Dạy con đúng cách theo Harvard: Không tốn tiền, con vẫn phát triển trí tuệ vượt bậc

Giáo sư Lisa Feldman Barrett, Giám đốc Trung tâm Trí não và Hành vi của Đại học Harvard, đã đưa ra 4 nguyên tắc nền tảng mà bất kỳ phụ huynh nào cũng có thể áp dụng. Đặc biệt, nguyên tắc thứ ba rất đơn giản nhưng lại bị nhiều cha mẹ bỏ quên.

1. Khuyến khích trẻ bắt chước cha mẹ

Nhiều bậc phụ huynh thường nghĩ việc quét nhà, phơi quần áo, làm vườn… là việc của người lớn, không phù hợp với trẻ nhỏ. Nhưng theo Giáo sư Barrett, chính những hành động đời thường ấy lại là cơ hội để con học tập thông qua bắt chước.

Khi được quan sát và làm theo cha mẹ, trẻ hình thành tư duy học tập chủ động, đồng thời nuôi dưỡng sự tò mò với thế giới xung quanh.

Chẳng hạn, khi cha mẹ làm vườn, có thể cho con cầm một ca nước nhỏ để tưới cây. Khi dọn nhà, hãy đưa cho con chiếc chổi nhỏ để quét góc phòng.

Tuy nhiên, vì trẻ chính là "tấm gương phản chiếu" của cha mẹ nên mỗi hành động, lời nói của bố mẹ đều ảnh hưởng đến con, kể cả thói quen tốt lẫn chưa tốt. Do đó, cha mẹ cần cẩn trọng trong từng hành vi trước mặt con.

Khi được quan sát và làm theo cha mẹ, trẻ hình thành tư duy học tập chủ động, đồng thời nuôi dưỡng sự tò mò với thế giới xung quanh. Ảnh minh họa

2. Dạy con đặt câu hỏi "tại sao" và kiên nhẫn giải đáp

Bộ não trẻ nhỏ không phải phiên bản thu nhỏ của người lớn, mà là một thực thể độc lập với khả năng nhận thức riêng. Vì vậy, giai đoạn tuổi thơ luôn tràn đầy sự tò mò.

Cha mẹ nên khuyến khích trẻ đặt câu hỏi "tại sao", "đây là cái gì", đồng thời trở thành "người bạn đồng hành" kiên nhẫn trả lời. Cách giải thích nên dựa trên sự khách quan và khoa học, thay vì áp đặt.

Ví dụ: khi trẻ hỏi "vì sao con không được ăn nhiều kẹo", thay vì cấm đoán, cha mẹ có thể phân tích kẹo chứa nhiều đường, dễ gây sâu răng, ảnh hưởng sức khỏe.

Cách dạy con này vừa giúp trẻ mở rộng kiến thức, vừa nuôi dưỡng thói quen tìm hiểu và phản biện logic.

3. Thường xuyên trò chuyện với con từ khi còn nhỏ

Ngay cả khi trẻ mới vài tháng tuổi, dù chưa hiểu nghĩa của từ, não bộ vẫn tiếp nhận âm thanh và ngôn ngữ xung quanh.

Vì vậy, trò chuyện với con thường xuyên chính là cách "gieo hạt" ngôn ngữ ngay từ sớm.

Thói quen này giúp trẻ phát triển vốn từ vựng thụ động, tạo nền tảng để con học nói và giao tiếp tốt hơn khi lớn lên.

Đây là nguyên tắc dạy con đơn giản nhất, nhưng lại hay bị nhiều cha mẹ bỏ qua vì nghĩ con chưa biết nói thì không cần trò chuyện.

Thực tế, càng giao tiếp nhiều, trẻ càng dễ phát triển trí tuệ và khả năng biểu đạt sau này.

Trò chuyện với con thường xuyên chính là cách "gieo hạt" ngôn ngữ ngay từ sớm. Ảnh minh họa

4. Dạy con chú trọng quá trình thay vì chỉ nhìn vào kết quả

Một sai lầm phổ biến trong dạy con là cha mẹ thường vội vàng đưa ra kết luận. Ví dụ, khi trẻ làm bạn đau, nhiều cha mẹ gắn nhãn con là "hư" thay vì giải thích vì sao hành động đó không nên lặp lại.

Theo Giáo sư Barrett, việc giúp con hiểu nguyên nhân – quá trình – hậu quả quan trọng hơn rất nhiều so với việc chỉ đánh giá kết quả. Điều này giúp con rèn tư duy logic, biết chịu trách nhiệm cho hành vi của mình.

Tương tự, khi khen thưởng, thay vì chỉ nói "con giỏi quá", cha mẹ nên chỉ rõ hành động nào đáng khen, chẳng hạn: "Con đã biết chia sẻ đồ chơi với em, mẹ rất vui vì con quan tâm đến người khác".

Như vậy, trẻ sẽ hiểu rõ điều gì là tích cực và hình thành nhân cách tốt từ sớm.

Đại học Harvard tiết lộ 4 nguyên tắc vàng trong dạy con

Những nghiên cứu tại Đại học Harvard cho thấy, dạy con phát triển trí tuệ không cần những phương pháp quá phức tạp.

Chỉ với 4 nguyên tắc: khuyến khích bắt chước, nuôi dưỡng sự tò mò, trò chuyện thường xuyên và tập trung vào quá trình, cha mẹ đã có thể xây dựng nền tảng vững chắc để con trưởng thành toàn diện cả về trí tuệ lẫn nhân cách.

Nuôi dạy con là hành trình dài, và chính cha mẹ là người bạn đồng hành quan trọng nhất giúp con khám phá thế giới.

Tường Vy (t/h)