Đội Thuế liên huyện Nam Khánh Hòa kiểm soát chặt nguồn thu từ tài nguyên khoáng sản
Ngay từ đầu năm, Đội Thuế liên huyện Nam Khánh Hòa đã có nhiều giải pháp, phối hợp với các ngành liên quan tăng cường công tác quản lý thuế tài nguyên khoáng sản trên địa bàn và đạt được kết quả tích cực. Tuy vậy, công tác quản lý nguồn thu này hiện vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế, tiềm ẩn nguy cơ thất thu cho ngân sách nhà nước.
Chấp hành nghĩa vụ thuế
Theo ông Ngô Thành Hiệp - Giám đốc Công ty TNHH Quyết Thắng (TP. Cam Ranh), ngành nghề kinh doanh của công ty là xây dựng công trình và khai thác khoáng sản… Những tháng đầu năm, tuy gặp khó khăn do biến động thị trường và chi phí đầu vào tăng cao nhưng doanh nghiệp (DN) vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định và chấp hành nghiêm nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước. Tính đến hết tháng 5, DN đã nộp thuế tài nguyên hơn 600 triệu đồng. DN cam kết sẽ chấp hành nghiêm túc các quy định của pháp luật và thực hiện kê khai, nộp đúng, đủ nghĩa vụ về thuế. Thời gian tới, DN mong muốn cơ quan thuế tiếp tục tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền các chính sách về thuế, giúp DN nắm rõ, thực hiện tốt hơn nghĩa vụ thuế.
Một mỏ đá hoạt động ở Cam Ranh. Ảnh: Văn Kỳ
Tương tự, ông Trần Xuân Bắc - Quản lý Công ty TNHH Đá Hóa An 1 - Chi nhánh Cam Ranh cho biết, ngành nghề kinh doanh của DN là khai thác khoáng sản... Thời gian qua, ngành Thuế đã có nhiều kênh hỗ trợ trực tuyến và trực tiếp giúp DN nắm bắt kịp thời các chính sách về thuế nói chung và thuế tài nguyên nói riêng. Nhờ vậy, DN chủ động hơn trong việc kê khai, nộp thuế đúng hạn, đúng quy định. Trong 5 tháng đầu năm, tuy tình hình thời tiết và chi phí đầu vào có nhiều biến động nhưng DN đã khắc phục khó khăn, duy trì hoạt động bình thường. Nhờ đó, doanh thu tăng trưởng khá, nộp thuế tài nguyên 5 tháng đầu năm hơn 3,3 tỷ đồng. Công ty cam kết tiếp tục chấp hành nghiêm các quy định pháp luật về thuế, duy trì mối quan hệ đồng hành với cơ quan thuế để góp phần ổn định nguồn thu ngân sách và phát triển kinh tế địa phương.
Hoạt động khai thác tài nguyên là ngành nghề kinh doanh có điều kiện và được Nhà nước quản lý kiểm soát chặt chẽ từ khâu thăm dò xác định trữ lượng, chất lượng khoáng sản đến cấp giấy phép khai thác khoáng sản và kê khai nộp thuế. DN hoạt động khai thác tài nguyên ngoài việc thực hiện các nghