Đổi mới tư duy trong phát triển du lịch

Đạp xe vì môi trường và quảng bá nét đẹp du lịch Huế

Thiếu sáng tạo

Sau vài ngày cùng gia đình thăm thú Huế, anh Nguyễn Đình Duy đến từ Hà Nội nhận xét: “Cảnh quan Huế đẹp, văn hóa độc đáo, ẩm thực ngon và rẻ. Nhưng chính giá cả của những trải nghiệm cũng khiến mình nghiệm ra rằng các sản phẩm du lịch chưa đa dạng, phong phú, phần lớn vẫn ở dạng “thô” nhiều hơn “tinh”. Yếu tố rẻ khiến một số điểm du lịch khó xây dựng được những sản phẩm trải nghiệm có chiều sâu”.

Nhìn tổng quan, du lịch Huế có tín hiệu tăng trưởng tốt khi số lượng du khách tăng hàng năm. Chỉ riêng 8 tháng đầu năm 2025, lượng khách du lịch đến Huế ước đạt hơn 4,6 triệu lượt, tăng 68% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, so với tiềm năng, hiệu quả... du lịch Huế vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra và trăn trở từ gia đình anh Duy rất đáng suy ngẫm.

Nhìn vào mức chi tiêu của du khách (năm 2024, mức chi tiêu bình quân của khách tại Huế đạt khoảng 2,1 triệu đồng/người) có thể thấy, phần lớn sản phẩm du lịch của Huế mới tiếp cận được thị trường du lịch ở mức trung bình, chưa tiếp cận được thị trường cao cấp, trong khi đây mới là điểm mang lại nguồn thu lớn. Một số đơn vị, doanh nghiệp, điểm du lịch chưa gỡ bỏ tư duy “ăn sẵn”, nghĩa là chỉ cung cấp dịch vụ dựa trên tài nguyên, tiềm năng có sẵn của địa phương mà chưa có sự sáng tạo, vượt lên.

Khách du lịch trải nghiệm về các sản phẩm nghề thủ công

Tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo Nhà nước về Du lịch, đánh giá kết quả ngành du lịch Việt Nam sau dịch COVID-19 và đề xuất một số giải pháp đẩy mạnh phát triển du lịch Việt Nam trong bối cảnh mới (ngày 31/7/2025), Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng thẳng thắn chỉ ra: nhận thức về du lịch như một ngành kinh tế mũi nhọn chưa đồng đều ở tất cả các địa phương. Sự phối hợp của các bộ tuy có bước chuyển nhưng chưa rõ. Xúc tiến du lịch vẫn theo xu hướng cũ, nên hiệu ứng chưa đạt như mong muốn. “Sản phẩm du lịch có sự đổi mới nhưng chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu của người dân. Đó không chỉ là sự trải nghiệm, mà phải chạm đến cảm xúc”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh.

Không chỉ sản phẩm du lịch còn đơn điệu mà thực trạng về cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, thiếu cơ sở lưu trú đạt chất lượng, đội ngũ nhân lực làm du lịch thiếu chuyên nghiệp cũng là một điểm trừ trong sự lựa chọn của du khách trong nước và ngoài nước. Khi khảo sát du lịch ở các địa phương, điều khiến nhiều người lo lắng là còn tồn tại tư duy làm du lịch theo mùa, “ăn xổi”, một số mô hình du lịch còn mang tính tự phát, thiếu tầm nhìn dài hạn.

Đơn cử khi trăn trở về du lịch đường sông thời gian qua, ông Đỗ Ngọc Cơ, Chủ tịch Hội Lữ hành TP. Huế, Giám đốc Công ty TNHH Du lịch Xanh Việt cho biết, trước đây, việc bán các sản phẩm đi thuyền, tour tham quan bằng thuyền rất ổn định, khách nước ngoài rất thích và hầu như sáng nào cũng có khách. Thời gian gần đây, lượng khách chọn các sản phẩm du lịch đường sông giảm. Một phần vì thuyền đến giai đoạn hết niên hạn, phần vì dịch vụ trên sông, trong đó có ca Huế chưa tốt, từng có doanh nghiệp và cả du khách phản ánh sự cạnh tranh không lành mạnh do tình trạng hạ giá, giảm chất lượng, cắt giảm thời gian phục vụ... vẫn xảy ra.

Tăng chất từ những “điểm chạm”

Muốn thu hút khách du lịch, Huế nói riêng, các điểm đến của Việt Nam nói chung cần phải năng động, linh hoạt hơn trong cách làm du lịch. Từng điểm đến, những người làm du lịch phải thay đổi từ việc cung cấp cái mình có sang cung cấp sản phẩm khách hàng cần, tạo ra những “điểm chạm” cảm xúc, tăng tính trải nghiệm sâu, xây dựng sản phẩm hấp dẫn và thường xuyên đổi mới để thu hút khách du lịch quay trở lại nhiều lần, cảm nhận được sự phong phú, an toàn, thân thiện và hấp dẫn.

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa các điểm đến, bên cạnh sản phẩm hấp dẫn, cách làm chuyên nghiệp và phát huy vai trò đại sứ du lịch từ mỗi một nhân viên, người làm du lịch, mỗi một người dân là điều cần thiết. Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá điểm đến bằng những hình thức mới, chuyên nghiệp cần được quan tâm nhiều hơn.

Điều đáng ghi nhận là ngành du lịch TP. Huế đang có nhiều đổi mới, từ cách tiếp cận, xây dựng sản phẩm đến công tác quảng bá, giới thiệu điểm đến. Giám đốc Sở Du lịch Trần Thị Hoài Trâm cho biết, ngành du lịch vừa triển khai các đợt khảo sát với sự tham gia của các phòng, đơn vị chức năng cùng cộng đồng doanh nghiệp và địa phương nhằm nghiên cứu ý tưởng, sản phẩm mới. Bên cạnh đó, ngành cũng tập trung cho công tác đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng nguồn nhân lực và đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến, quảng bá. Vừa qua, những hình ảnh về du lịch Huế đã xuất hiện trên kênh truyền hình CNN của Mỹ.

Phát triển du lịch bền vững đòi hỏi sự thay đổi tư duy và những chiến lược rõ ràng. Ngành du lịch, các doanh nghiệp, người làm du lịch phải nhanh nhạy nắm bắt xu hướng, nhu cầu mới để định hướng cho các địa phương và ngành du lịch phát triển. Bên cạnh đó, cần giải quyết tốt, đẩy lùi những vấn nạn ảnh hưởng môi trường du lịch; truyền thông nhằm nâng cao hơn nữa ý thức, trách nhiệm của cộng đồng trong ứng xử với du khách, môi trường, cảnh quan, danh lam thắng cảnh.

Từ những hành động nhỏ sẽ tạo ấn tượng, tăng sự hài lòng cho du khách, nâng cấp sự chuyên nghiệp cho du lịch địa phương.

Hữu Phúc