Đề xuất đầu tư 385,66 triệu USD nâng cấp 3 Quốc lộ tại Đồng bằng sông Cửu Long

Một đoạn Quốc lộ 62 qua Long An. (ảnh: Đức Hạnh/TTXVN).

Bộ Xây dựng vừa có tờ trình đề nghị lãnh đạo Chính phủ xem xét phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án 3 tuyến Quốc lộ (53, 62, 91B) kết nối vùng, thích ứng biến đổi khí hậu khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Dự án có mục tiêu nâng cao hiệu quả, an toàn giao thông và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu của 3 tuyến Quốc lộ (53, 62, 91B) kết nối 7 tỉnh, thành phố (nay là 4 tỉnh, thành phố gồm: Tây Ninh, Vĩnh Long, TP. Cần Thơ và Cà Mau) tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Trong đó, Quốc lộ 53 có chiều dài đầu tư khoảng 41 km trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh (nay là tỉnh Vĩnh Long). Quy mô nâng cấp, cải tạo đạt tiêu chuẩn đường cấp III đồng bằng, vận tốc thiết kế 80 km/h; mặt cắt ngang nền đường rộng 12 m, mặt đường rộng 11 m.

Quốc lộ 62 có chiều dài đầu tư khoảng 69 km trên địa bàn tỉnh Long An (nay là tỉnh Tây Ninh), thực hiện nâng cấp, cải tạo đạt tiêu chuẩn đường cấp III đồng bằng, vận tốc thiết kế 80 km/h; mặt cắt ngang nền đường rộng 12 m, mặt đường rộng 11 m; các đoạn đã đảm bảo quy mô thì giữ nguyên theo hiện trạng và tăng cường mặt đường.

Quốc lộ 91B có chiều dài đầu tư khoảng 141 km trên địa bàn TP. Cần Thơ, các tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng và Bạc Liêu (nay là TP. Cần Thơ và tỉnh Cà Mau), thực hiện nâng cấp, cải tạo đạt tiêu chuẩn đường cấp III đồng bằng, vận tốc thiết kế 80 km/h; mặt cắt ngang nền đường rộng 12 m, mặt đường rộng 11 m; các đoạn đã đảm bảo quy mô thì giữ nguyên theo hiện trạng và tăng cường mặt đường.

Đây là Dự án nhóm A, có thời gian thực hiện là 4,5 năm sau khi Hiệp định vay có hiệu lực.

Với quy mô đầu tư như trên, Dự án có sơ bộ tổng mức đầu tư là 9.297,12 tỷ đồng, tương đương 385,66 triệu USD, trong đó chi phí đầu tư cho Quốc lộ 53 là 2.601,07 tỷ đồng, Quốc lộ 62 là 3.241,79 tỷ đồng; Quốc lộ 91 là 9.297,12 tỷ đồng.

Dự án có vốn vay WB là 262,22 triệu USD được sử dụng cho các hạng mục: chi phí xây dựng, thiết bị trước thuế; chi phí tư vấn giám sát thi công; chi phí dự phòng cho các hạng mục trên.

Phần vốn đối ứng trị giá 2.975,75 tỷ đồng (tương đương 123,44 triệu USD) được sử dụng cho các hạng mục: chi phí quản lý dự án, tư vấn đầu tư xây dựng, chi phí khác; chi phí giải phóng mặt bằng; các loại thuế, phí; chi phí dự phòng cho các hạng mục trên.

Cơ chế tài chính trong nước đối với vốn vay và vốn đối ứng của Dự án 3 tuyến Quốc lộ (53, 62, 91B) kết nối vùng, thích ứng biến đổi khí hậu khu vực Đồng bằng sông Cửu Long là ngân sách trung ương cấp phát.

Theo Bộ Xây dựng, thực hiện quy định tại Nghị định số 165/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2024 của Chính phủ về việc phân cấp các tuyến quốc lộ về địa phương quản lý, Bộ Xây dựng đã có các văn bản đề nghị Bộ Tài chính quyết định điều chuyển tài sản về địa phương quản lý, khai thác, bảo trì và đầu tư theo thẩm quyền.

Theo đó, 3 tuyến Quốc lộ (53, 62, 91B) thuộc Dự án cũng là đối tượng phân cấp về địa phương quản lý. Tuy nhiên, nếu chuyển giao Dự án này về cho các địa phương làm cơ quan chủ quản thì sẽ phải điều chỉnh Nghị quyết thay thế Nghị quyết số 05/NQ-CP ngày 9/1/2025 của Chính phủ để thay đổi cơ quan chủ quản thực hiện Dự án; chia Dự án này thành 4 dự án trên địa bàn 4 tỉnh/thành phố (Tây Ninh, Vĩnh Long, Cà Mau và Cần Thơ) để từng tỉnh/thành phố làm cơ quan chủ quản.

Bên cạnh đó, phải thực hiện thủ tục tách và trình lại Đề xuất dự án, Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi; chờ các địa phương hoàn thiện bộ máy sau khi sáp nhập các tỉnh mới có thể triển khai thực hiện.

Hơn nữa, từ năm 2022, WB đã phối hợp với Bộ Xây dựng (trước đây là Bộ Giao thông vận tải) tổ chức nhiều đợt khảo sát thực tế, làm việc với các cơ quan liên quan ở địa phương và tổ chức các đợt hội thảo để triển khai công tác chuẩn bị đầu tư Dự án.

Tại văn bản số 5077/BTC-ĐT ngày 18/4/2025, về trách nhiệm quản lý, đầu tư các Quốc lộ 53, 62, 91B, Bộ Tài chính cho rằng, trường hợp Bộ Xây dựng tiếp tục thực hiện đầu tư Dự án (không phân cấp các Quốc lộ 53, 62, 91B cho địa phương quản lý và đầu tư) thì cần báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Trên cơ sở ý kiến của Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng đã có ý kiến gửi Bộ Tài chính đề nghị tạm dừng thực hiện điều chuyển tài sản để thực hiện đầu tư Dự án vốn vay WB.

Vì vậy, để bảo đảm cam kết nhất quán của Chính phủ với WB về việc triển khai Dự án, sớm khởi công xây dựng, Bộ Xây dựng kính đề nghị lãnh đạo Chính phủ, phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án, trong đó giao Bộ Xây dựng là cơ quan chủ quản Dự án. Sau khi hoàn thành đầu tư nâng cấp, Bộ Xây dựng thực hiện thủ tục bàn giao cho địa phương quản lý theo quy định.

Anh Minh