Điện ảnh Việt Nam học được gì từ thành công của điện ảnh Hàn Quốc?

Điện ảnh Hàn Quốc có sức ảnh hưởng lớn và nhận được sự quan tâm của khán giả toàn cầu. Ở Việt Nam, số lượng phim Hàn Quốc được chiếu ngoài rạp, trên truyền hình và các nền tảng VOD luôn đứng đầu các bảng xếp hạng, nhất là trên truyền hình và các nền tảng.

Chiều 30/6/2025, Hội thảo “Điện ảnh Hàn Quốc - Bài học thành công quốc tế và Kinh nghiệm phát triển công nghiệp điện ảnh” được tổ chức trong khuôn khổ Liên hoan phim (LHP) Châu Á Đà Nẵng lần thứ III (DANAFF III).

Tài tử nổi tiếng Park Sung Woong tại hội thảo.

Mức độ phổ biến của phim Hàn Quốc đối với khán giả đại chúng Việt Nam cũng như ảnh hưởng của phong cách làm phim Hàn Quốc đối với nền công nghiệp điện ảnh, truyền hình Việt Nam là không thể phủ nhận.

Với mong muốn tiếp nối và mở rộng các tiếp cận đó trên một quy mô học thuật và đối thoại quốc tế sâu rộng hơn, hội thảo quốc tế "Điện ảnh Hàn Quốc: Bài học thành công quốc tế và Kinh nghiệm phát triển công nghiệp điện ảnh" trong khuôn khổ Liên hoan phim Châu Á Đà Nẵng được tổ chức với mong muốn mở ra cơ hội cho những thảo luận tập trung, cởi mở, có chất lượng về nền điện ảnh quan trọng này cả trên khía cạnh nghiên cứu tác phẩm với sự tham dự của các chuyên gia quốc tế, Hàn Quốc và Việt Nam; các đại biểu đến từ các hãng phim, công ty phát hành và hệ thống rạp chiếu phim, các Liên hoan phim; đại diện các trường điện ảnh, các trường đại học có chuyên ngành nghiên cứu phim của Hàn Quốc, Mỹ, Việt Nam…

Tại hội thảo, Đại sứ Hàn Quốc tại Việt Nam - ông Choi Young Sam nói: "Hội thảo hôm nay là dịp đặc biệt để chúng ta cùng chia sẻ kinh nghiệm từ sự phát triển và mở rộng quốc tế của ngành công nghiệp điện ảnh Hàn Quốc, từ đó cùng ngành điện ảnh Việt Nam tìm kiếm con đường chung hướng tới tương lai.

Trong nhiều thập kỷ qua, điện ảnh Hàn Quốc đã khẳng định vị thế tiên phong trong làn sóng văn hóa Hàn (K-culture), được công nhận không chỉ ở tính nghệ thuật mà còn ở sức hút đại chúng, trở thành một ngành công nghiệp văn hóa quan trọng trên trường quốc tế.

Tuy nhiên, sự phát triển này không chỉ đơn thuần là kết quả của công nghiệp hóa mà còn là thành quả của sự sáng tạo, đam mê từ các nhà làm phim và trên hết là những nỗ lực hợp tác, giao lưu thông qua các liên hoan phim quốc tế.

Điện ảnh Việt Nam gần đây cũng đang được ghi nhận là một nền điện ảnh đầy tiềm năng trên thế giới và tôi tin tưởng rằng Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng sẽ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển đó".

TS. Ngô Phương Lan

Phát biểu dẫn đề, định hướng hội thảo; TS. Ngô Phương Lan - Giám đốc Liên hoan phim Châu Á Đà Nẵng cho rằng, đây là hội thảo thiết thực ở thời điểm này, đặc biệt trong giai đoạn xây dựng công nghiệp điện ảnh vốn vẫn được đánh giá là mũi nhọn. Trong đó điện ảnh Hàn Quốc là tấm gương sáng cho điện ảnh Việt Nam và trong khu vực để nghiên cứu, học tập và phấn đấu dài lâu.

