ĐỀ XUẤT NÂNG MỨC HỖ TRỢ CHO MỘT SỐ ĐỐI TƯỢNG VÌ MỤC TIÊU BẢO HIỂM Y TẾ TOÀN DÂN

Toàn cảnh buổi làm việc

Theo Báo cáo của Chính phủ, sau 8 năm thực hiện Nghị quyết số 68/2013/QH13 của Quốc hội về “Đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế (BHYT), tiến tới BHYT toàn dân” năm 2019 và năm 2020, có 08 chỉ tiêu, nhiệm vụ đã hoàn thành, đạt yêu cầu và 04 chỉ tiêu, nhiệm vụ thành phần chưa hoàn thành hoặc mới chỉ hoàn thành được một phần. Nhìn chung, các chỉ tiêu đã hoàn thành là các chỉ tiêu được xác định tại các nghị quyết về phát triển kinh tế - xã hội, các chỉ tiêu chưa đạt liên quan đến cơ chế đầu tư, hỗ trợ tài chính.

Đại biểu Quốc hội Đoàn Thị Lê An – Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng cho biết, trong những năm qua Đảng, Nhà nước ta đã quan tâm, nỗ lực ban hành nhiều chính sách dành cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, đặc biệt là các chính sách về y tế, giáo dục, theo đại biểu Đoàn Thị Lê An, những chính sách này có ý nghĩa rất lớn đối với người dân về đảm bảo an sinh xã hội, phát triển kinh tế. Đại biểu đề nghị trong thời gian tới, Nhà nước tiếp tục có những chính sách hỗ trợ người dân tộc thiểu số tham gia bảo hiểm y tế, tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe.

Đại biểu Quốc hội Đoàn Thị Lê An – Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng phát biểu

Nhấn mạnh bảo hiểm y tế là một trong những trụ cột của chính sách an sinh xã hội, đại biểu Quốc hội Đoàn Thị Lê An – Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng cho biết, để cụ thể hóa nội dung trên, ngày 29/11/2013 Quốc hội Khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 68 về đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế, tiến tới bảo BHYT toàn dân. Tính đến ngày 31/12/2020 số người tham gia bảo hiểm y tế đạt tỷ lệ bao phủ khoảng 90,85% dân số, vượt 10,85% so với chỉ tiêu được giao tại Nghị quyết 68.

Theo đại biểu, nguyên nhân của việc giảm tỷ lệ số người tham gia BHYT gần đây phần lớn là do tình hình dịch bệnh Covid-19 gây ra, do các địa phương khó khăn trong bố trí ngân sách hỗ trợ thêm mức đóng BHYT cho một số đối tượng theo quy định, do Luật Bảo hiểm y tế còn thiếu quy định, chế tài cụ thể áp dụng đối với đối tượng tự đóng, được hỗ trợ đóng nhưng không tham gia (học sinh, sinh viên, hộ gia đình)… Ngoài ra còn có nguyên nhân khác nữa đó là do ảnh hưởng của việc triển khai thực hiện Quyết định 861/QĐ-TTg ngày 4/6/2021 của Chính phủ về phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025. Theo đó, các xã đã hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới chuyển từ vùng 3 sang vùng 2 hoặc về vùng I, do đó các đối tượng là người dân tộc thiểu số thuộc đối tượng được ngân sách nhà nước đóng BHYT không được hưởng chính sách nữa, hoặc bị cắt đột ngột làm cho người dân khó khăn trong quá trình đi khám chữa bệnh, hoặc không có điều kiện tham gia BHYT tự nguyện, dẫn đến tỷ lệ bao phủ y tế toàn dân giảm, có địa phương giảm từ 95% xuống còn 90%, có địa phương giảm từ 95% xuống còn 89%...

