Doanh số xe máy xăng lao dốc

Nhiều đại lý xe máy ghi nhận tình trạng khách hàng bỏ cọc hoặc trì hoãn thanh toán do e ngại chính sách giảm phát thải ảnh hưởng tới sử dụng xe xăng. Ảnh: Hoàng Linh

Số liệu từ Honda Việt Nam – doanh nghiệp chiếm thị phần lớn nhất tại thị trường xe máy – cho thấy rõ xu hướng đi xuống của nhu cầu. Trong tháng vừa qua, Honda bán ra 154.599 xe máy, giảm tới 13,4% so với cùng kỳ năm 2024.

Sự chênh lệch hơn 23.000 xe trong một tháng là con số không nhỏ, tương đương tổng doanh số của một hãng xe máy hạng trung. Đây cũng là cơn gió ngược khi xét mức tăng trưởng 3,1% mà hãng xe Nhật Bản này đạt được trong quý trước đó.

Khoảng cách này càng lớn khi tính đến bối cảnh tháng ngâu - giai đoạn mua sắm thấp điểm - của năm 2024 kéo dài từ ngày 4-8 đến 2-9. Trong khi đó, năm 2025 "nhuận" khiến giai đoạn này kéo dài từ ngày 23-8 đến hết ngày 21-9.

Mặc dù trong 5 tháng đầu năm tài chính 2025-2026 (tức từ tháng 4 đến hết tháng 8-2025), Honda vẫn đạt mức tăng trưởng cộng dồn 2,2% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng việc doanh số giảm sâu trong tháng 8 khiến triển vọng cả năm trở nên bấp bênh hơn.

Đây là những tín hiệu quan trọng, bởi Honda vốn được coi là “hàn thử biểu” của thị trường xe máy Việt Nam, khi sở hữu thị phần chiếm hơn 80%. Nói cách khác, sự suy giảm này không chỉ phản ánh khó khăn riêng của Honda mà còn cho thấy sức cầu xe máy trên phạm vi cả nước đang chững lại.

Bên cạnh đó, một yếu tố quan trọng khác là chính sách giảm phát thải trong giao thông đô thị, vốn đang ở trạng thái “chờ đợi”. Các kế hoạch hạn chế xe máy, đặc biệt ở Thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, chưa có lộ trình rõ ràng, nhưng việc bàn thảo liên tục trên các phương tiện truyền thông kết hợp với các chiến dịch truyền thông các nhà sản xuất xe điện hai bánh phần nào khiến tâm lý người tiêu dùng dao động.

Xe điện hai bánh giá rẻ đang gặm nhấm dần thị phần của xe xăng truyền thống. Ảnh: Hoàng Linh

Hệ quả là khách hàng trì hoãn quyết định mua mới, hoặc chuyển sang chờ đợi các lựa chọn khác như xe điện với chi phí vận hành thấp hơn.

Nhiều người đang sở hữu xe xăng cũng có xu hướng bán sớm nhằm tránh mất giá trong kịch bản loại phương tiện này bị hạn chế, khiến thị trường xe cũ "phình to", ít nhiều có ảnh hưởng tới doanh số xe mới.

Bên cạnh đó, các dòng xe máy xăng cũng tiếp tục chịu áp lực cạnh tranh trực tiếp từ các dòng xe điện giá rẻ - cả lắp ráp trong nước lẫn nhập khẩu. Sự bùng nổ các chính sách ưu đãi trong nhóm xe điện hai bánh cũng tạo ra áp lực cạnh tranh lớn với xe xăng truyền thống.

Tác động của sự suy giảm này không chỉ dừng lại ở các nhà sản xuất xe, mà lan tỏa đến toàn chuỗi cung ứng, phân phối, dịch vụ. Các nhà sản xuất, đại lý phân phối và cả ngành công nghiệp phụ trợ như linh kiện, dịch vụ bảo dưỡng đều chịu ảnh hưởng.

Khi doanh số xe mới giảm, chuỗi giá trị hậu mãi cũng bị kéo chậm lại, làm giảm nguồn thu tổng thể. Đồng thời, tình hình còn gây áp lực lớn lên các kế hoạch đầu tư mở rộng sản xuất trong tương lai.

Nhìn về giai đoạn tiếp theo, thị trường xe máy Việt Nam dự kiến vẫn gặp nhiều khó khăn trong quý cuối năm 2025. Với diễn biến phức tạp trong lĩnh vực tài chính - đặc biệt là giá vàng, nhiều ý kiến phân tích cho rằng các khoản chi tương đối lớn - trong đó có xe máy - sẽ chưa được ưu tiên.

Trong khi đó, nhiều nhóm khách hàng truyền thống của xe máy xăng có thể sẽ mất dần. Đơn cử là kế hoạch của thành phố Hồ Chí Minh trong việc chuyển khoảng 400.000 xe máy xăng sang xe máy điện cho lực lượng tài xế công nghệ và giao hàng, bắt đầu từ năm 2026.

Xe máy điện giao hàng Honda Benly e: của Bưu điện Hà Nội. Ảnh: Hoàng Linh

Trước mắt, nhu cầu xe máy xăng tại Việt Nam vẫn ở mức cao do đặc thù hạ tầng và thói quen di chuyển, khó có khả năng xảy ra cú sốc sụt giảm. Tuy nhiên, thị trường có thể chứng kiến phân hóa rõ nét hơn, xe xăng truyền thống dần nhường thị phần cho xe điện ở một số phân khúc nhất định.

Nguyễn Thúc Hoàng Linh