Diễn đàn Đối thoại cấp cao về quan hệ kinh tế ASEAN - Italia lần thứ 9 năm 2025

Bộ trưởng Lê Hoài Trung tham dự Diễn đàn.

Với dân số hơn 680 triệu người và tổng GDP vượt 4 nghìn tỷ USD, ASEAN hiện là nền kinh tế lớn thứ năm thế giới, đang nổi lên như một điểm sáng của hội nhập, tăng trưởng và ổn định khu vực.

“Không chỉ là trung tâm của các chuỗi cung ứng toàn cầu và mạng lưới hiệp định thương mại tự do rộng khắp, ASEAN còn đóng vai trò then chốt trong việc định hình cấu trúc kinh tế - an ninh mới của khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, góp phần duy trì môi trường hòa bình, hợp tác và phát triển”, ông Trung nhấn mạnh.

Về phía EU, với sức mạnh về thể chế, khoa học - công nghệ và năng lực đổi mới sáng tạo, là đối tác chiến lược toàn diện và lâu dài của ASEAN. Hai bên đã và đang chia sẻ nhiều giá trị chung về chủ nghĩa đa phương, phát triển bền vững và thương mại tự do, cùng hướng tới xây dựng một nền kinh tế mở, bao trùm và có khả năng chống chịu cao.

Trong mối quan hệ đó, Italia - quốc gia công nghiệp hàng đầu của châu Âu - giữ vai trò cầu nối quan trọng giữa EU và ASEAN. Việc Italia chính thức trở thành Đối tác Phát triển của ASEAN là bước tiến mang tính chiến lược, thể hiện tầm nhìn và cam kết chung của cả hai bên trong việc củng cố quan hệ kinh tế - thương mại, tăng cường trao đổi tri thức và hợp tác phát triển bền vững, đồng thời mở ra một giai đoạn hợp tác sâu rộng hơn giữa châu Âu và Đông Nam Á trong bối cảnh toàn cầu đang định hình lại trật tự kinh tế mới.

Ông Trung khẳng định: “Việt Nam luôn đồng hành cùng khu vực trên con đường hội nhập và phát triển bền vững. Chúng tôi tự hào là đối tác thương mại lớn nhất của Italia trong ASEAN, đồng thời là điểm đến chiến lược của các nhà đầu tư châu Âu - nơi hội tụ niềm tin, cơ hội và tiềm năng hợp tác lâu dài”.

Ông cho biết: “Việt Nam đang triển khai Chiến lược Phát triển quốc gia giai đoạn 2021-2030, với ba đột phá chiến lược: hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường hiện đại, minh bạch, hội nhập; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; và xây dựng hạ tầng đồng bộ, thông minh, tạo nền tảng cho nền kinh tế năng động và bền vững. Việc triển khai ba đột phá chiến lược này không chỉ củng cố nội lực phát triển của Việt Nam, mà còn mở rộng không gian hợp tác giữa ASEAN và Italia. Một Việt Nam phát triển toàn diện về thể chế, con người và hạ tầng sẽ trở thành mắt xích quan trọng kết nối các chuỗi giá trị giữa ASEAN và EU, trong đó có Italia, phát triển ngày càng thực chất, hiệu quả và bền vững”.

Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được phát biểu tại phiên khai mạc Diễn đàn

Tham dự diễn đàn, ông Lorenzo Tavazzi - Đối tác cấp cao, Thành viên Hội đồng quản trị, Tổ chức Ngôi nhà Châu Âu - Ambrosetti và TEHA Group - cho biết: Nhu cầu tăng trưởng nhanh chóng và lộ trình phát thải ròng bằng 0 của ASEAN đang thúc đẩy đầu tư vào năng lượng tái tạo, mở rộng và kết nối lưới điện, lưu trữ, hệ thống thông minh và nâng cấp hiệu quả năng lượng. Các chính phủ ASEAN đang tăng cường khả năng phục hồi của hệ thống điện trước các rủi ro về biến đổi khí hậu và mất điện, đồng thời mở ra không gian cho các dự án PPP và sản xuất trong nước. Theo ông Tavazzi, chuyển đổi kép, bao gồm cả chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, là ưu tiên của Italia và các quốc gia ASEAN. ASEAN hiện đang thể hiện mức độ sẵn sàng số hóa ở nhiều cấp độ khác nhau, và đang ưu tiên tăng trưởng xanh và áp dụng công nghệ nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh khu vực, đặc biệt thông qua việc phổ biến AI, hệ sinh thái khởi nghiệp vững chắc và cơ sở hạ tầng 5G.

“Italia là một đối tác đáng tin cậy của ASEAN. Italia sẽ mang đến năng lực mạnh mẽ về cân bằng lưới điện và năng lượng tái tạo: cáp điện/điện tử đẳng cấp thế giới (xuất khẩu hơn 4 tỷ euro vào năm 2024), máy phát điện cho năng lượng gió/năng lượng tái tạo, biến tần và điện tử công suất. Với nền tảng công nghiệp vững mạnh và công nghệ tiên tiến, Italia đang tập trung vào năng lượng sạch, các hoạt động bền vững và số hóa để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và khả năng phục hồi, đồng thời có thể góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của ASEAN”, ông Lorenzo Tavazzi khẳng định.

