Đổi mới công tác giảng dạy lý luận chính trị cho sinh viên trong tình hình mới

Tiến sĩ Ngô Thị Huyền, Trưởng bộ môn Lý luận chính trị, Trường đại học Lạc Hồng trao đổi về công tác giảng dạy lý luận chính trị với các trường đại học, cao đẳng khu vực miền Nam, tháng 11-2025. Ảnh: Phương Hằng

LLCT không chỉ định hướng, dẫn dắt sự phát triển của đất nước mà còn là nền tảng quan trọng giúp sinh viên định hình thế giới quan, nhân sinh quan, từ đó nhận diện và phản bác những luồng tư tưởng sai trái trong kỷ nguyên thông tin đa chiều.

Đổi mới để phù hợp bối cảnh mới

Tiến sĩ Ngô Thị Huyền, Trưởng Bộ môn LLCT, Trường đại học Lạc Hồng cho biết: Các môn LLCT được giảng dạy chính quy trong trường đại học gồm: Triết học Mác - Lênin, Kinh tế chính trị Mác - Lênin, Chủ nghĩa xã hội khoa học, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh. Các môn này giữ vai trò đặc biệt quan trọng, không chỉ là môn học cung cấp kiến thức mà còn là công cụ cốt lõi để hình thành, phát triển thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cách mạng, xây dựng bản lĩnh chính trị cho sinh viên, giúp người học có tư duy sắc bén để nhận thức đúng đắn điều kiện, hoàn cảnh, dự báo được quy luật vận động của xã hội, từ đó có hành động phù hợp với quy luật khách quan.

Theo Tiến sĩ Ngô Thị Huyền, trong kỷ nguyên mới, việc đổi mới dạy học LLCT là tất yếu. Đây không chỉ xuất phát từ yêu cầu xây dựng và cụ thể hóa hệ giá trị con người Việt Nam trong thời đại mới mà trong bối cảnh bùng nổ thông tin như hiện nay và sự chống phá của các thế lực thù địch, đòi hỏi sinh viên phải được trang bị năng lực nhận diện, năng lực kiểm chứng thông tin và tư duy phản biện, từ đó biết đấu tranh với những thông tin sai trái, xấu độc.

Đối với vai trò của giảng viên nói chung và giảng viên LLCT nói riêng cũng cần thay đổi phương pháp giảng dạy. Phương pháp giảng dạy chỉ dừng ở học thuộc lòng những khẩu hiệu, kết luận khoa học mà không biết dẫn dắt, định hướng sinh viên cách tiếp cận, phân tích, đánh giá thông tin một cách khoa học thì phương pháp này không còn phù hợp với giai đoạn hiện nay.

Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc đặt ra những yêu cầu và trọng trách lịch sử đối với sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Đối với giảng dạy các môn LLCT, đột phá chính là cuộc cách mạng về phương pháp dạy - học theo hướng phát huy năng lực người học.

Tiến sĩ Lê Quang Trung, Chủ tịch Hội đồng Trường cao đẳng Công nghệ quốc tế Lilama 2 nhận định: Việc đổi mới nội dung, phương pháp dạy học LLCT là hết sức cấp bách và không thể trì hoãn. Việc đổi mới này không chỉ xuất phát từ nhu cầu nội tại của công tác giáo dục trong nước mà còn chịu sự tác động mạnh mẽ của bối cảnh quốc tế đang biến đổi nhanh chóng như hiện nay.

Nội dung chương trình và giáo trình các môn LLCT phải được cập nhật kịp thời các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật mới, những vấn đề nổi bật của đời sống, kinh tế - xã hội, quốc tế. Phải tăng cường liên hệ giữa lý luận và thực tiễn, giúp người học thấy được giá trị ứng dụng, đừng để lý thuyết trừu tượng, xa rời thực tế, khó hình dung và không thu hút được người học. Nội dung phải phù hợp với từng đối tượng người học, phù hợp với trình độ, chức năng, nhiệm vụ.

Tăng cường điều kiện cơ sở vật chất và môi trường học tập, trang bị thiết bị hỗ trợ giảng dạy như: máy chiếu, màn hình lớn, phòng học thảo luận nhóm, bản đồ tư duy, hệ thống E-learning, video, mô phỏng 3D để việc giảng dạy không bị hạn chế bởi phương pháp truyền thống.

Đối với đội ngũ giáo viên, đổi mới phương pháp dạy học theo hướng hiện đại, tích cực, lấy người học làm trung tâm. Chuyển từ phương pháp truyền thụ đơn chiều sang phương pháp huy động sự chủ động, sáng tạo của người học: Dạy học nêu vấn đề, thảo luận nhóm, giải quyết tình huống, học tập kết hợp thực tiễn.

Ứng dụng công nghệ số trong dạy và học

Thạc sĩ Đinh Thị Thủy Bình, giảng viên Trường đại học Nguyễn Huệ đề xuất: Trong bối cảnh chuyển đổi số, việc đổi mới phương pháp giảng dạy các môn lý luận Mác - Lênin cần dựa trên sự kết hợp giữa phương pháp dạy học tích cực truyền thống và các công cụ, nền tảng số nhằm phát huy tối đa tính chủ động, sáng tạo và tương tác của sinh viên.

Để làm được việc này, trước tiên giảng viên không ngừng trau dồi chuyên môn, cập nhật kiến thức lý luận Mác - Lênin và các vấn đề chính trị - xã hội mới, đồng thời thành thạo các công cụ số phục vụ giảng dạy để truyền đạt bài giảng sinh động, hấp dẫn và dễ tiếp cận. Nhà trường cần thiết lập các khóa tập huấn về giảng dạy số, kiểm tra và đánh giá định kỳ năng lực ứng dụng công nghệ của giảng viên.

Bên cạnh đó, giảng viên nên kết hợp các phương pháp truyền thống như thuyết trình, đàm thoại, đặt vấn đề, thảo luận nhóm với các công cụ số. Đồng thời xây dựng cộng đồng học tập số và các hoạt động bổ trợ. Nhà trường và giảng viên có thể tổ chức các câu lạc bộ học tập trực tuyến, các cuộc thi tìm hiểu môn học, hùng biện về lý luận Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trên nền tảng số. Việc này không chỉ giúp sinh viên hứng thú, ghi nhớ kiến thức lâu dài mà còn tạo ra môi trường học tập năng động, kết nối sinh viên, giảng viên và các chuyên gia trong lĩnh vực chính trị - xã hội...

GS.TS Lê Văn Lợi, Chủ tịch Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho biết: Trong bối cảnh không gian mạng trở thành “chiến trường tư tưởng”, việc đổi mới chương trình, giáo trình là hết sức cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục LLCT. Điều này không chỉ hướng tới phát triển năng lực và phẩm chất người học phù hợp với kỷ nguyên số, nền kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế mà còn giúp người học định hình thế giới quan, nhân sinh quan, từ đó nhận diện và phản bác những luồng tư tưởng sai trái trong kỷ nguyên thông tin đa chiều.

Phương Hằng