“Khi chọn chùm phim trong Tiêu điểm điện ảnh Hàn Quốc, chúng tôi có nhiều suy nghĩ vì khi xem lại những phim thuộc 1960 và phim kinh điển Việt Nam cùng thời có sự tương đồng. Nhưng với trào lưu hallyu được mở rộng và toàn cầu hóa đã tạo nên sự bùng nổ của điện ảnh Hàn Quốc.

Không phải nền điện ảnh nào cũng thành công cả mặt (nghệ thuật) đỉnh cao mà cả thị trường, vững chắc trên trường quốc tế. Những sự phát triển đó theo tôi phải vài hay vài chục năm có được mà tích lũy từ chính sách, nỗ lực của người làm phim, các địa phương, tầm nhìn nhà quản lý, làm sao để đưa họ ra nước ngoài", TS. Ngô Phương Lan chia sẻ.

Bên cạnh đó, bà cũng khẳng định, việc DANAFF sẽ chọn và vinh danh nhiều nhà làm phim xuất sắc của châu Á như một sự đón nhận, học hỏi từ các nền điện ảnh thành công của Châu Á và rất mừng khi khi DANAFF III có vinh dự trao giải Thành tựu trọn đời cho Im Kwon Taek - nhà làm phim huyền thoại của điện ảnh Hàn.

Đại sứ Hàn Quốc tại Việt Nam ở hội thảo.

Đại sứ Hàn Quốc tại Việt Nam - ông Choi Young Sam và Chủ tịch Hội đồng Điện ảnh Hàn Quốc (KOFIC) - Ông Han Sang Jun đều khẳng định rằng tại hội thảo, các nhà chuyên môn sẽ cùng trao đổi cởi mở và tìm kiếm cơ hội hợp tác mới. Cảnh quan đặc sắc của Việt Nam cùng nhiệt huyết của các nhà làm phim trẻ sẽ mang đến thành công.

Nhiều phim Hàn được khán giả Việt Nam đón nhận, các trường điện ảnh Hàn Quốc có nhiều sinh viên Việt Nam mang ước mơ học tập, mở ra hành trình mới cho Điện ảnh Việt, mong đợi những bộ phim chung của hai nước sẽ trở thành hiện thực. Đã đến lúc cần mở ra việc hợp tác sản xuất chung thay vì chỉ là hỗ trợ.

Phần I: Trình bày tham luận của các nhà nghiên cứu

Đạo diễn Phan Đăng Di.

Dưới sự điều phối của đạo diễn Phan Đăng Di - đại diện Gặp gỡ mùa thu và chương trình Ươm mầm tài năng DANAFF, phần trình bày tham luận mở màn với “Vẻ đẹp và sức mạnh của nghệ thuật dân tộc trong phim Im Kwon Taek” – đề tài tới từ Th.S. Hoàng Dạ Vũ - Phó Viện trưởng Đại học SK-ĐA Hà Nội.

Im Kwon Taek là tượng đài trong ngành công nghiệp điện ảnh Hàn Quốc và DANAFF vừa trao đến ông giải “Thành tựu điện ảnh” tại Lễ Khai mạc ngày 29/6. Phim của ông mang phong cách nghệ thuật độc đáo, đậm bản sắc văn hóa Hàn Quốc và sử dụng nhiều thủ pháp điện ảnh ấn tượng. Những tác phẩm của Im Kwon Taek truyền cảm hứng cho các bộ phim mang tính cách tân của điện ảnh Hàn Quốc, gây ảnh hưởng tới quá trình tự do hóa, dân chủ hóa xã hội Hàn Quốc trong thập niên 1980. Cũng với chủ đề này, đạo diễn Kim Hong Joon - Giám đốc Viện phim Hàn Quốc (KOFA) cũng trình bày tham luận: “Thế giới điện ảnh của bậc thầy Im Kwon Taek”.

