Đề xuất tăng mức giảm trừ gia cảnh thuế TNCN từ 2026

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến rộng rãi về dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) thay thế, dự kiến áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026. Một trong những nội dung đáng chú ý là đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh – yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến số thuế mà người lao động phải nộp.

Hình ảnh minh họa.

Nguyên tắc giảm trừ gia cảnh trong dự thảo luật

Theo Điều 9 của dự thảo Luật Thuế TNCN, giảm trừ gia cảnh là số tiền được trừ vào thu nhập chịu thuế trước khi tính thuế đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công của cá nhân cư trú. Giảm trừ gia cảnh bao gồm:

Giảm trừ đối với bản thân người nộp thuế.

Giảm trừ đối với người phụ thuộc.

Người phụ thuộc là người mà người nộp thuế có trách nhiệm nuôi dưỡng, bao gồm:

Con chưa thành niên; con khuyết tật, không có khả năng lao động.

Con thành niên đang học đại học, cao đẳng, trung cấp hoặc học nghề.

Vợ hoặc chồng không có khả năng lao động.

Bố, mẹ đã hết tuổi lao động hoặc mất khả năng lao động.

Các cá nhân khác không nơi nương tựa mà người nộp thuế phải trực tiếp nuôi dưỡng.

Mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một người nộp thuế. Chính phủ sẽ quy định cụ thể mức giảm trừ gia cảnh theo tình hình kinh tế – xã hội từng thời kỳ.

Hai phương án điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh

Cùng với dự thảo luật, Bộ Tài chính đã đưa ra dự thảo Nghị quyết để xin ý kiến về 2 phương án điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, thay thế mức hiện hành tại Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14:

Phương án 1:

Người nộp thuế: 13,3 triệu đồng/tháng (159,6 triệu đồng/năm).

Mỗi người phụ thuộc: 5,3 triệu đồng/tháng.

Phương án 2:

Người nộp thuế: 15,5 triệu đồng/tháng (186 triệu đồng/năm).

Mỗi người phụ thuộc: 6,2 triệu đồng/tháng.

Nếu được thông qua, nghị quyết này sẽ có hiệu lực từ kỳ tính thuế năm 2026.

Khi nào phải nộp thuế TNCN theo mức mới?

Từ các phương án nêu trên, mức thu nhập tính thuế sẽ thay đổi:

Trường hợp theo phương án 1: Cá nhân không có người phụ thuộc, có tổng thu nhập trên 13,3 triệu đồng/tháng sẽ phải nộp thuế TNCN.

Trường hợp theo phương án 2: Cá nhân không có người phụ thuộc, có tổng thu nhập trên 15,5 triệu đồng/tháng sẽ phải nộp thuế TNCN.

Điều này đồng nghĩa, người lao động sẽ được hưởng lợi nhiều hơn nếu phương án 2 được lựa chọn, khi ngưỡng chịu thuế tăng thêm 2,2 triệu đồng/tháng so với phương án 1.

Hướng dẫn kê khai người phụ thuộc giảm trừ gia cảnh

Để áp dụng giảm trừ gia cảnh, người nộp thuế cần kê khai theo phụ lục mẫu 05-3/BK-QTT-TNCN (Bảng kê chi tiết người phụ thuộc).

Tải mẫu 05-3/BK-QTT-TNCN

Một số nội dung quan trọng khi khai:

Ghi rõ kỳ tính thuế theo năm.

Khai lần đầu hoặc khai bổ sung nếu có thay đổi.

Cung cấp thông tin đầy đủ của người nộp thuế và người phụ thuộc: họ tên, ngày sinh, mã số thuế (nếu có), giấy tờ tùy thân, mối quan hệ.

Xác định rõ thời gian bắt đầu và kết thúc nghĩa vụ nuôi dưỡng để tính giảm trừ chính xác.

Việc kê khai đúng và đủ sẽ đảm bảo quyền lợi về giảm trừ thuế cho người nộp thuế trong kỳ quyết toán.

Kết luận

Hiện Bộ Tài chính đang lấy ý kiến để hoàn thiện dự thảo Luật Thuế TNCN và Nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh. Dù lựa chọn phương án nào, đề xuất mới cũng sẽ giúp mở rộng ngưỡng chịu thuế, giảm bớt gánh nặng cho người lao động trong bối cảnh chi phí sinh hoạt ngày càng tăng. Quyết định cuối cùng sẽ do Quốc hội xem xét, thông qua.

HÙNG NGUYỄN