Điểm danh những đại án được đưa ra xét xử trong năm 2021

1. Xét xử sơ thẩm vụ Ethanol Phú Thọ: Tháng 3/2021, TAND Hà Nội mở lại phiên sơ thẩm xét xử ông Đinh La Thăng (cựu chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dầu khí Việt Nam - PVN) và 11 đồng phạm trong vụ án xảy ra tại dự án Ethanol Phú Thọ.

Tại phiên tòa này, HĐXX đã tuyên ông Đinh La Thăng là người chịu trách nhiệm chính trong vụ Nhà máy Ethanol Phú Thọ “đắp chiếu” từ năm 2018 đến nay, gây thiệt hại cho PVB (chủ đầu tư dự án) số tiền hơn 543 tỉ đồng.

Ông Thăng bị cáo buộc phải chịu trách nhiệm chính xuyên suốt về lựa chọn nhà thầu, thẩm định năng lực nhà thầu, đưa ra chủ trương chỉ định thầu đối với liên danh nhà thầu thiếu năng lực PVC - Alpha Laval - Delta T. Tiếp theo là vai trò của bị cáo Trịnh Xuân Thanh, cựu Chủ tịch PVC và Vũ Thanh Hà, cựu Tổng giám đốc Công ty CP Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học dầu khí - PVB.

Với các cáo buộc trên, ông Đinh La Thăng bị tuyên mức án 11 năm tù. Tổng hợp hình phạt của các bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung là 30 năm tù. Bị cáo Trịnh Xuân Thanh bị tuyên 10 năm tù về tội Vi phạm các quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng, 8 năm về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn; tổng hợp 2 mức án là 18 năm tù. Tổng hợp với các bản án trước, buộc bị cáo Trịnh Xuân Thanh chấp hành hình phạt chung là chung thân.

2. Xét xử phúc thẩm vụ án khiến 3 chiến sĩ công an hi sinh tại Đồng Tâm: Tháng 3/2021, TAND Cấp cao tại Hà Nội mở phiên tòa xét xử phúc thẩm đối với 6 bị cáo có đơn kháng cáo trong vụ án Giết người, Chống người thi hành công vụ xảy ra tại thôn Hoành (xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội).

Kết thúc phiên tòa phúc thẩm, HĐXX tuyên y án sơ thẩm đối với 6 bị cáo có kháng cáo. Cụ thể, TAND Cấp cao Hà Nội tuyên phạt y án sơ thẩm tử hình đối với các bị cáo Lê Đình Công, Lê Đình Chức; y án chung thân đối với bị cáo Lê Đình Doanh; bị cáo Bùi Viết Hiểu y án 16 năm tù; bị cáo Nguyễn Quốc Tiến y án 13 năm tù. Năm bị cáo này phạm tội Giết người. Bị cáo Bùi Thị Nối y án sơ thẩm 6 năm tù về tội Chống người thi hành công vụ.

3. Xét xử bị cáo Vũ Huy Hoàng cùng 9 đồng phạm, liên quan vụ chuyển đổi "đất vàng" 2-4-6 Hai Bà Trưng: Tháng 4/2021, TAND TP Hà Nội mở lại phiên xét xử ông Vũ Huy Hoàng (từng là bộ trưởng Bộ Công Thương nhưng đã bị xóa tư cách Bộ trưởng) cùng 9 đồng phạm, liên quan vụ chuyển đổi "đất vàng" từ đất Nhà nước thành đất tư nhân. Tại phiên tòa này, TAND TP Hà Nội tuyên ông Vũ Huy Hoàng 11 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí. Cùng tội danh, ông Phan Chí Dũng (cựu Vụ trưởng thuộc Bộ Công Thương) lĩnh 9 năm tù. Bị cáo Nguyễn Hữu Tín, cựu Phó chủ tịch UBND TP.HCM, bị tuyên phạt 6 năm 6 tháng tù.

Tại phần tuyên án, hội đồng xét xử nhận định, Sabeco được giao khu đất tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng, Quận 1, TP.HCM dùng sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp và nộp tiền thuê đất hàng năm. Bị cáo Vũ Huy Hoàng cùng các đồng phạm đã có ý kiến chỉ đạo về việc Sabeco góp vốn bằng quyền sử dụng khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng và tiền của Sabeco để thành lập liên doanh Sabeco Pearl đầu tư thực hiện dự án "Xây dựng khách sạn sáu sao, trung tâm thương mại, trung tâm hội nghị, hội thảo và văn phòng cho thuê" tại khu đất trên. Sau khi Sabeco thực hiện xong các thủ tục pháp lý đầu tư, trong đó có việc bổ sung chức năng officetel (mô hình kết hợp văn phòng cho thuê với khách sạn) và căn hộ ở cho dự án, Bộ Công thương chỉ đạo công ty này thoái toàn bộ vốn góp.

