'Đêm Bảo Tàng' chưa từng có ở Hà Nội

Tối 31/10, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (phường Ba Đình, Hà Nội) lần đầu tiên giới thiệu sản phẩm du lịch văn hóa mới mang tên Đêm Bảo Tàng. Chuỗi sự kiện nghệ thuật sẽ diễn ra vào tối thứ Sáu cuối cùng mỗi tháng, kéo dài đến tháng 3/2026.

Mỗi đêm mang một chủ đề riêng, gắn với sắc thái mùa và cảm xúc đô thị: Thu quyến rũ (tháng 10), Chuyện phố mùa đông (tháng 11) và Thương nhớ mười hai (tháng 12). Đây là 3 phần mở đầu của hành trình thử nghiệm nhằm biến bảo tàng thành điểm đến văn hóa về đêm, điều vốn phổ biến ở nhiều thành phố lớn trên thế giới nhưng còn mới mẻ tại Hà Nội.

Giải thích với Tri Thức - Znews về việc chọn mùa thu làm chủ đề mở màn, chị Thu Hương, đại diện truyền thông của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, cho biết: “Mùa thu là thời điểm Hà Nội đẹp nhất, dịu nhẹ, tinh tế, giàu cảm xúc. Thu quyến rũ không chỉ nói về sắc thu mà còn là ẩn dụ cho hành trình bắt đầu, một lời mời nhẹ nhàng để công chúng bước vào không gian nghệ thuật với tâm thế thư giãn, gần gũi”.

Không gian bảo tàng được thiết kế lại cho trải nghiệm ban đêm: ánh sáng vàng ấm, âm nhạc hòa tấu, khu vực sáng tác mở và nhiều hoạt động tương tác. Khách tham quan có thể tự do dạo bước giữa các phòng trưng bày, nghe thuyết minh tự động iMuseum VFA, xem họa sĩ vẽ trực họa, thử vẽ ký họa hoặc in tranh khắc gỗ, trang trí đèn lồng giấy dó, hay trò chuyện cùng chuyên gia về 9 bảo vật quốc gia.

Lần đầu tiên, các tác phẩm kinh điển của mỹ thuật Việt Nam được “nhìn thấy” trong một ánh sáng khác. Chị Thu Hương chia sẻ một khoảnh khắc đáng nhớ trong đêm khai màn: “Tôi đứng trước Hai thiếu nữ và em bé của Tô Ngọc Vân. Dưới ánh đèn dịu, màu sắc và đường nét như mềm lại. Bức tranh dường như có hơi thở. Khoảnh khắc đó khiến tôi nhận ra, khi không còn ánh sáng tự nhiên, nghệ thuật cũng bộc lộ một linh hồn khác, tĩnh hơn, gần hơn, và rất sống”. Sự thay đổi về ánh sáng không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn là cách để khán giả cảm nhận chiều sâu của chất liệu, sắc độ và không khí tranh, điều vốn dễ bị bỏ qua trong ánh sáng ban ngày.

Không dừng ở việc “xem”, Đêm Bảo Tàng khuyến khích người tham dự trải nghiệm và tương tác. Khán giả có thể thử vẽ ký họa trong khuôn viên, làm đồ thủ công, nghe hòa tấu của nghệ sĩ Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, hoặc chỉ đơn giản là ngồi lặng trong ánh đèn để ngắm một tác phẩm quen thuộc.

“Chúng tôi mong khán giả không chỉ đến xem tranh, mà cảm nhận được mạch sống của nghệ thuật, qua âm thanh, ánh sáng, và chính hành động sáng tạo của họ”, chị Hương nói. Đây là mô hình “bảo tàng mở” theo xu hướng hiện đại, khi công chúng trở thành chủ thể tham gia chứ không chỉ là người quan sát.

Nếu ví Đêm Bảo Tàng như một bản giao hưởng, thì “nốt nhạc chủ đạo” chính là khoảnh khắc người xem đứng trước tác phẩm. "Âm nhạc, ánh sáng, ký họa, thủ công,.. đều là phần phụ họa. Còn trung tâm của mọi trải nghiệm vẫn là nghệ thuật và cảm xúc thật của con người trước cái đẹp". Đó cũng là triết lý vận hành của chương trình, không biến bảo tàng thành sân khấu, mà giữ cho nghệ thuật vai trò trung tâm, được nhìn, được lắng nghe và được sống cùng người xem.

Mở cửa đến 22h30, sự kiện đánh dấu lần đầu tiên Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam hoạt động về đêm. Với ban tổ chức, đây không chỉ là thay đổi khung giờ, mà là một tuyên bố về cách nhìn mới với đời sống nghệ thuật đô thị.

"Chúng tôi muốn gửi đi thông điệp rằng nghệ thuật không ngủ, và Hà Nội cũng có một nhịp sống khác, tĩnh lặng mà đầy sức sống. Đêm Bảo Tàng là không gian để con người thư giãn, chiêm nghiệm, hoặc đơn giản là có một cuộc hẹn với nghệ thuật", chị Thu Hương chia sẻ.

Bằng cách kết nối nghệ thuật, di sản và trải nghiệm đương đại, sự kiện không chỉ làm mới hình ảnh bảo tàng trong mắt công chúng, mà còn góp phần thúc đẩy du lịch đêm của Hà Nội, một hướng phát triển đang được thành phố ưu tiên.

Sau Thu quyến rũ, các số tiếp theo như Chuyện phố mùa đông và Thương nhớ mười hai sẽ khai thác nhiều khía cạnh khác của văn hóa đô thị Hà Nội, từ không khí mùa lạnh, sinh hoạt phố cũ cho đến ký ức thị dân. “Chúng tôi hy vọng mỗi đêm bảo tàng là một câu chuyện mới, để người xem cảm nhận Hà Nội bằng nhiều lớp sắc thái, vừa cổ điển, vừa hiện đại, vừa gần gũi mà vẫn đầy khám phá”, ông Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, nói với Tri Thức - Znews.

Thư Vũ - Đinh Hà