Đề xuất hợp lý giải quyết vấn đề chung cư cũ

Thống kê cho thấy, Hà Nội hiện có hơn 1.500 chung cư cũ, còn gọi là khu tập thể cũ, gồm nhiều tòa nhà được xây dựng trong giai đoạn 1960 - 1990; tập trung ở khu vực nội thành, đặc biệt là các quận Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Đống Đa cũ. Trong số này có rất nhiều tòa nhà thiếu tiện nghi, xuống cấp tồi tàn, xập xệ, chật chội, cơi nới “chuồng cọp”; hành lang, cầu thang, không gian tối tăm. Đây là những không gian sống chất lượng không cao, thiếu tiện nghi, có khi nguy hiểm, còn ảnh hưởng nghiêm trọng cảnh quan đô thị.

Việc phá dỡ, xây dựng lại các khu tập thể cũ là một vấn đề cấp bách được đặt ra với Hà Nội từ rất nhiều năm nay, nhưng thực tế triển khai gặp không ít vướng mắc. Đó là thiếu các cơ chế, chính sách cụ thể, các DN ngại đầu tư vào những dự án có thể phát sinh vướng mắc phức tạp và đặc biệt là một số người dân sống tại các khu tập thể cũ này không đồng tình, “9 người, 10 ý”. Thế nên dù cảnh quan khắp Thủ đô đã thay đổi diện mạo, cuộc sống người dân được nâng cao chất lượng từng ngày; nhưng cuộc sống tại nhiều khu tập thể cũ vẫn trì trệ như thời bao cấp thiếu thốn, khó khăn; những tòa nhà tả tơi, tróc lở, dột nát vẫn là thách thức với công cuộc chỉnh trang đô thị.

Không thể để tình trạng này mãi kéo dài, dự thảo Nghị quyết của Chính phủ đã đưa ra những giải pháp cụ thể, quyết liệt. Đánh giá việc cải tạo chung cư cũ còn nhiều bất cập, chậm trễ, ảnh hưởng an toàn đời sống Nhân dân, dự thảo đề xuất cho phép Hà Nội được quyết định biện pháp cưỡng chế phá dỡ chung cư cũ nguy hiểm khi trên 75% chủ nhà, chủ đất đồng ý (tương đương 75% diện tích đất ở khu vực cải tạo). Với chung cư nguy hiểm cấp D (hư hỏng nặng, mất an toàn, nguy cơ sập đổ), UBND TP có thể quyết định theo phương án tối ưu.

Góp ý thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội đồng tình với đề xuất này, thậm chí có đại biểu đề xuất cần quy định tỷ lệ đồng thuận xuống 50%, thay vì 75%, để việc xây dựng lại chung cư cũ được thực hiện thuận lợi hơn.

Nhìn ở góc độ vĩ mô, những đề xuất, ý kiến nêu trên là hợp lý. Thực tế cho thấy, từ 2005, Hà Nội đã bắt đầu thực hiện chủ trương cải tạo các khu tập thể cũ. Tuy nhiên, đến giữa 2024, nghĩa là gần 20 năm thực hiện, mới 19 dự án hoàn thành, đưa vào sử dụng và đang triển khai hơn 10 dự án khác. Nếu cứ tiếp tục với tiến độ trên mà không có giải pháp đột phá, có lẽ hàng trăm năm nữa việc cải tạo các khu tập thể cũ vẫn chưa xong.

Chúng ta cần những giải pháp quyết liệt như dự thảo Nghị quyết đề xuất để giải quyết dứt điểm tình trạng khu tập thể cũ hư hỏng, nguy hiểm; bên cạnh đó có những chính sách hỗ trợ các hộ gia đình có nơi tạm cư trong thời gian chờ xây lại chung cư mới, quy định quy đổi nhà cũ sang nhà mới linh hoạt, rõ ràng với các hộ gia đình không có tiền bù thêm… Chúng ta tin tưởng Quốc hội sẽ có những nhận định, biểu quyết chính xác, đúng đắn về vấn đề này; để nâng cao chất lượng sống chính những người dân đang ở trong các khu tập thể cũ, để chỉnh trang đô thị, cũng là kinh nghiệm để các địa phương khác có thể học hỏi, áp dụng làm theo.

Bùi Chánh Yên