Đề xuất định danh người livestream bán hàng, tiếp thị liên kết

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân. Ảnh: quochoi.vn

Sáng 22/9, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Thương mại điện tử.

Trình bày tờ trình, Thứ trưởng Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân nêu rõ, để bảo đảm duy trì khung pháp lý lâu dài và ổn định của các văn bản pháp luật, cần xây dựng Luật Thương mại điện tử thay vì duy trì các văn bản ở cấp nghị định vì luật có giá trị pháp lý cao hơn nghị định, là cơ sở để điều chỉnh các vấn đề quan trọng, mang tính nguyên tắc và toàn diện trong lĩnh vực thương mại điện tử.

Dự thảo Luật Thương mại điện tử gồm 8 chương, 50 điều, quy định về: Giao kết hợp đồng trong thương mại điện tử; các loại hình và trách nhiệm của chủ thể trong hoạt động thương mại điện tử; trách nhiệm của các tổ chức cung cấp dịch vụ hỗ trợ thương mại điện tử; phát triển thương mại điện tử; ứng dụng công nghệ trong quản lý hoạt động thương mại điện tử; giải quyết tranh chấp, kiểm tra và xử lý vi phạm trong thương mại điện tử...

So với pháp luật hiện hành, dự thảo luật sửa đổi, bổ sung định vị pháp lý toàn diện các mô hình hoạt động thương mại điện tử. Từ việc bán hàng và cung cấp dịch vụ trực tiếp đến mô hình bán hàng nhiều bên tham gia, tăng cường các trách nhiệm của chủ quản nền tảng thương mại điện tử trong việc rà soát, thông tin, hỗ trợ thu hồi sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật, bảo vệ người tiêu dùng, lưu trữ thông tin giao dịch vụ phục vụ thanh tra, kiểm tra.

Mở rộng trách nhiệm của các nền tảng mạng xã hội có hoạt động thương mại điện tử; bổ sung điều chỉnh đối với các nền tảng tích hợp đa dịch vụ. Đồng thời, bổ sung các trách nhiệm pháp lý của chủ quản nền tảng này trong việc ngăn chặn nguy cơ lạm dụng vị thế độc quyền, thao túng thuật toán gây thiệt hại, đảm bảo thúc đẩy đổi mới lành mạnh trong hệ sinh thái số.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng bổ sung trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động bán hàng livestream, tiếp thị liên kết trong việc định danh, minh bạch thông tin, lưu trữ và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Theo đó, đối với hoạt động bán hàng livestream, chủ quản nền tảng phải xác thực danh tính người livestream, công khai và thực hiện cơ chế, biện pháp kiểm soát theo thời gian thực nội dung bán hàng livestream. Người bán cung cấp cho người livestream các tài liệu pháp lý chứng minh đáp ứng điều kiện.

Người livestream không được cung cấp thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn về công dụng, xuất xứ, chất lượng, giá cả, khuyến mại, chính sách bảo hành và các nội dung khác liên quan đến hàng hóa, dịch vụ, Đồng thời, thực hiện đúng nội dung quảng cáo đã được cơ quan có thẩm quyền xác nhận đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc trường hợp pháp luật quy định phải xác nhận nội dung quảng cáo.

Thứ trưởng Bộ Công Thương lý giải thêm, quy định pháp luật hiện hành điều chỉnh hoạt động livestream bán hàng giống như một hoạt động quảng cáo đi kèm với bán hàng, mà chưa có các quy định riêng về các chủ thể tham gia livestream (chủ tài khoản, người tham gia livestream), các trường thông tin tối thiểu phải cung cấp cho người xem, trình độ chuyên môn của người thực hiện livestream, định danh chủ tài khoản, nghĩa vụ nộp thuế và các vấn đề về kiểm soát thông tin trong quá trình phát livestream.

Thứ trưởng Bộ Công Thương cũng nêu thực tiễn đã có nhiều vụ việc như các phiên livestream bán hàng nhiều tỷ đồng nhưng Nhà nước không thu được thuế, hay nhiều phiên bán hàng thổi phồng chức năng của sản phẩm, ảnh hưởng rất lớn đến quyết định mua hàng và sức khỏe của người tiêu dùng.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi. Ảnh: quochoi.vn

Thẩm tra sơ bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban này nhất trí tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về thương mại điện tử.

Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, để bảo vệ tốt hơn quyền lợi người tiêu dùng, chống thất thu thuế, kiểm soát vấn đề hàng giả… cần hoàn thiện tổng thể các quy định pháp luật có liên quan và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật.

Về hoạt động livestream bán hàng, tiếp thị liên kết và trách nhiệm của các chủ thể tham gia vào hoạt động livestream bán hàng, tiếp thị liên kết trong thương mại điện tử, Thường trực Ủy ban thẩm tra cho rằng, cần quy định rõ công cụ kiểm soát và trách nhiệm kiểm soát nội dung livestream, phân định rõ phạm vi nghĩa vụ giữa chủ quản nền tảng và cơ quan quản lý Nhà nước; quy định rõ phạm trách nhiệm liên đới khi phát sinh tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về chất lượng hàng hóa, dịch vụ được quảng cáo, tiếp thị liên kết.

Đồng thời, đề nghị rà soát, phân định các quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của chủ quản nền tảng thương mại điện tử có hoạt động livestream bán hàng, người bán trong hoạt động livestream bán hàng, người livestream bán hàng, bảo đảm rõ ràng, khả thi, phù hợp, toàn diện.

Dự kiến, Luật Thương mại điện tử sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 10 (tháng 10-11/2025).

Kiều Chinh