Đề xuất lập quỹ hỗ trợ bệnh nhân ghép tạng

Theo số liệu của Bảo hiểm xã hội TP Hà Nội, trong 11 tháng đầu năm 2025, toàn thành phố có hơn 8,7 triệu người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT), tăng gần 250.000 người so với thời điểm ngày 31-12-2023. Tỉ lệ bao phủ BHYT đạt 95,93% dân số.

Đối với thẻ BHYT mã HG (cấp cho người đã hiến mô, bộ phận cơ thể người), năm 2024 đã cấp 76 thẻ, trong chín tháng năm 2025 cấp 66 thẻ.

Hà Nội: BHYT chi hơn 27.000 tỉ đồng năm 2025

11 tháng năm 2025, Hà Nội có tổng cộng 288 cơ sở khám chữa bệnh ký hợp đồng BHYT, trong đó có 29 cơ sở tuyến chuyên sâu, 92 cơ sở tuyến cơ bản và 167 cơ sở tuyến ban đầu.

Tổng số lượt khám chữa bệnh BHYT là hơn 12,7 triệu lượt, với tổng chi phí thanh toán là hơn 27.000 tỉ đồng. Trong đó, khám chữa bệnh ngoại trú chiếm hơn 10,5 triệu lượt với chi phí 7,2 nghìn tỉ đồng, còn điều trị nội trú là khoảng 2,2 triệu lượt với chi phí gần 20.000 tỉ đồng.

Bệnh nhân xếp hàng chờ khám tại Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội). Ảnh: THANH TÚ

Thống kê theo địa bàn cho thấy bệnh nhân ngoại tỉnh có hơn 2,1 triệu lượt với chi phí khoảng 13,6 nghìn tỉ đồng, chiếm 17% tổng lượt nhưng chiếm 50,2% tổng chi phí. Bệnh nhân nội tỉnh có hơn 10,6 triệu lượt với chi phí 13,5 nghìn tỉ đồng.

Đối với nhóm người hiến tạng được cấp thẻ BHYT mã HG, năm 2024 có 189 lượt khám chữa bệnh với 76 bệnh nhân, BHYT thanh toán hơn 244 triệu đồng, tần suất khám chữa bệnh bình quân là 2,49 lượt/người.

Trong chín tháng năm 2025, số lượt là 151 với 66 bệnh nhân, BHYT thanh toán hơn 257 triệu đồng, tần suất bình quân là 2,29 lượt/người.

Ngoài ra, có 43.965 lượt khám chữa bệnh cho gần 5.000 bệnh nhân thải ghép, tổng chi BHYT gần 488 tỉ đồng. Chi phí thuốc là hơn 471 tỉ đồng, trong đó thuốc chống thải ghép chiếm 435,4 tỉ đồng. Số lượt thận nhân tạo là 39.349 và điều trị sau ghép thận là 39.364 lượt. Chi phí bình quân tương ứng là 11,7 triệu đồng/lượt và 9,2 triệu đồng/lượt.

Theo ThS Nguyễn Thị Tám, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội TP Hà Nội, Thông tư 23/2024 của Bộ Y tế ban hành danh mục các dịch vụ kỹ thuật, trong đó có ghép tim, ghép thận, ghép gan và ghép phổi. Tuy nhiên, Bộ Y tế chưa xây dựng giá thanh toán BHYT cho các dịch vụ này, dẫn đến chi phí phẫu thuật ghép tạng hiện chưa được hưởng BHYT.

Bà Tám đề nghị các bệnh viện được giao sớm báo cáo và đề xuất BHYT xây dựng giá dịch vụ kỹ thuật.

Cạnh đó, người hiến tạng được cấp thẻ BHYT mã HG khi đi khám chữa bệnh vẫn phải có phiếu chuyển bệnh nhân. Bà Tám cho rằng Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia cần đề xuất Bộ Y tế cho phép người hiến tạng được đến thẳng bệnh viện hiến để khám chữa bệnh.

Đối với thuốc chống thải ghép, dù đã nằm trong danh mục quỹ BHYT chi trả nhưng hiện vẫn phải thanh toán theo tỉ lệ. Trong chín tháng đầu năm 2025, tổng chi phí cùng chi trả của bệnh nhân ghép tạng là 51,5 tỉ đồng.

Từ thực tế này, bà Tám đề xuất thành lập quỹ hỗ trợ bệnh nhân ghép tạng để không phải cùng chi trả, giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh.