Thực hiện Quyết định số 861/QĐ-TTg ngày 4/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ, đại biểu cho biết, tỉnh Cao Bằng có 33 xã, phường, thị trấn thuộc khu vực I, tăng 22 xã, phường, thị trấn so với giai đoạn 2016 - 2020 với rất nhiều người dân tộc thiểu số không còn thuộc đối tượng được ngân sách nhà Nước đóng BHYT; hàng chục nghìn người dân tộc thiểu số không có điều kiện để tham gia. Bên cạnh đó, nhiều người dân tự đóng BHYT theo hộ gia đình nhưng cũng chỉ có khả năng đăng ký tham gia 3 tháng, dẫn đến không bền vững. Bởi vì, đại đa số người dân tộc thiểu số làm nông nghiệp, thu nhập thấp và không ổn định, cuộc sống còn nhiều khó khăn. Vì vậy, số lượng người dân tộc thiểu số không có điều kiện để tiếp cận và thụ hưởng chính sách BHYT là rất lớn.

Để người dân tộc thiểu số tiếp tục được tiếp cận và thụ hưởng chính sách bảo hiểm y tế, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, trật tự an toàn xã hội tại các địa bàn vùng cao, biên giới, nữ đại biểu đề nghị, Chính phủ nghiên cứu có chính sách hỗ trợ cho người dân tộc thiểu số, nhất là người dân tộc thiểu số sinh sống ở các khu vực mới ra khỏi vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn theo quy định tại Quyết định số 861/QĐ-TTg ngày 4/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 612/QĐ-UBDT ngày 16/9/2021 của Ủy ban Dân tộc hoặc nghiên cứu nâng mức hỗ trợ từ ngân sách nhà nước đối với một số đối tượng. Cụ thể nâng mức hỗ trợ bằng 100% (hiện nay ngân sách nhà nước hỗ trợ 70%) đối với người thuộc hộ nghèo đa chiều theo quy định tại Khoản 2, Điều 4, Nghị định số 146/2018/NĐ-CP. Nâng mức hỗ trợ bằng 70% (hiện nay ngân sách nhà nước hỗ trợ 30%) đối với học sinh, sinh viên. Nâng mức hỗ trợ bằng 70% (hiện nay ngân sách nhà nước hỗ trợ 30%) đối với người thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp có mức sống trung bình. Hỗ trợ bằng 30% trên mức đóng đối với người tham gia theo hộ gia đình...góp phần đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT, tiến tới BHYT toàn dân.

Qua thảo luận, các đại biểu cũng chỉ ra, mặc dù tỷ lệ người dân tham gia BHYT tăng nhưng chưa bền vững, do các nhóm đối tượng tham gia BHYT chưa đồng đều, nhóm đối tượng được ngân sách nhà nước (NSNN) đóng hoặc hỗ trợ mức đóng vẫn chiếm tỷ lệ cao; số đối tượng ở nhóm người lao động và người sử dụng lao động đóng giảm do tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19. Bên cạnh đó, việc cấp thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi tại vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số đôi khi chưa kịp thời do đồng bào còn có tục lệ tảo hôn, bố mẹ trẻ chưa được cấp chứng minh thư/căn cước công dân, không có giấy đăng ký kết hôn và không có Giấy chứng sinh do trẻ sinh tại nhà.

Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Phạm Đình Thanh- Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum phản ánh, tại tỉnh Kon Tum còn nhiều người chưa được nhà nước hỗ trợ tham gia bảo hiểm y tế là người dân tộc thiểu số. Đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành đánh giá đúng thực trạng người tham gia bảo hiểm y tế hiện nay, đặc biệt là đối với người dân vùng dân tộc thiểu số để có những giải pháp phù hợp hỗ trợ người dân, tăng tỷ lệ người đồng bào dân tộc thiểu số được tham gia bảo hiểm y tế, bởi có nhiều gia đình khó khăn đến mức không có khả năng mua bảo hiểm y tế, không thể tiếp cận được các dịch vụ chăm sóc sức khỏe...

