Dinh dưỡng sai cách sau 22h: Kẻ thù thầm lặng của gan và dạ dày
Ăn khuya sau 22h tưởng là nạp thêm dinh dưỡng, nhưng nếu sai cách có thể âm thầm hại gan, dạ dày và giấc ngủ.
Không ít người có thói quen ăn khuya hoặc nạp thêm “một chút gì đó” sau 10 giờ đêm để dễ ngủ, đỡ cồn cào. Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, việc bổ sung dinh dưỡng sai cách sau 22h có thể âm thầm gây hại cho gan, dạ dày và cả hệ tim mạch – đặc biệt nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên.
Ăn khuya không đúng cách gây quá tải cho gan và dạ dày
Khác với lầm tưởng phổ biến, việc ăn khuya không hoàn toàn gây hại nếu được thực hiện đúng cách, đúng thực phẩm và đúng thời điểm. Tuy nhiên, theo Tiến sĩ – Bác sĩ Nguyễn Thanh Hà, chuyên gia dinh dưỡng lâm sàng (Hà Nội), vấn đề nghiêm trọng nằm ở việc nhiều người “nạp năng lượng” sai thời điểm (sau 22h) với những món ăn giàu đạm, dầu mỡ hoặc quá nhiều đường.
“Sau 10 giờ đêm, các cơ quan nội tạng bước vào giai đoạn nghỉ ngơi và phục hồi. Việc đưa thêm thức ăn, đặc biệt là đồ khó tiêu, sẽ khiến dạ dày phải làm việc quá sức, trong khi gan, vốn có vai trò thải độc cũng bị ảnh hưởng vì không đủ thời gian 'tự làm sạch'”, TS. Hà cho biết.
Về mặt sinh học, cơ thể con người được lập trình để tiêu hóa thức ăn chủ yếu vào ban ngày, khi men tiêu hóa hoạt động mạnh nhất. Từ sau 21–22h, các hormone kiểm soát quá trình trao đổi chất bắt đầu suy giảm, khiến việc chuyển hóa thực phẩm trở nên chậm hơn, gây ứ đọng, đầy bụng, trào ngược dạ dày.
Không chỉ dạ dày, gan – cơ quan thải độc chính của cơ thể cũng bị ảnh hưởng. Khi phải đồng thời xử lý lượng thức ăn nạp vào muộn và thực hiện quá trình khử độc tự nhiên (thường diễn ra mạnh nhất từ 1–3 giờ sáng), gan dễ bị quá tải, lâu dài dẫn tới tích tụ mỡ trong gan, tăng men gan, thậm chí là suy giảm chức năng.
Vậy nên ăn gì nếu buộc phải ăn khuya?
Trong một số trường hợp – như làm ca đêm, học sinh ôn thi khuya, hoặc người bệnh cần bổ sung năng lượng – việc ăn sau 22h là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến nghị nên chọn những món ăn dễ tiêu hóa, ít chất béo và hạn chế đường.
Gợi ý một số món ăn khuya nhẹ nhàng, ít ảnh hưởng sức khỏe:
Cháo loãng, súp rau củ
Chuối chín, sữa ít béo
Một lát bánh mì ngũ cốc
Hạnh nhân hoặc sữa hạt không đường (uống ấm)
Tránh tuyệt đối các món như: mì tôm, xúc xích, gà rán, đồ chiên xào, bánh ngọt, trà sữa, cà phê...
“Ăn tối sớm, ngủ đủ giấc” không chỉ là lời khuyên truyền miệng mà đã được khoa học chứng minh có vai trò quyết định đến sức khỏe lâu dài. Dinh dưỡng sai cách sau 22h có thể không gây hậu quả ngay lập tức, nhưng chính sự âm thầm đó mới là điều đáng lo. Hãy để dạ dày và gan của bạn được nghỉ ngơi đúng giờ, mỗi đêm.
Hiểm họa “từ từ” với giấc ngủ và tim mạch
Một tác động khác ít được chú ý là sự ảnh hưởng của ăn muộn đến giấc ngủ. Khi dạ dày vẫn phải co bóp, tiết dịch tiêu hóa lúc cơ thể đang cố gắng chìm vào giấc ngủ, giấc ngủ sẽ trở nên chập chờn, dễ tỉnh giấc hoặc ngủ không sâu.
Ngoài ra, nghiên cứu từ Đại học Columbia (Mỹ) chỉ ra rằng, những người thường xuyên ăn muộn sau 22h có nguy cơ cao mắc hội chứng chuyển hóa, bao gồm cao huyết áp, tăng cholesterol và nguy cơ bệnh tim.
