Đối sánh điểm thi giúp dạy - học sát chuẩn đầu ra

Từ dữ liệu về bách phân vị 7 tổ hợp xét tuyển ĐH phổ biến và so sánh tương quan giữa kết quả thi tốt nghiệp THPT 2025, điểm học bạ của học sinh lớp 12 trong cả nước do Bộ GDĐT vừa công bố, kết quả cho thấy có sự chênh lệch đáng kể giữa điểm học bạ và điểm thi tốt nghiệp THPT. Trong đó, tổ hợp B00 (Toán, Hóa học, Sinh học) có điểm chênh lệch cao nhất. Nếu điểm trung bình học bạ của B00 là 22,01 thì ở điểm thi, tổ hợp này chỉ có điểm trung bình 16,62, chênh 5,39 điểm. Tiếp đó, tổ hợp có độ chênh lớn thứ 2 là D07 (Toán, Hóa học, Tiếng Anh) khi điểm trung bình học bạ là 21,35 thì điểm trung bình thi tốt nghiệp THPT chỉ 16,22, chênh 5,13 điểm.

Ghi nhận tại Trường THPT Điện Biên (tỉnh Điện Biên) có hiện tượng một số học sinh điểm trung bình môn học cao nhưng điểm thi lại thấp, nhất là các môn có nội dung thi yêu cầu tư duy tổng hợp hoặc kỹ năng vận dụng (Toán, Vật lý, Hóa học). Điều này phản ánh thực trạng đánh giá trong nhà trường còn thiếu sát với chuẩn đầu ra và cần nhìn nhận nghiêm túc về chất lượng dạy học, đánh giá trong nhà trường.

Cùng đó, từ dữ liệu điểm thi của học sinh nhà trường, ông Nguyễn Minh Đạo - Hiệu trưởng Trường THPT Lam Kinh (Lam Sơn, Thanh Hóa) phân tích, về tổng thể, điểm thi tốt nghiệp THPT có xu hướng thấp hơn so với điểm trung bình môn học trong học bạ, đặc biệt ở các môn như Ngữ văn, Lịch sử và Toán. Nếu so sánh với năm 2024, mức độ chênh lệch giữa điểm học bạ và điểm thi năm nay có chuyển biến tích cực, khoảng cách thu hẹp hơn ở một số môn. Mặc dù vậy, một số học sinh của trường có điểm học bạ cao (trên 8,0), nhưng kết quả thi tốt nghiệp THPT chỉ ở mức khá, hoặc trung bình. Điều này phản ánh việc đánh giá trong quá trình học của nhà trường có phần chưa sát với chuẩn đầu ra của kỳ thi quốc gia, hoặc học sinh chưa được chuẩn bị tốt kỹ năng làm bài thi chuẩn hóa.

Đại diện các nhà trường chia sẻ, việc phân tích đối sánh điểm thi và học bạ giúp nhà trường rút ra bài học, định hướng cải tiến nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, qua đó việc dạy và học đi vào thực chất hơn. Ông Trần Huy Hoàng - Hiệu trưởng Trường THPT Điện Biên cho biết, tới đây sẽ tập trung nâng cao chất lượng đánh giá quá trình học tập tại trường với việc xây dựng ma trận đề kiểm tra định kỳ sát chuẩn đề thi tốt nghiệp, bảo đảm tính phân hóa và độ tin cậy; tăng cường kiểm tra chéo, đổi chéo đề kiểm tra giữa các lớp, các giáo viên; tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên về đánh giá năng lực và xây dựng câu hỏi vận dụng, vận dụng cao. Hoạt động kiểm tra chuyên đề về đánh giá học sinh sẽ được tăng cường; đồng thời, tổ chức kiểm tra khảo sát toàn trường 2 đợt/năm để đánh giá chéo và rà soát chất lượng ra đề, chấm điểm.

Ông Nguyễn Minh Đạo cho biết, từ kết quả tương quan điểm thi tốt nghiệp THPT 2025 và điểm trung bình các môn học trong 3 năm THPT của học sinh, cần tăng cường đánh giá thực chất trong quá trình học. Đặc biệt, các bài kiểm tra định kỳ cần được xây dựng theo hướng tiệm cận đề thi tốt nghiệp THPT chuẩn, để học sinh quen với áp lực và cách tư duy khi thi cử. Đồng thời, quan tâm bồi dưỡng kỹ năng làm bài thi theo dạng đề của kỳ thi tốt nghiệp THPT, nhất là ở các môn trắc nghiệm như Lịch sử, Sinh học, Giáo dục công dân, tránh tình trạng học sinh có kiến thức nhưng không thành thạo kỹ năng làm bài. Cụ thể, Trường THPT Lam Kinh sẽ tập trung hơn nữa cho nhóm học sinh trung bình - khá, bởi đây là nhóm có nguy cơ chênh lệch lớn nhất giữa điểm học bạ và điểm thi.

Việc Bộ GDĐT công bố tương quan giữa điểm các môn thi tốt nghiệp THPT năm 2025 với điểm trung bình các môn học 3 năm THPT là dữ liệu quan trọng giúp các nhà trường nhìn nhận về chất lượng dạy học; từ đó có giải pháp tổ chức dạy học, kiểm tra, đánh giá sát với chuẩn đầu ra.

Các giáo viên dạy bậc THPT đều cho rằng, chương trình GDPT 2018 nhấn mạnh vào việc đánh giá năng lực, phẩm chất của học sinh. Bởi vậy, bên cạnh bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, rất cần phương pháp giảng dạy nhằm phát triển năng lực tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, kỹ năng áp dụng thực tiễn, phù hợp với định hướng đề thi tốt nghiệp THPT.

Dung Hòa