Đại biểu Quốc hội Châu Quỳnh Dao – Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang

Quan tâm đến đối tượng là người cao tuổi, đại biểu Quốc hội Châu Thị Quỳnh Giao – Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang phản ánh, ở nước ta còn rất nhiều người cao tuổi thuộc hộ nghèo chưa có bảo hiểm y tế. Việc thụ hưởng các chính sách chăm sóc y tế vẫn còn nhiều vấn đề bất cập và chưa thật sự đồng đều, nhất là người cao tuổi ở các vùng sâu, vùng xa. Trong khi đó, chi phí cho dịch vụ khám bệnh của người cao tuổi cao gấp 10 lần người trẻ. Đại biểu nhấn mạnh, chi phí khám chữa bệnh người cao tuổi chiếm đến 50% mỗi năm, 95% người cao tuổi ở nước ta có bệnh nền, nhất là người cao tuổi ở vùng khó khăn, vùng dân tộc thiểu số. Họ không có khả năng chi trả, chỉ kho bệnh tật dày vò quá mức chịu đựng họ mới đi khám, chứ không có khả năng thăm khám định kỳ… Bên cạnh đó, cơ sở vật chất, dịch vụ y tế ở các vùng khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số cũng hạn chế, làm ảnh hưởng đến quyền lợi thụ hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế.

Trước thực trạng trên, các đại biểu để nghị Chính phủ nghiên cứu, bổ sung các chính sách tăng cường đồng bộ các giải pháp nâng mức hỗ trợ tham gia bảo hiểm y tế đối với người cao tuổi, đặc biệt là người cao tuổi có điều kiện khó khăn, người cao tuổi ở vùng dân tộc thiểu số; đầu tư trang thiết bị, bồi dưỡng nguồn nhân lực y tế lão khoa chuyên sâu tại các địa phương… góp phần đảm bảo mọi người cao tuổi đều có thể tham gia bảo hiểm y tế, thực hiện được mục tiêu tiến tới bảo hiểm y tế hoàn dân.

Ngoài ra, các đại biểu cũng đề nghị, Chính phủ sớm tổng kết việc thực hiện Nghị quyết 68 làm cơ sở để đưa ra kiến nghị, đề xuất Quốc hội ban hành Nghị quyết phù hợp với tình hình mới; sớm trình Quốc hội dự án Luật BHYT (sửa đổi) và Luật Khám, chữa bệnh (sửa đổi); chỉ đạo hoàn thiện văn bản dưới luật để đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật; nghiên cứu phương án nâng mức đóng BHYT phù hợp với khả năng chi trả của người dân và NSNN; nâng mức hỗ trợ đóng cho một số đối tượng để thực hiện hiệu quả chỉ tiêu từng bước chuyển chi hỗ trợ của NSNN cho cơ sở KCB sang chi hỗ trợ cho người dân thông qua BHYT; quan tâm phân bổ ngân sách dành cho y tế đầu tư cho y tế cơ sở; đặc biệt là các trạm y tế ở vùng có điều kiện kinh tế, xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn. Bên cạnh đó, chỉ đạo Bộ Y tế, BHXH Việt Nam phối hợp giải quyết dứt điểm vướng mắc trong quá trình thanh quyết toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT, trong đó quan tâm đến việc thanh toán chi phí khám và điều trị cho người bệnh mắc COVID-19; có giải pháp đột phá để duy trì và tăng tỷ lệ người dân tham gia BHYT.

Các đại biểu cũng để nghị, các bộ, ngành hữu quan và địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT; xử lý nghiêm những hành vi vi phạm; có giải pháp để người dân được tiếp cận với các dịch vụ y tế nhanh nhất, gần nhất với chất lượng tốt nhất; tiếp tục quán triệt việc nâng cao đạo đức nghề nghiệp và chất lượng dịch vụ y tế tại các cơ sở khám, chữa bệnh; cân đối ngân sách địa phương để hỗ trợ thêm mức đóng cho một số đối tượng, nhất là những người bị ảnh hưởng bởi COVID-19./.

Thu Phương – Minh Thành