Đề xuất cho phép trừ nhiều khoản chi khi tính thuế TNDN
Bộ Tài chính đề xuất mở rộng danh mục các khoản chi được tính vào chi phí hợp lý khi xác định thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp như chi đào tạo lao động, tài trợ giáo dục, y tế, văn hóa, chi nghiên cứu phát triển (R&D), phòng chống HIV/AIDS, giảm phát thải khí nhà kính...
Mở rộng nhiều khoản chi thực tế
Bộ Tài chính đang dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế TNDN. Theo dự thảo, doanh nghiệp được trừ các khoản chi khi xác định thu nhập chịu thuế nếu đáp ứng đủ các điều kiện như khoản chi thực tế phát sinh liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, bao gồm cả khoản chi phí bổ sung được trừ theo tỷ lệ phần trăm tính trên chi phí thực tế phát sinh trong kỳ tính thuế liên quan đến hoạt động nghiên cứu và phát triển của doanh nghiệp;
Khoản chi thực tế phát sinh khác, bao gồm: khoản chi cho thực hiện nhiệm vụ giáo dục quốc phòng và an ninh, huấn luyện, hoạt động của lực lượng dân quân tự vệ và phục vụ các nhiệm vụ quốc phòng, an ninh khác theo quy định của pháp luật. Khoản chi hỗ trợ phục vụ cho hoạt động của tổ chức đảng, tổ chức chính trị - xã hội trong doanh nghiệp.
Khoản chi cho hoạt động giáo dục nghề nghiệp, đào tạo nghề nghiệp cho người lao động bao gồm: Chi phí trả cho người dạy, tài liệu học tập, thiết bị dùng để hoạt động giáo dục nghề nghiệp, vật liệu thực hành, các chi phí khác hỗ trợ cho người học. Chi phí đào tạo của doanh nghiệp cho người lao động được tuyển dụng vào làm việc tại doanh nghiệp.

(Ảnh minh họa)
Khoản chi thực tế cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS nơi làm việc của doanh nghiệp, bao gồm: chi phí đào tạo cán bộ phòng, chống HIV/AIDS của doanh nghiệp, chi phí tổ chức truyền thông phòng, chống HIV/AIDS cho người lao động của doanh nghiệp, phí thực hiện tư vấn, khám và xét nghiệm HIV, chi phí hỗ trợ người nhiễm HIV là người lao động của doanh nghiệp.
Khoản tài trợ cho giáo dục, y tế, văn hóa, phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, làm nhà đại đoàn kết, nhà tình nghĩa, nhà cho các đối tượng chính sách theo quy định của pháp luật; khoản tài trợ theo quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ dành cho các địa phương thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; khoản tài trợ cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.
Dự thảo nêu rõ, khoản tài trợ cho giáo dục quy định tại tiết này gồm: tài trợ cho các trường học công lập, dân lập và tư thục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân theo quy định của pháp luật về giáo dục mà khoản tài trợ này không phải là để góp vốn, mua cổ phần trong các trường học; tài trợ cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy, học tập và hoạt động của trường học; tài trợ cho các hoạt động thường xuyên của trường; tài trợ học bổng cho học sinh, sinh viên thuộc các cơ sở giáo dục phổ thông, cơ sở giáo dục nghề nghiệp và cơ sở sở giáo dục đại học được quy định tại Luật Giáo dục (tài trợ trực tiếp cho học sinh, sinh viên hoặc thông qua các cơ sở giáo dục, thông qua các cơ quan, tổ chức có chức năng huy động tài trợ theo quy định của pháp luật); tài trợ cho các cuộc thi về các môn học được giảng dạy trong trường học mà đối tượng tham gia dự thi là người học; tài trợ để thành lập các Quỹ khuyến học giáo dục theo quy định của pháp luật về giáo dục đào tạo.
Khoản tài trợ cho y tế quy định tại tiết này gồm: tài trợ cho các cơ sở y tế được thành lập theo quy định pháp luật về y tế mà khoản tài trợ này không phải là để góp vốn, mua cổ phần trong các cơ sở y tế đó; tài trợ thiết bị y tế, dụng cụ y tế, thuốc chữa bệnh; tài trợ cho các hoạt động thường xuyên của bệnh viện, trung tâm y tế; tài trợ bằng tiền cho người bệnh thông qua một cơ quan, tổ chức có chức năng huy động tài trợ theo quy định của pháp luật.
Khoản tài trợ cho văn hóa quy định tại tiết này gồm: tài trợ cho các cơ sở văn hóa được thành lập theo quy định pháp luật về văn hóa mà khoản tài trợ này không phải là để góp vốn, mua cổ phần trong các cơ sở văn hóa đó; tài trợ trực tiếp cho các hoạt động thường xuyên của cơ sở văn hóa; tài trợ bằng tiền thông qua một cơ quan, tổ chức có chức năng huy động tài trợ theo quy định của pháp luật.