Đại diện cho doanh nghiệp Việt Nam, ông Nguyễn Hoàng Vũ - Tổng Giám đốc Tập đoàn Becamex, cho biết: Becamex đang đẩy mạnh phát triển hệ sinh thái công nghiệp thế hệ mới, bao gồm các khu công nghiệp khoa học-công nghệ, công viên đổi mới sáng tạo, đô thị thông minh và hạ tầng logistics xanh. Các dự án triển khai đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về ESG, hướng đến thu hút đầu tư công nghệ cao, đặc biệt trong các lĩnh vực điện - điện tử, bán dẫn và sản xuất tiên tiến. Nổi bật trong số đó là mô hình “khu công nghiệp sinh thái (EIP)” - tiên phong tại Việt Nam - do Becamex hợp tác phát triển cùng với Ngân hàng Thế giới (World Bank) và Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) nhằm thúc đẩy cộng sinh công nghiệp, nền tảng năng lượng tái tạo, tối ưu tài nguyên và góp phần hiện thực hóa mục tiêu Net Zero 2050, hướng tới một nền công nghiệp phát triển bền vững hơn.

“Becamex đã và đang kiến tạo một hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo nhằm thúc đẩy mối liên kết giữa ba nhà: Nhà nước, nhà trường và doanh nghiệp, để hỗ trợ các hoạt động R&D, hỗ trợ khởi nghiệp, sản xuất từ thử nghiệm tới quy mô hàng loạt”, ông Vũ chia sẻ.

Phát biểu tại phiên khai mạc, ông Nguyễn Văn Được - Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh, nhấn mạnh: “TP. Hồ Chí Minh sẵn sàng phối hợp với các cơ quan đại diện, tổ chức xúc tiến và cộng đồng doanh nghiệp Italia trong việc tăng cường kết nối và mở rộng các hoạt động hợp tác kinh tế với các nước ASEAN, qua đó thúc đẩy làm sâu sắc quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam – Italia cũng như quan hệ kinh tế-thương mại giữa Italia với các nước ASEAN”.

Sau hơn nửa thế kỷ từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao (1973-2023) và hơn 10 năm kể từ khi nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược, Việt Nam và Italia đã vun đắp hiệu quả quan hệ hữu nghị hợp tác trên nhiều lĩnh vực. Tại TP. Hồ Chí Minh, Italia hiện là nhà đầu tư lớn thứ 24 trong số 129 quốc gia và vùng lãnh thổ với tổng vốn đầu tư gần 135 triệu USD. Sự hiện diện của các định chế tài chính Italia như SACE (Cơ quan Tín dụng xuất khẩu Italia) và SIMEST (Cơ quan Tín dụng hỗ trợ doanh nghiệp Italia ở nước ngoài) là minh chứng rõ nét cho sự quan tâm của cộng đồng doanh nghiệp Italia đối với thị trường TP. Hồ Chí Minh cũng như quyết tâm thúc đẩy quan hệ hữu nghị hợp tác với Việt Nam của chính phủ Italia.

Theo ông Nguyễn Văn Được, diễn đàn lần này diễn ra tại thời điểm có ý nghĩa sâu sắc, khi Việt Nam nói chung và TP. Hồ Chí Minh nói riêng đang bước vào giai đoạn chuyển mình mang tính lịch sử để bước vào kỷ nguyên phát triển mới. Là trung tâm kinh tế-tài chính-thương mại lớn nhất của cả nước, cửa ngõ giao thương của Việt Nam với thế giới, TP. Hồ Chí Minh sẵn sàng phối hợp với các cơ quan đại diện, tổ chức xúc tiến và cộng đồng doanh nghiệp Italia trong việc tăng cường kết nối và mở rộng các hoạt động hợp tác kinh tế với các nước ASEAN, qua đó thúc đẩy làm sâu sắc quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Italia cũng như quan hệ kinh tế-thương mại giữa Italia với các nước ASEAN.

Các chuyên gia cho rằng sự kiện này cũng đánh dấu sự chuyển dịch mạnh mẽ trong cách thức hợp tác, từ mô hình giao thương truyền thống sang hợp tác dựa trên giá trị cao, công nghệ tiên tiến và tri thức sáng tạo. Đây là nền tảng để hai bên cùng nhau xây dựng các chuỗi giá trị xanh, phát triển các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), thúc đẩy khởi nghiệp công nghệ cao, đồng thời hình thành các hành lang logistics xanh, thông minh nhằm nâng cao hiệu quả và bền vững trong chuỗi cung ứng.

“Chúng tôi mong muốn diễn đàn lần này không chỉ là nơi để các bên gặp gỡ, giao lưu, chia sẻ, mà còn khơi dậy nguồn cảm hứng hành động, cùng nhau khởi tạo những sáng kiến và dự án hợp tác thiết thực, hướng tới những thành quả mang lại sự phồn vinh và thịnh vượng”, ông Nguyễn Văn Được nói.

Với chủ đề và tầm nhìn như vậy, diễn đàn lần thứ 9 không chỉ là bước tiếp nối trong quan hệ ASEAN - Italia, mà mở ra triển vọng mới cho một giai đoạn hợp tác sâu rộng hơn, toàn diện hơn và thực chất hơn. Khi các bên cùng hướng tới đổi mới, phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng hơn, mối quan hệ kinh tế giữa ASEAN và Italia hứa hẹn sẽ đóng góp mạnh mẽ cho sự phát triển của khu vực, tạo ra chuỗi hợp tác mang giá trị dài hạn và khả năng phục hồi cao hơn trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển động nhanh chóng.

Ngọc Hậu