Đề Ngữ văn thi vào lớp 10 TP.Hồ Chí Minh gợi mở, phân loại thí sinh tốt

Thí sinh TP.Hồ Chí Minh thi vào lớp 10. Ảnh: Minh Anh.

Mặc dù năm 2025 là năm đầu tiên triển khai việc thi tuyển sinh vào 10 THPT theo cấu trúc mới, bám sát chương trình Giáo dục phổ thông 2018 nhưng việc ra đề theo một chủ đề vẫn là một điểm mang tính "truyền thống", “đặc sắc” trong đề thi môn Ngữ văn của Thành phố Hồ Chí Minh.

Chủ đề "Trên hành trình trưởng thành" với sự gợi ý đây là "hành trình được bắt đầu từ những yêu thương" là một chủ đề khá thú vị, đã gợi mở về hướng tư duy và cảm xúc giúp phần nào tạo sự ổn định về mặt tâm lí cho các thí sinh.

Đề thi chính thức đảm bảo cấu trúc hai phần giống với đề minh họa được Sở GD&ĐT TP. Hồ Chí Minh công bố vào cuối năm 2024 là "Đọc hiểu văn bản văn học và viết đoạn văn nghị luận văn học" và "Đọc hiểu văn bản nghị luận và viết bài văn nghị luận xã hội". Việc giữ nguyên biểu điểm và số lượng câu hỏi sẽ là sự thuận lợi cho các thí sinh trong việc phân bố thời gian làm bài.

Ở phần I, bài thơ "Con nằm" của Tế Hanh với hình ảnh đứa trẻ lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ dễ dàng khơi gợi được cảm xúc cho người đọc. Các câu hỏi kiểm tra khả năng xác định hình ảnh, đọc hiểu nội dung và chuyển lời dẫn trực tiếp sang gián tiếp đều không khó, với 3 ý hỏi ở mức độ nhận biết và thông hiểu, thí sinh có thể hoàn thành trong vòng 20 phút.

Câu hỏi vận dụng "trình bày suy nghĩ về vai trò của tình yêu thương trên hành trình trưởng thành", thí sinh cần trả lời sát với thực tế, đúng với suy nghĩ của bản thân, nhưng cần lưu ý về dung lượng bài làm (từ 3 - 5 câu văn) và cách diễn đạt đảm bảo các yêu cầu về sử dụng tiếng Việt.

Câu hỏi Nghị luận Văn học kiểm tra kiến thức về chủ đề và đặc sắc nghệ thuật chiếm 2,00 điểm, với dung lượng 200 chữ, thí sinh cần phân chia các ý trả lời để đảm bảo đầy đủ về ý. Dạng câu hỏi này tương đối quen thuộc nên chắc hẳn thí sinh cũng sẽ không gặp khó khăn trong quá trình làm bài.

Vấn đề "biết đọc" và quá trình nhận ra những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống ở phần II có thể đánh giá là một điểm hấp dẫn của đề thi. Với đề này, mỗi thí sinh sẽ có quan điểm, cách nhìn nhận riêng, song hành với đó là việc lựa chọn các dẫn chứng để làm rõ quan điểm từ đó có thể tạo nên sự phân hóa về điểm số.

Ở câu hỏi (1), khi yêu cầu phân tích lý lẽ và bằng chứng, thí sinh chỉ cần nêu ngắn gọn, không nên dành quá nhiều thời gian để ưu tiên cho câu hỏi số 2. Yêu cầu viết bài văn nghị luận xã hội không yêu cầu về dung lượng, nhưng thí sinh chỉ nên viết trong khoảng 600 chữ để tránh lan man và cần nhấn mạnh về "hành trình trưởng thành" trong học tập, cuộc sống, nhận thức của bản thân… để làm nổi bật chủ đề của đề thi.

Nhìn chung, đề thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT môn Ngữ văn 2025 của TP.Hồ Chí Minh đảm bảo các yêu cầu của việc kiểm tra đánh giá theo Chương trình Giáo dục 2018 nhưng có độ gợi mở về nội dung, rất ý nghĩa, ấn tượng, cho phép lựa chọn được các thí sinh có quan điểm, cá tính riêng khi làm bài.

Hải Bình