Các hành vi trên dẫn tới hậu quả quyền quản lý, sử dụng khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng bị chuyển từ doanh nghiệp Nhà nước sang tư nhân trái pháp luật, gây thất thoát ước tính là 2.700 tỷ đồng. HĐXX nhận định: Vụ án gây ra con số thiệt hại đặc biệt lớn, làm ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân, do đó cần phải có mức án nghiêm khắc với các bị cáo để răn đe.

Ngày 27/12, TAND Cấp cao tại Hà Nội mở phiên tòa phúc thẩm xét đơn kháng cáo của ông Vũ Huy Hoàng cùng 3 bị cáo khác. Tại phiên tòa, ông Hoàng đã có đơn xin hoãn do đang phải điều trị bệnh. HĐXX quyết định hoãn phiên tòa và chưa xác định ngày mở lại.

4. Y án sơ thẩm 10 năm tù với nguyên Giám đốc CDC Hà Nội: Tháng 6/2021, Tòa án nhân dân Cấp cao tại Hà Nội đã tuyên án phúc thẩm vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hà Nội (CDC Hà Nội). Tòa phúc thẩm cho rằng, không có căn cứ để chấp nhận kháng cáo của 6 bị cáo, do đó tuyên giữ nguyên mức án sơ thẩm. Trong đó, bị cáo Nguyễn Nhật Cảm (nguyên Giám đốc CDC Hà Nội) y án sơ thẩm 10 năm tù giam.

Về diễn biến vụ án, CDC Hà Nội được cấp kinh phí để mua sắm gói thầu số 15 gồm máy móc, thiết bị phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19. Tuy nhiên, với động cơ vụ lợi, tháng 2/2020, Nguyễn Nhật Cảm câu kết với bị cáo Nguyễn Trần Duy, Giám đốc Công ty đấu giá Nhân Thành để gian lận, hợp thức thủ tục thẩm định gói thầu số 15 theo đúng giá do CDC Hà Nội yêu cầu. Sau đó, bị cáo Nguyễn Nhật Cảm chỉ đạo và giao nhân viên dưới quyền hợp thức hóa toàn bộ quy trình chỉ định thầu thông thường để Công ty MST trúng thầu với giá hơn 9,5 tỷ đồng. Thực tế, số thiết bị này có giá 4,1 tỷ đồng nên các bị cáo đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 5,4 tỷ đồng.

Do đó, Tòa phúc thẩm cho rằng không có căn cứ để chấp nhận kháng cáo của 6 bị cáo và tuyên án giữ nguyên mức án như cấp sơ thẩm.

5. Vụ án BIDV - Trần Bắc Hà: Tháng 6/2021, TAND cấp cao tại Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử phúc thẩm đối với các bị cáo có đơn kháng cáo trong vụ án xảy ra tại Ngân hàng Thương mại CP Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV). Các bị cáo trong vụ án có đơn kháng cáo, gồm: Đinh Văn Dũng (cựu TGĐ Công ty Bình Hà), Đoàn Hồng Dũng (cựu GĐ Công ty Trung Dũng), Nguyễn Thị Thanh Sơn (cựu GĐ Công ty Hà Nam). Trong đó, bị cáo Đinh Văn Dũng đã làm đơn kháng cáo kêu oan, hai bị cáo còn lại kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.

Bản án xác định, trong khoảng thời gian từ năm 2011 - 2016, lợi dụng chức trách được giao, ông Trần Bắc Hà đã chỉ đạo cấp dưới tại BIDV và BIDV - Chi nhánh Hà Tĩnh, Chi nhánh Hà Thành cho Công ty Bình Hà và Công ty Trung Dũng vay trái quy định, gây thất thoát cho BIDV số tiền đặc biệt lớn là 1.664 tỉ đồng. Cụ thể, quá trình giải ngân cho Công ty Bình Hà vay vốn, BIDV đã không kiểm soát dòng tiền có được sau kinh doanh, để các cổ đông Công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích, thông qua các nhà thầu chiếm đoạt và chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV... Tổng dư nợ của Công ty Bình Hà tại BIDV không có khả năng thu hồi là hơn 799 tỉ đồng.