Nhiều chi phí ghép thận chưa được BHYT thanh toán đầy đủ

Còn tại Quảng Ninh, theo bà Mai Thanh Huyền, trưởng phòng Chế độ BHYT, Bảo hiểm xã hội tỉnh, địa phương này có tỉ lệ bao phủ BHYT trên 95% dân số.

Năm 2025, toàn tỉnh ghi nhận hơn 2,7 triệu lượt khám chữa bệnh, tổng chi BHYT là hơn 2.600 tỉ đồng.

Đối với điều trị lọc máu chu kỳ, chi phí trong 11 tháng năm 2025 đạt hơn 62,3 tỉ đồng, ghi nhận tăng so với năm 2024.

Đến nay, Quảng Ninh đã thực hiện thành công bảy ca ghép thận. Về hệ thống lọc máu chu kỳ, toàn tỉnh hiện có tổng cộng 140 máy lọc thận đang hoạt động, phục vụ 1.027 bệnh nhân.

Theo quy định tại Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác, người đã hiến mô được chăm sóc, phục hồi sức khỏe miễn phí ngay sau khi thực hiện việc hiến mô tại cơ sở y tế. Người đã hiến bộ phận cơ thể người được cấp thẻ BHYT miễn phí, được ưu tiên ghép mô, bộ phận cơ thể người khi có chỉ định.

Đối với người nhận tạng, nếu có thẻ BHYT thì được thanh toán viện phí theo quy định, trường hợp không có thẻ BHYT thì phải tự thanh toán viện phí.

Lần đầu tiên một bệnh viện tỉnh, Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí (Quảng Ninh), thực hiện thành công quá trình chia gan người chết não để ghép cho hai bệnh nhân, tháng 4-2024. Ảnh: NGUYỄN TRANG

Cũng theo bà Huyền, chi phí đối với bệnh nhân ghép thận là vấn đề được nhiều cơ sở y tế và người bệnh quan tâm. Thực tế triển khai, những người ghép thận hiện chưa được BHYT thanh toán đầy đủ các chi phí cho việc ghép, đồng thời người hiến thận sống cũng không được BHYT chi trả.

Do đó, việc xây dựng và ban hành quy định về chế độ thanh toán BHYT cho người hiến sống và người ghép thận có ý nghĩa rất lớn đối với cả người bệnh lẫn người hiến.

Chi phí cho một ca ghép thận bao gồm các khoản chi phí y tế đối với cả người nhận và người hiến sống. Nguồn: Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ninh

Các chi phí nêu trên chưa bao gồm chi phí dung dịch bảo quản thận (gần 11 triệu đồng), chi phí bữa ăn dinh dưỡng cho người hiến và người nhận trong thời gian điều trị.

Trong trường hợp người hiến là người chết não, phát sinh thêm các chi phí bổ sung. Cụ thể, chi phí xe cứu thương để vận chuyển mẫu của người hiến phục vụ thực hiện các xét nghiệm khoảng 6 triệu đồng. Người nhận tạng từ người hiến chết não cần sử dụng thuốc ức chế miễn dịch chống thải ghép Simulect ngay khi ghép, chi phí 30 triệu đồng.

Với số lượng lớn bệnh nhân có nguy cơ suy thận mạn và số người đang lọc máu chu kỳ tại Quảng Ninh, bà Huyền cho rằng việc nâng cao năng lực y tế địa phương và hoàn thiện chính sách BHYT là vô cùng cần thiết. Từ đó, bà Huyền đề xuất tăng cường chuyển giao kỹ thuật ghép tạng về Quảng Ninh nhằm nâng cao chất lượng chuyên môn và đáp ứng nhu cầu điều trị tại chỗ cho người dân.

Đại diện Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ninh cũng kiến nghị Bộ Y tế ban hành danh mục cụ thể, rõ ràng các chi phí được BHYT chi trả trong ghép tạng để bảo đảm tính minh bạch và công bằng.

Các xét nghiệm sàng lọc trước ghép thận đối với người hiến sống, người chết não và người nhận cũng được đề xuất đưa vào danh mục chi trả của BHYT nhằm giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh.

"Bệnh nhân suy thận mạn là nhóm bệnh nặng, có chất lượng cuộc sống thấp và không còn khả năng lao động, trong khi chi phí ghép tạng cao tạo ra gánh nặng tài chính lớn. Việc điều chỉnh chính sách BHYT theo hướng chi trả đầy đủ hơn cho các ca ghép tạng được đặt ra nhằm bảo đảm công bằng và bình đẳng trong tiếp cận dịch vụ y tế" - bà Huyền nhấn mạnh.

THANH TÚ