TS. Nguyễn Hoàng Quý Hà - PGS bậc I, Khoa Nghiên cứu Điện ảnh, Đại học North Carolina Wilmington (Hoa Kỳ) mang đến góc nhìn độc đáo khi bàn luận về sự tương đồng giữa Điện ảnh hiện thực xã hội và Nho giáo suy tàn trong Aimless Bullet (Obaltan, Yu Hyun-mok, 1961) và Tướng về hưu (Nguyễn Khắc Lợi, 1988). Hai tác phẩm nổi tiếng của hai nền điện ảnh đều xoáy sâu vào thực tại nghiệt ngã của xã hội thời hậu chiến, đẩy con người vào cùng cực.

Cũng với thời kỳ hậu chiến, TS. Đào Lê Na - Chủ nhiệm Bộ môn Nghệ thuật học Khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG TPHCM lại đem tới một đề tài khác, đó là “Tái cấu trúc truyền thống qua hình ảnh người phụ nữ và không gian gia đình trong điện ảnh Hàn Quốc thời kỳ hậu chiến”.

Trong thập niên 1990, điện ảnh Hàn chứng kiến sự xuất hiện của những đạo diễn tài năng, những người không chỉ tiếp cận điện ảnh như một phương tiện nghệ thuật mà còn như một công cụ để phản ánh những vấn đề xã hội, văn hóa và bản sắc dân tộc. Cũng từ đây, chúng ta thấy được nhiều “nhà cách tân” điện ảnh.

Hai tham luận của TS. Hồ Khánh Vân - Phó Trưởng Khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG TPHCM và TS. Nguyễn Phương Khánh - giảng viên chính Khoa Ngữ văn – Truyền thông, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng phần nào phản ánh rõ điều đó, khi nhìn từ hai tác phẩm nổi tiếng The Day a Pig Fell into a Well của Hong Sang Soo và Save the Green Planet! của Jang Joon Hwan.

Chặng tiếp theo trong phần trình bày tham luận, đó là những chia sẻ, kinh nghiệm với sự ảnh hưởng của điện ảnh Mỹ để hướng đến phong cách làm phim mang đặc sắc Hàn Quốc, qua các phim giải trí xuất sắc những năm 2000. Đó còn là sự học hỏi trong việc nâng cao nội lực của nền điện ảnh dân tộc và đưa phim Việt Nam ra thế giới.

Nhà sản xuất Park Jae Mo - Chủ tịch Hiệp hội nhân vật Hàn Quốc (KOCA) giúp chúng ta nhìn lại quá trình điện ảnh Hàn quốc phát triển và vươn ra thị trường quốc tế. Bên cạnh đó, đạo diễn Phan Gia Nhật Linh nói về những trải nghiệm thực tế khi trực tiếp thực hiện các bộ phim remake từ Hàn Quốc cũng như hợp tác và sản xuất phim với nước bạn.

Phần II: Tọa đàm từ khách mời

Đạo diễn Phan Gia Nhật Linh nói về những trải nghiệm thực tế khi anh từng trực tiếp thực hiện các bộ phim remake từ Hàn Quốc trong đó có "Em là bà nội của anh".

Trong phần tọa đàm, DANAFF chào đón sự trở lại của ông Kim Dong Ho - nguyên Chủ tịch LHP Busan – khách mời danh dự từng chia sẻ những nghiệm quý báu tại DANAFF II. Ngoài ra, còn có: Đạo diễn Kim Hong Joon - Giám đốc Viện phim Hàn Quốc (KOFA); Đạo diễn Kim Han Min, NSX Kim Seonah - Đại học Dankook; ông Choi Seung Jin - Giám đốc Trung tâm văn hóa Hàn Quốc tại Việt Nam; Bà Park Heeseong - Hội đồng Điện ảnh Hàn Quốc (KOFIC) và bà Ngô Thị Bích Hạnh - Phó Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam…

TS. Ngô Phương Lan - Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam, Giám đốc Liên hoan phim Châu Á Đà Nẵng - DANAFF bày tỏ buổi hội thảo đã mang lại nhiều giá trị học thuật, mang lại những khía cạnh sâu về nghệ thuật từ những đạo diễn nổi tiếng của Hàn Quốc.

Ảnh: BTC

Mỹ Anh