Đề xuất thu thuế trên thu nhập với cá nhân có doanh thu trên ngưỡng không chịu thuế
Để đảm bảo phù hợp và thể hiện đúng bản chất của thuế thu nhập, Bộ Tài chính dự kiến báo cáo Chính phủ phương án thu thuế trên thu nhập (doanh thu - chi phí) đối với tất cả các cá nhân có doanh thu trên ngưỡng không chịu thuế.
Liên quan đến thuế TNCN với cá nhân kinh doanh trong dự án Luật Thuế TNCN (sửa đổi), Bộ Tài chính cho biết, theo quy định của Luật Thuế TNCN hiện hành, mức doanh thu không phải nộp thuế TNCN là 100 triệu đồng/năm trở xuống, mức này đang áp dụng thống nhất với thuế VAT của hộ, cá nhân kinh doanh cũng là 100 triệu đồng/năm trở xuống thì không chịu thuế VAT. Ngày 26/11/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế VAT số 48/2024/QH15, theo đó, đã điều chỉnh mức này, nâng từ 100 triệu đồng/năm lên 200 triệu đồng/năm và áp dụng từ ngày 1/1/2026.
Để đảm bảo tính đồng bộ và thống nhất trong hệ thống pháp luật, Chính phủ đã trình Quốc hội nâng mức doanh thu năm không phải chịu thuế của cá nhân kinh doanh lên 200 triệu đồng/năm.
(Ảnh minh họa)
Hiện nay, Bộ Tài chính dự kiến báo cáo Chính phủ phương án điều chỉnh mức doanh thu không chịu thuế của cá nhân kinh doanh đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế, thể hiện sự chia sẻ của nhà nước đối với hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 3 tỷ đồng trở xuống, hướng tới mục tiêu an sinh xã hội.
Theo Bộ Tài chính, trên cơ sở lắng nghe ý kiến thẩm tra, ý kiến của đại biểu Quốc hội, cơ quan này sẽ tiếp tục nghiên cứu điều chỉnh nâng mức này lên phù hợp, đảm bảo sự công bằng tương đối với cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công và dự kiến cũng sẽ sửa đổi tại Luật Thuế VAT, nâng mức doanh thu không phải nộp thuế VAT để đảm bảo tương đồng.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục nghiên cứu phương pháp tính thuế đối với hộ, cá nhân có doanh thu từ 3 tỷ đồng trở xuống.
Cụ thể, để đảm bảo phù hợp và thể hiện đúng bản chất của thuế thu nhập, Bộ Tài chính dự kiến báo cáo Chính phủ phương án thu thuế trên thu nhập (doanh thu - chi phí) đối với tất cả các cá nhân có doanh thu trên ngưỡng không chịu thuế. Theo đó, dự kiến bổ sung quy định: Cá nhân kinh doanh có doanh thu năm trên ngưỡng không chịu thuế đến 3 tỷ đồng thì nộp thuế với thuế suất tương ứng với thuế TNDN áp dụng đối với doanh nghiệp có doanh thu dưới 3 tỷ đồng (hiện đang áp mức thuế 15%).
Trường hợp cá nhân kinh doanh có doanh thu dưới 3 tỷ đồng nếu không xác định được chi phí thì tiếp tục thực hiện nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu như hiện hành (với các mức thuế suất 0,5%, 1%, 2% tùy theo ngành nghề) và các hộ, cá nhân này sẽ được trừ theo ngưỡng không chịu thuế trước khi tính thuế, không tính thuế từ đồng doanh thu đầu tiên như quy định hiện hành.
Tại phiên thảo luận dự án Luật Thuế TNCN (sửa đổi), đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp), cho rằng, mức 200 triệu đồng không phản ánh đúng thực tế thu nhập của các hộ kinh doanh nhỏ lẻ. Đại biểu phân tích, nhiều người bán hàng rong, bán quán ăn sáng hay tạp hóa thu nhập thực tế chỉ 7 - 8 triệu đồng mỗi tháng sau khi trừ chi phí, chưa đủ trang trải chi tiêu gia đình, thì việc phải nộp thuế là chưa hợp lý. Do đó, đại biểu đề nghị nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế lên 400 - 500 triệu đồng/năm để bảo đảm tính nhân văn và phù hợp điều kiện kinh tế - xã hội.
Cùng quan điểm, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng quy định mức doanh thu 200 triệu đồng để tính thuế là không phù hợp. Đại biểu dẫn chứng, người bán sữa lãi 100.000 đồng mỗi hộp, bán 200 hộp được doanh thu 200 triệu đồng, nhưng thực chất lợi nhuận chỉ có 20 triệu đồng. Trong khi mức giảm trừ gia cảnh đối với một cá nhân hiện đã lên tới 186 triệu đồng/năm.
"Đề nghị chúng ta cần thay đổi lại các mức xác định khởi điểm chịu thuế của những người kinh doanh. Tôi cho rằng đối với những người bán hàng, những người đại lý, mức khởi điểm tối thiểu phải là 1,5 tỷ đồng. Mức này dựa trên giả định chênh lệch khoảng 20% thì thu nhập mới trên 260 triệu đồng và phải chịu thuế. Đối với những người kinh doanh dịch vụ và những người kinh doanh mà không phải bỏ chi phí vật liệu, ví dụ như thầu xây dựng mà không bao thầu vật liệu, thì mức này ít nhất phải 500 triệu đồng", đại biểu Cường đề nghị.
Đại biểu Trần Văn Lâm (Bắc Ninh) chia sẻ: "Đối với hộ kinh doanh nhỏ lẻ, mọi lời lãi kinh doanh được coi là thu nhập để họ trang trải cuộc sống và được xác định là thu nhập của cá nhân để tính thuế. Hiện nay, họ phải nộp thuế TNCN kể từ đồng doanh thu đầu tiên, tính từ mức khởi điểm. Cứ có doanh thu phát sinh là phải nộp thuế TNCN, bất kể kinh doanh có lãi hay không và không được giảm trừ gia cảnh như các đối tượng chịu thuế khác".
Trước thực tế đó, đại biểu đề nghị quan tâm xem xét lại thuế suất và mức doanh thu khởi điểm phải tính chịu thuế TNCN đối với cách tính thuế trực tiếp trên doanh thu mà hộ kinh doanh nhỏ phải chịu. Đây mới là yếu tố then chốt để hộ kinh doanh yên tâm chuyển khỏi thuế khoán, và để tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng cho các thành phần kinh tế cùng phát triển, đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và kiến thiết đất nước như Nghị quyết của Đảng đã xác định.