Khoản tài trợ cho phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh quy định tại tiết này gồm: tài trợ bằng tiền hoặc hiện vật để phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh trực tiếp cho tổ chức được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật; tài trợ cho cá nhân bị thiệt hại thông qua một cơ quan, tổ chức có chức năng huy động tài trợ theo quy định của pháp luật.
Khoản tài trợ làm nhà đại đoàn kết, nhà tình nghĩa, nhà cho các đối tượng chính sách xã hội quy định tại điểm này theo quy định của Thủ tướng Chính phủ dưới các hình thức: tài trợ bằng tiền hoặc hiện vật để xây nhà cho hộ nghèo bằng cách trực tiếp hoặc thông qua một cơ quan, tổ chức có chức năng huy động tài trợ theo quy định của pháp luật.
Đối tượng chính sách xã hội quy định tại khoản này bao gồm: Người có công theo quy định của pháp luật về người có công; đối tượng bảo trợ xã hội hưởng trợ cấp từ ngân sách nhà nước; người thuộc hộ nghèo, cận nghèo và các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
Khoản tài trợ theo quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ dành cho các địa phương thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn là chương trình được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định thực hiện ở các địa phương thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn (bao gồm cả khoản tài trợ của doanh nghiệp cho việc xây dựng cầu mới dân sinh ở địa bàn kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn theo Đề án được cấp có thẩm quyền phê duyệt).
Chi phí R&D được trừ thuế tối đa đến 200% trong kỳ tính thuế
Khoản tài trợ cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số cho các tổ chức, cá nhân, bao gồm: Quỹ phát triển khoa học và công nghệ quốc gia, Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; các tổ chức khoa học và công nghệ được thành lập theo quy định của pháp luật; chuyên gia, nhà khoa học, cá nhân thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; tổ chức có chức năng huy động tài trợ cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số được thành lập, hoạt động theo quy định của pháp luật.
Bên nhận tài trợ có trách nhiệm sử dụng, phân phối đúng mục đích của các khoản tài trợ. Trường hợp sử dụng sai mục đích của các khoản tài trợ sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, dự thảo cũng đề xuất khoản chi được trừ khi tính thu nhập chịu thuế là khoản chi cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Đối với khoản chi phí phát sinh trong kỳ tính thuế liên quan đến hoạt động nghiên cứu và phát triển của doanh nghiệp được phép tính vào chi phí được trừ tối đa không quá 200% tính trên chi phí thực tế cho hoạt động này phát sinh trong kỳ tính thuế tại doanh nghiệp.
Việc xác định khoản chi cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và khoản chi phí thực tế phát sinh trong kỳ tính thuế liên quan đến hoạt động nghiên cứu và phát triển quy định tại tiểu này thực hiện theo quy định của pháp luật về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.
Phần giá trị tổn thất do thiên tai, dịch bệnh và trường hợp bất khả kháng khác không được bồi thường. Phần giá trị tổn thất do thiên tai, dịch bệnh và trường hợp bất khả kháng khác không được bồi thường được xác định bằng tổng giá trị tổn thất trừ (-) phần giá trị doanh nghiệp bảo hiểm hoặc tổ chức, cá nhân khác phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Khoản chi thực tế cho người được biệt phái tham gia quản trị, điều hành, kiểm soát tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt, ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng.
Chi phí chưa có doanh thu vẫn được trừ, nếu hợp lệ
Đáng chú ý, dự thảo cũng đề xuất cho phép trừ nhiều khoản chi phục vụ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhưng chưa tương ứng với doanh thu phát sinh trong kỳ, bao gồm: Chi phí đấu thầu: Chi phí cần thiết và bắt buộc phải bỏ ra cho hoạt động tham gia đấu thầu và tìm kiếm đơn hàng (liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh).
Chi phí nghiên cứu thị trường, nghiên cứu sản phẩm, chuẩn bị cho việc sản xuất sản phẩm mới, chi phí đầu tư cho dự án phát triển sản phẩm mới nhưng không thành công.
Doanh nghiệp được tính vào chi phí được trừ khi tính thuế TNDN đối với các khoản chi phí trên khi có đầy đủ bản báo cáo nghiên cứu về phát triển thị trường, phát triển về sản phẩm mới gửi các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan theo quy định của pháp luật chuyên ngành.
Chi phí tiền thuê đất và chi phí quản lý, duy trì cơ sở hạ tầng trả cho các doanh nghiệp kinh doanh cơ sở hạ tầng trong các khu, trong đó đất và cơ sở hạ tầng này phải là địa điểm, trụ sở sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp kể cả trường hợp chưa tham gia vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Chi phí khấu hao tài sản cho thuê trong thời gian chưa có khách thuê.
Trường hợp doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cho thuê tài sản nhưng chưa có khách thuê, không có doanh thu từ cho thuê; sau đó tài sản cố định tham gia vào hoạt động sản xuất, kinh doanh và phát sinh doanh thu, nếu tài sản cố định nêu trên thuộc quyền sử hữu hợp pháp của doanh nghiệp và được quản lý, theo dõi hạch toán theo quy định về quản lý tài sản cố định thì doanh nghiệp được tính vào chi phí được trừ khi tính thuế TNDN đối với khoản chi phí khấu hao tài sản cố định trong thời gian chưa có khách thuê.
