tảng - Thông tin là mạch dẫn - Thể thao là sức mạnh - Du lịch là nhịp cầu kết nối”tiếp tục lan tỏa như một lời nhắc nhở về trách nhiệm và khát vọng của toàn ngành trong chặng đường phía trước. Đó là hành trình vững bước vào kỷ nguyên mới, lấy con người làm trung tâm, coi văn hóa là điểm tựa bền vững cho phát triển đất nước.

NGUYỄN ANH; ảnh TRẦN HUẤN