Đây là nguyên nhân khiến miền Trung mưa lớn kỷ lục, lũ trên sông Thu Bồn vượt đỉnh lịch sử

Thời tiết miền Trung hôm nay có mưa không?

Theo Trung tâm dự báo KTTV Quốc gia, đêm qua và sáng nay (30/10), ở từ Hà Tĩnh đến TP Đà Nẵng và phía Đông tỉnh Quảng Ngãi có mưa vừa, mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to và dông. Lượng mưa tính từ 19 giờ ngày 29/10 đến 08h ngày 30/10 cục bộ có nơi trên 130mm như: trạm Bàn Nước (Hà Tĩnh) 134.6mm, trạm Hồ Troóc Trâu (Quảng Trị) 158.6mm, trạm Dương Hòa (TP Huế) 287.4mm,…

Dự báo mưa trong 24–48 giờ tới:

Từ ngày 30/10 đến hết đêm 31/10, khu vực từ Nghệ An đến Bắc Quảng Trị có mưa vừa, mưa to với lượng mưa phổ biến 100-200mm, cục bộ có nơi mưa rất to trên 350mm.

Cảnh báo nguy cơ mưa có cường độ lớn (>150mm/3h).

Ngoài ra, ngày và đêm 30/10 khu vực từ Nam Quảng Trị đến TP Đà Nẵng có mưa, mưa vừa, cục bộ có nơi mưa to với lượng mưa từ 20-40mm, cục bộ có nơi trên 70mm.

Chiều và đêm 30/10 ở khu vực cao nguyên Trung Bộ, Nam Bộ và phía Đông các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Lâm Đông có mưa rào và dông với lượng mưa 10-30mm, cục bộ có nơi mưa to trên 70mm. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Cảnh báo nguy cơ mưa có cường độ lớn (>60mm/3h).

Cơ quan khí tượng cảnh báo: Ngày và đêm 1/11, ở khu vực từ Nghệ An đến Quảng Ngãi có mưa vừa, mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to với lượng mưa phổ biến từ Nghệ An đến Bắc Quảng Trị 50-100mm, cục bộ có nơi trên 200mm; từ Nam Quảng Trị đến Quảng Ngãi từ 40-70mm, cục bộ có nơi trên 150mm. Mưa lớn ở khu vực Trung Bộ còn có khả năng kéo dài đến khoảng ngày 4/11.

Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do mưa lớn, lốc, sét, mưa đá: cấp 1.

Mưa lớn có thể gây ngập úng tại vùng trũng thấp, khu đô thị và khu công nghiệp; lũ quét trên sông suối nhỏ; sạt lở đất tại khu vực đồi núi.

Mưa lớn gây ngập lụt nhiều nơi tại miền Trung. Ảnh: Báo Điện tử Chính phủ

Hình thái thời tiết nào gây mưa lớn kỷ lục tại miền Trung?

Trên Vietnam+, TS Trương Bá Kiên (Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng-Khí hậu, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết bốn hình thái thời tiết hội tụ đã gây mưa kỷ lục lịch sử tại miền Trung.

Theo TS Trương Bá Kiên, đợt mưa cực lớn vừa qua ở miền Trung (trọng tâm là từ Huế - Đà Nẵng) là do sự hội tụ đồng thời của bốn hình thái thời tiết chính: Không khí lạnh liên tục tăng cường từ phía Bắc, dải hội tụ nhiệt đới vắt ngang khu vực này và trên vùng áp thấp ngoài khơi miền Trung, nhiễu động trong đới gió Đông từ mực thấp lên cao và yếu tố địa hình (địa hình đón gió của dãy Trường Sơn và các sườn núi ven biển).

Khi các yếu tố này cùng xuất hiện và tương tác mạnh mẽ trong cùng thời điểm, lượng hơi ẩm từ biển được "đẩy" vào và gặp yếu tố địa hình ngưng tụ gây mưa kéo dài và cường độ cực lớn.

Đặc biệt, lần này, sự kết hợp của bốn yếu tố trên diễn ra trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu đang gia tăng, khiến nhiệt độ không khí và khả năng trữ ẩm của không khí cao hơn trước kia.

"Có thể nói rằng, cùng với tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu đã "kích hoạt" tổ hợp mưa bất lợi chưa từng có, làm phá vỡ mọi kỷ lục mưa trước đây tại khu vực miền Trung. Đợt mưa vừa qua đã ghi nhận lượng gần 1.740 mm trong 24 giờ tại Bạch Mã (Huế). Số liệu này vượt xa mọi số liệu từng được quan trắc tại Việt Nam.

Mức cao nhất trước đây được ghi nhận trong đợt lũ lịch sử năm 1999 là 997 mm/ngày. Nếu được Việt Nam chính thức báo cáo và xác nhận với Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), đây có thể trở thành kỷ lục mưa ngày không do bão lớn nhất thế giới. Hiện kỷ lục mưa 24 giờ toàn cầu thuộc về đảo Réunion (Pháp, 1966) với lượng mưa 1.825 mm do bão nhiệt đới Denise gây ra", TS Trương Bá Kiên thông tin.

Do mưa lớn, lũ trên sông Thu Bồn ở Đà Nẵng vượt đỉnh lịch sử năm 1964

Theo bản tin lũ khẩn cấp của Trung tâm dự báo KTTV Quốc gia, hiện nay, lũ trên sông Thu Bồn (TP Đà Nẵng) đang dao động ở mức cao; lũ trên sông Hương (TP Huế), sông Vu Gia (TP Đà Nẵng) và sông Trà Khúc (Quảng Ngãi) đang xuống.

Dự báo trong 6 giờ tới, lũ trên sông Thu Bồn tại trạm Câu Lâu dao động ở mức cao và trên BĐ3 từ 1,6-1,7m, cao hơn lũ lịch sử năm 1964 (lũ lịch sử là 5,48m).

Trong 12 giờ tới, lũ trên sông Thu Bồn tại trạm Câu Lâu tiếp tục dao động ở mức cao và trên BĐ3 1,50m; lũ trên sông Hương, sông Vu Gia tiếp tục xuống và cao hơn mức BĐ3 từ 0,60-0,65m; trên sông Bồ tiếp tục xuống và ở dưới mức BĐ3 0,3m; lũ trên sông Trà Khúc tiếp tục xuống và ở trên BĐ2 0,10m.

Trong 12-24 giờ tới, lũ trên sông Thu Bồn tại trạm Câu Lâu dao động ở mức cao và trên BĐ3 1,1m; lũ trên sông Hương tiếp tục xuống và ở trên mức BĐ3 0,1m; lũ trên sông Bồ, sông Vu Gia tiếp tục xuống và ở dưới mức BĐ3 0,2-0,7m; trên sông Trà Khúc tiếp tục xuống và ở dưới mức BĐ2 0,5m.

Cảnh báo: Tình hình ngập lụt sâu, diện rộng từ thành phố Huế đến tỉnh Quảng Ngãi sẽ duy trì trong vài ngày tới; nguy cơ cao xảy ra lũ quét trên các sông suối và sạt lở đất trên các sườn dốc các tỉnh/thành phố từ Huế đến Quảng Ngãi.

L.Vũ (th)