Doanh nghiệp phải lưu giữ và cung cấp đầy đủ hồ sơ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp tài sản và hồ sơ, sổ sách về quản lý và theo dõi hạch toán theo quy định khi cơ quan thuế yêu cầu.
Chi phí khôi phục, đóng cửa doanh nghiệp hoặc chi nhánh, đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp.
Chi phí giới thiệu/marketing sản phẩm mới trước khi bán hàng. Sản phẩm mới phải có đầy đủ hồ sơ về chủ trương đầu tư sản xuất sản phẩm mới gửi cơ quan quản lý nhà nước có liên quan theo quy định của pháp luật chuyên ngành.
Chi phí vắt năm do áp dụng kỳ lương, kỳ chi phí vắt tháng.
Trường hợp doanh nghiệp có phát sinh các khoản chi như: chi tiền lương, tiền công và các khoản phụ cấp phải trả cho người lao động nhưng hết thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế năm thực tế chưa chi (không thuộc trường hợp doanh nghiệp có trích lập quỹ dự phòng để bổ sung vào quỹ tiền lương của năm sau liền kề) thì các khoản chi này thuộc các khoản chi không được trừ đi khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN trong kỳ tính thuế.
Chi phí hủy hàng tồn kho hư hỏng, hàng hết hạn sử dụng, hàng không còn giá trị sử dụng; chi phí phế phẩm phát sinh trong quá trình gia công, sản xuất.
Chi phí hủy, thanh lý tài sản cố định do hư hỏng, không còn nhu cầu sản xuất.
Doanh nghiệp phát sinh khoản chi phí liên quan đến thanh lý các máy móc thiết bị, nguyên vật liệu và tiêu hủy nguyên vật liệu do chuyển dịch cơ cấu sản xuất sản phẩm, dừng dây chuyền sản xuất sản phẩm thì các khoản chi liên quan đến thanh lý các máy móc thiết bị, nguyên vật liệu và tiêu hủy nguyên vật liệu phải có đầy đủ hồ sơ và hóa đơn, chứng từ theo quy định thì được tính vào chi phí được trừ khi tính thuế TNDN.
Đối với việc tiêu hủy nguyên vật liệu: nếu doanh nghiệp đã trích lập dự phòng đối với nguyên vật liệu tiêu hủy thì sau khi bù đắp bằng nguồn dự phòng giảm giá hàng tồn kho đối với nguyên vật liệu đó, phần chênh lệch thiếu được hạch toán vào giá vốn hàng bán của doanh nghiệp nếu đáp ứng điều kiện về khoản chi được trừ khi tính thuế TNDN theo quy định.
Khoản chi hỗ trợ xây dựng công trình công cộng đồng thời phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp cũng được đề xuất trừ như Công trình phục vụ công cộng, cơ sở hạ tầng là công trình không phục vụ mục đích kinh doanh, không thu tiền. Công trình quy định tại tiểu này được thực hiện theo quy định tại điểm 2 Mục I và Mục III Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định số 06/2021/NĐ-CP ngày 26 tháng 01 năm 2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung về quản lý chất lượng, thi công xây dựng và bảo trì công trình xây dựng.
Chi phí liên quan đến việc giảm phát thải khí nhà kính nhằm trung hòa các - bon và net zero, giảm ô nhiễm môi trường, đồng thời liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Khoản đóng góp vào các Quỹ được thành lập theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ và quy định của Chính phủ, bao gồm: Quỹ viễn thông công ích, Quỹ phòng, chống tác hại thuốc lá, Quỹ bảo vệ môi trường Việt Nam, Quỹ Hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp và các Quỹ đặc thù khác. Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan trình Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ đối với khoản đóng góp vào các Quỹ đặc thù khác.
Khoản chi có đủ hóa đơn, chứng từ theo quy định của pháp luật.
Đối với các trường hợp: mua sản phẩm là nông, lâm, thủy sản của người sản xuất, đánh bắt trực tiếp bán ra; mua sản phẩm thủ công làm bằng đay, cói, tre, nứa, lá, song, mây, rơm, vỏ dừa, sọ dừa hoặc nguyên liệu tận dụng từ sản phẩm nông nghiệp của người sản xuất thủ công trực tiếp bán ra; mua phế liệu của người trực tiếp thu nhặt, mua đồ dùng, tài sản, của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp bán ra và dịch vụ mua của hộ gia đình, cá nhân không kinh doanh phải có chứng từ chi trả tiền cho người bán và Bảng kê thu mua hàng hóa, dịch vụ do người đại diện theo pháp luật hoặc người được ủy quyền của doanh nghiệp kinh doanh ký và chịu trách nhiệm.
Đối với hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ từng lần có giá trị từ năm triệu đồng trở lên phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.