Qua quá trình xét xử, HĐXX cấp phúc thẩm quyết định bác kháng cáo của 3 bị cáo có đơn kháng cáo, tuyên y án sơ thẩm. Cụ thể, bị cáo Đinh Văn Dũng (cựu Tổng giám đốc Công ty Bình Hà) lĩnh án 12 năm tù; Đoàn Hồng Dũng (cựu Giám đốc Công ty Trung Dũng) 18 năm tù; Nguyễn Thị Thanh Sơn (cựu Giám đốc Công ty Hà Nam) 3 năm tù cùng về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Trong ảnh:Bị cáo Nguyễn Thị Thanh Sơn tại phiên tòa phúc thẩm. (Ảnh: Anh Dũng)

6. Xét xử vụ án Phan Văn Anh Vũ cùng đồng phạm về tội đưa, nhận, môi giới hối lộ: Tháng 5/11, TAND TP Hà Nội mở phiên xét xử Phan Văn Anh Vũ (nguyên chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79), Hồ Hữu Hòa (thầy phong thủy, Nghệ An) và ông Nguyễn Duy Linh, cựu phó tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo - Bộ Công an. Trong vụ án này, bị cáo Phan Văn Anh Vũ bị xét xử về tội "Đưa hối lộ’’, quy định tại điều 365 Bộ luật Hình sự; Hồ Hữu Hòa bị xét xử về tội "Môi giới hối lộ", quy định tại điều 354 Bộ luật Hình sự và Nguyễn Duy Linh, cựu Phó tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo Bộ Công an về tội "Nhận hối lộ", theo điều 354 Bộ luật Hình sự.

Tại phiên tòa, HĐXX nhận định hành vi của các bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng, xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức, gây bất bình trong dư luận nên cần phải có mức hình phạt tương xứng với hành vi phạm tội của các bị cáo.

HĐXX đã quyết định tuyên phạt bị cáo Phan Văn Anh Vũ 7 năm 6 tháng tù về tội đưa hối lộ; Nguyễn Duy Linh 14 năm tù về tội nhận hối lộ; Hồ Hữu Hòa 2 năm 7 tháng 25 ngày tù, thời hạn chấp hành án phạt tù tính từ ngày 12/3/2019. HĐXX ghi nhận bị cáo Hòa đã chấp hành xong hình phạt tù, tuyên bố trả tự do cho bị cáo tại tòa. Ngoài ra, HĐXX cũng tuyên buộc bị cáo Linh phải nộp 5 tỉ đồng sung quỹ nhà nước. HĐXX ghi nhận bị cáo Linh đã nộp số tiền này vào ngày 5/11.

7. Xử phúc thẩm đại án Nhật Cường: Bác toàn bộ kháng cáo xin giảm nhẹ của 10 bị cáo: Sáng 30/11, sau 2 ngày xét xử phúc thẩm, TAND Cấp cao tại Hà Nội tuyên án các bị cáo trong vụ án buôn lậu và vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, xảy ra tại Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ kỹ thuật Nhật Cường (Công ty Nhật Cường). Về trách nhiệm hình sự, HĐXX nhận định đây là vụ án có đồng phạm, tổ chức. Trong đó, Bùi Quang Huy (Tổng giám đốc Công ty Nhật Cường) là người chủ mưu, cầm đầu, tổ chức, chỉ đạo các bị cáo khác thực hiện hành vi phạm tội. Do không có tình tiết giảm nhẹ nào mới nên tòa quyết định bác toàn bộ kháng cáo xin giảm nhẹ của 10 bị cáo.

Trước đó, ngày 10/5, tại phiên xét xử sở thẩm, Tòa án nhân dân (TAND) Hà Nội phạt Trần Ngọc Ánh (Phó tổng giám đốc Nhật Cường) 13 năm tù, Đỗ Quốc Huy (Giám đốc Bán hàng) 9 năm, Nông Văn Lư (nhân viên) 7 năm cùng 9 người khác từ 5 đến 7 năm tù cùng về tội buôn lậu. Riêng Nguyễn Bảo Ngọc (Giám đốc tài chính Nhật Cường) nhận án 10 năm về tội Buôn lậu và 4 năm về tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, tổng hợp 14 năm; Nguyễn Thị Bích Hằng (Kế toán trưởng Nhật Cường) bị phạt 3 năm 6 tháng tù về tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng. Trong ảnh: Bị cáo Trần Ngọc Ánh- Cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty Nhật Cường

Về trách nhiệm dân sự, tòa buộc các bị cáo nộp lại toàn bộ số tiền thu lợi bất chính 221 tỉ đồng do hành vi buôn lậu mà có. Riêng Nguyễn Bảo Ngọc và Nguyễn Thị Bích Hằng phải liên đới khắc phục gần 30 tỉ đồng do sai phạm về kế toán trong vụ án. Trong ảnh: Giám đốc tài chính Nguyễn Bảo Ngọc

