Đề nghị chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra vụ 'bán nhầm' nhà ở xã hội

Bán nhà trái phép, huy động vốn trái quy định

Thanh tra tỉnh Lâm Đồng vừa công bố kết luận thanh tra dự án Khu nhà ở xã hội tại phường Nam Gia Nghĩa, Lâm Đồng (trước đây là phường Nghĩa Tân, Gia Nghĩa, Đắk Nông) do Công ty ESG Vietland làm chủ đầu tư.

Theo Thanh tra Lâm Đồng, dự án được triển khai trên diện tích 17.821,2m². Ban đầu, khu đất này dự kiến làm nhà ở công vụ do Công ty CPĐT khoáng sản xây dựng Phat Global thực hiện, nhưng dự án đã bị chấm dứt vào tháng 3/2017. Tháng 6/2017, UBND tỉnh Đắk Nông giao Công ty Cổ phần xây dựng giao thông Beton 6 (Công ty Beton 6) làm chủ đầu tư, và chính thức phê duyệt chủ trương đầu tư vào ngày 6/9/2017.

Dự án nhà ở xã hội tại phường Nam Gia Nghĩa, tỉnh Lâm Đồng do Công ty ESG Vietland làm chủ đầu tư. Ảnh: Vũ Long.

Trong quá trình thực hiện, dự án đã được UBND tỉnh Đắk Nông điều chỉnh chủ trương đầu tư 4 lần. Các nội dung điều chỉnh bao gồm thay đổi chủ đầu tư từ Công ty Beton 6 sang Công ty ESG Vietland (là công ty con do Công ty Beton 6 sở hữu 100% vốn) và nhiều lần gia hạn tiến độ hoàn thành dự án đến quý IV/2022. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn tiếp tục chậm tiến độ so với thời hạn được gia hạn.

Đến tháng 3/2025, Thanh tra Đắk Nông (nay là Thanh tra Lâm Đồng) đã có quyết định và tiến hành thanh tra, xác minh dự án nói trên. Tại đây, Thanh tra Đắk Nông phát hiện hàng loạt vi phạm nghiêm trọng, từ việc bán nhà trái phép, huy động vốn trái quy định đến hợp thức hóa hồ sơ khống.

Cụ thể, trong 106 hợp đồng bán và mua, Công ty ESG Vietland đã thực hiện giao dịch với 99 trường hợp khi các hộ này chưa được xét duyệt đủ điều kiện mua nhà xã hội (vi phạm Luật Nhà ở năm 2014), với tổng số tiền huy động lên tới hơn 96 tỷ đồng.

Doanh nghiệp này còn xây dựng vượt phép: tăng thêm 524,58m² diện tích và 4.720,05m² sàn; thay đổi công năng sử dụng tại tầng tum và tầng 1; lập hồ sơ nghiệm thu khống với giá trị gần 96,3 tỷ đồng, kèm theo hóa đơn VAT do Công ty Cổ phần đầu tư Địa Thiên Thái Gia Lai phát hành không hợp pháp để hợp thức hóa giải ngân.

Điều đáng nói, công trình đã bàn giao cho người mua, mặc dù chưa nghiệm thu, chưa hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật và xã hội - vi phạm nghiêm ngặt quy định về nghiệm thu trước khi đưa vào sử dụng. Khi bị xử phạt, chủ đầu tư vẫn phớt lờ, không khắc phục hậu quả dù đã bị yêu cầu thu hồi và trả lại tiền với các căn bán trái phép.

Có sự buông lỏng quản lý từ các cơ quan chức năng

Không chỉ có lỗi về phía chủ đầu tư, kết luận của Thanh tra tỉnh Lâm Đồng cũng chỉ ra sự buông lỏng quản lý từ các cơ quan chức năng: dù đã xác định ít nhất 5 hành vi vi phạm, nhưng Chánh Thanh tra Sở Xây dựng Đắk Nông chỉ ban hành quyết định xử phạt 1 hành vi.

Sở Xây dựng Đắk Nông giải trình việc 'bỏ sót' 4 hành vi vi phạm và không xử phạt do lo ngại "mức phạt cao... sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ dự án cũng như gây ra khó khăn cho chủ đầu tư". Kết luận thanh tra khẳng định điều này không phù hợp với quy định pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Ngoài ra còn có các cơ quan có trách nhiệm đã thiếu biện pháp kiểm tra, giám sát dẫn đến các vi phạm (xây dựng sai phép, bán nhà trái phép) tồn tại kéo dài từ năm 2022 đến nay mà không được ngăn chặn, khắc phục kịp thời.

Từ đó, Thanh tra Lâm Đồng đã đề nghị chuyển hồ sơ sang cơ quan công an điều tra hình sự đối với hai nội dung trọng yếu: huy động vốn hơn 96 tỷ đồng trái quy định và sử dụng hóa đơn không hợp pháp để hợp thức hồ sơ nghiệm thu khống. Đồng thời, đề nghị các cơ quan thuế, tín dụng rà soát và làm rõ vi phạm kê khai, hoàn thuế của các doanh nghiệp liên quan.

Thanh tra Lâm Đồng cũng kiến nghị xử lý kỷ luật nhiều cá nhân thuộc Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư (nay là Sở Tài chính) và những cơ quan liên quan do thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, để sai phạm tồn tại kéo dài từ năm 2022 đến nay.

Khải Minh