Đậu tương Mỹ sang Trung Quốc tiếp tục trì trệ bất chấp cam kết của Bắc Kinh
Trung Quốc mới chỉ mua một phần rất nhỏ trong số đậu tương mà nước này đã cam kết với Mỹ, khiến nông dân lo ngại khi mùa thu hoạch kết thúc mà đơn hàng lớn vẫn chưa xuất hiện, trong bối cảnh Bắc Kinh tiếp tục ưu tiên nguồn cung từ Nam Mỹ.
Sản phẩm đậu tương thu hoạch tại một trang trại ở Iowa (Mỹ). Ảnh tư liệu: EPA/TTXVN
Tờ Nikkei Asia mới đây đưa tin, Mỹ đang ghi nhận lượng đậu tương giao sang Trung Quốc ở mức rất thấp, dù Bắc Kinh đã cam kết nối lại hoạt động nhập khẩu tại cuộc gặp giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình ngày 30/10 ở Hàn Quốc. Thực tế này khiến giới nông dân Mỹ lo lắng, trong bối cảnh nông sản tiếp tục là điểm nóng trong đàm phán thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Theo Hội đồng Xuất khẩu Đậu tương Mỹ, khách hàng tiêu thụ đậu tương lớn nhất thế giới là Trung Quốc, đã ngừng mua đậu tương Mỹ trong nhiều tháng vì căng thẳng thương mại. Sau cuộc gặp cấp cao cuối tháng trước, Bắc Kinh tuyên bố nối lại nhập khẩu, nhưng các giao dịch lớn vẫn chưa xuất hiện. Ông Jim Sutter, Giám đốc điều hành Hội đồng, cho biết tiến độ mua hàng diễn ra chậm và thị trường đang chờ phía Trung Quốc thực thi đầy đủ những gì đã thống nhất.
Chuyên gia phân tích Rich Nelson của công ty Allendale ở Illinois (Mỹ) nhận định tâm lý lo ngại đang lan rộng khi nhiều thương nhân chưa thấy tín hiệu rõ ràng về những đợt mua lớn. Trong nhiều năm qua, Trung Quốc luôn đóng vai trò đầu tàu tiêu thụ đậu tương Mỹ, đặc biệt trong giai đoạn thu hoạch từ tháng 9 đến tháng 11. Tuy nhiên, cho đến nay Trung Quốc chưa mua bất kỳ lô lớn nào, trong khi cùng kỳ năm ngoái họ đã đặt khoảng 7 triệu tấn.
Trong bối cảnh dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ bị gián đoạn do tình trạng chính phủ đóng cửa, thông tin hiện có cũng không phản ánh đầy đủ tình hình giao dịch. Tuy vậy, các nguồn thạo tin trong Chính quyền Tổng thống Trump cho hay Trung Quốc đã hứa mua 12 triệu tấn đậu tương trước khi kết thúc năm 2025 và tối thiểu 25 triệu tấn mỗi năm trong vòng ba năm tới. Hiện lượng mua thực tế mới đạt khoảng 10% cam kết khi một số đơn hàng lẻ đã được xác nhận.
Washington đang theo dõi chặt chẽ tiến độ thực hiện của Bắc Kinh. Một quan chức cấp cao cho biết Mỹ có thể điều chỉnh mức thuế hoặc biện pháp hạn chế xuất khẩu nếu Trung Quốc không thực hiện cam kết. Tổng thống Trump cũng yêu cầu Bộ Tài chính đẩy mạnh trao đổi với phía Trung Quốc để tăng tốc tiến độ mua hàng.
Trung Quốc hiện không chịu nhiều áp lực phải quay lại thị trường Mỹ, sau khi đã mở rộng mạnh mạng lưới cung ứng tại Nam Mỹ từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump. Tại Brazil, quốc gia hưởng lợi lớn từ thương chiến, nguồn cung đang chiếm tới 70% tổng lượng nhập khẩu đậu tương của Trung Quốc. Ngoài ra, Bắc Kinh đã đẩy mạnh giao dịch với Argentina và Uruguay, giúp họ giảm phụ thuộc vào Mỹ.
Chênh lệch giá cũng là rào cản chính. Do ảnh hưởng từ thuế quan, đậu tương Mỹ vẫn đắt hơn hàng Nam Mỹ, khiến doanh nghiệp Trung Quốc không vội quay lại ký hợp đồng lớn. Một số chuyên gia thậm chí cho rằng Trung Quốc có thể tạm thời đáp ứng nhu cầu trong nước mà không cần mua thêm với khối lượng lớn từ Mỹ.
Trong khi đó, mùa thu hoạch tại Mỹ đã gần hoàn tất và đây là thời điểm các nhà nhập khẩu thường đẩy mạnh đặt hàng. Nhưng với sự vắng bóng của các đơn hàng từ thị trường truyền thống số một, nông dân Mỹ đang phải tìm kiếm người mua mới để tiêu thụ lượng hàng tồn kho ngày càng lớn.