8. Xử phúc thẩm vụ Gang thép Thái Nguyên: Ngày 11/11, sau ba ngày xét xử và nghị án, TAND cấp cao tại Hà Nội đã đưa ra phán quyết đối với 12 bị cáo có đơn kháng cáo trong vụ án xảy ra tại Công ty Gang thép Thái Nguyên - TISCO. Theo đó, ở tội danh vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí, tòa phúc thẩm bác đơn của bị cáo Trần Trọng Mừng (cựu tổng giám đốc Gang thép Thái Nguyên - TISCO), tuyên y án sơ thẩm mức phạt 9 năm 6 tháng tù, bồi thường 130 tỉ đồng.Đặng Văn Tập (69 tuổi, cựu phó giám đốc thường trực ban quản lý dự án TISCO 2) 7 năm tù; Đồng Quang Dương (61 tuổi, cựu phó giám đốc kiêm thư ký dự án TISCO 2) 6 năm tù; Đỗ Xuân Hòa (67 tuổi, cựu kế toán trưởng TISCO) 5 năm tù;… Các bị cáo còn lại nhận mứ án từ 2-3 năm tù, bồi thường từ 6 - 130 tỉ đồng.

9. Xét xử sơ thẩm cựu Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung và đồng phạm trong vụ mua chế phẩm Redoxy-3C: Ngày 10/12/2021, TAND thành phố Hà Nội mở phiên tòa xét xử sơ thẩm cựu Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung và đồng phạm trong vụ mua chế phẩm Redoxy-3C. Cùng ra tòa với bị cáo Nguyễn Đức Chung (sinh năm 1967) còn có 2 bị cáo: Nguyễn Trường Giang (sinh năm 1984, nguyên Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Thương mại Dịch vụ Arktic - Công ty Arktic) và Võ Tiến Hùng (sinh năm 1967, nguyên Tổng Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thoát nước Hà Nội), đều bị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" theo quy định tại Điều 356, khoản 3 – Bộ luật Hình sự năm 2015.

Trong suốt hai ngày xét xử, bị cáo Nguyễn Đức Chung nhiều lần trình bày cho rằng, mình bị kết tội oan mặc dù trước đó 2 bị cáo Nguyễn Trường Giang và bị cáo Võ Tiến Hùng đều thừa nhận hành vi phạm tội của mình như bản kết luận điều tra của Cơ quan CSĐT Bộ Công an và cáo trạng của Viện KSND tối cao đã xác định.

Tuy nhiên, cơ quan tố tụng đánh giá hành vi phạm tội của bị cáo Nguyễn Đức Chung trên cơ sở pháp luật. Cơ quan tố tụng nêu rõ các điều, khoản của từng luật mà bị cáo Nguyễn Đức Chung đã sai phạm.Tòa tuyên phạt bị cáo Nguyễn Đức Chung 8 năm tù. Trước đó, ngày 11/12/2020, bị cáo này đã phải nhận 5 năm tù trong vụ án "Chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước” liên quan đến Công ty Nhật Cường. Do đó, tổng hình phạt mà bị cáo Chung phải chấp hành là 13 năm tù.

Về dân sự, HĐXX tuyên buộc 3 bị cáo phải liên đới bồi thường cho nguyên đơn dân sự trong vụ án là Công ty Thoát nước Hà Nội số tiền hơn 36 tỷ đồng. Bị cáo Nguyễn Đức Chung bị buộc phải bồi thường 25 tỷ đồng (gia đình bị cáo đã nộp 10 tỷ đồng); bị cáo Nguyễn Trường Giang phải bồi thường hơn 7,1 tỷ đồng, ghi nhận bị cáo đã nộp 1 tỷ đồng; bị cáo Võ Tiến Hùng bị buộc phải bồi thường 4 tỷ đồng.

10. Sơ thẩm vụ án cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung cùng đồng phạm giúp Liên danh Nhật Cường - Đông Kinh: Ngày 29/12, phiên xử sơ thẩm vụ án cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung cùng đồng phạm giúp Liên danh Nhật Cường - Đông Kinh trúng thầu trái quy định kết thúc phần xét hỏi. Đại diện VKS đề nghị tòa tuyên phạt bị cáo Nguyễn Đức Chung từ 3-4 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.6 bị cáo còn lại bị đề nghị tuyên phạt về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” với các mức án: Nguyễn Văn Tứ (cựu Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội) từ 36-42 tháng tù; các bị cáo còn lại chịu mức án từ 36 tháng - 6 năm tù

Hành vi vi phạm quy định về đấu thầu của các bị cáo đã làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, dẫn đến hiệu quả, mục đích, yêu cầu gói thầu không đạt được, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 26 tỷ đồng.

Dại diện Viện Kiểm sát nhận định: "Hành vi của bị cáo Nguyễn Đức Chung xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan Nhà nước, làm ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh của cơ quan công quyền thuộc UBND TP Hà Nội”.

Trọng Phú - Nguyễn Hiền/VOV.VN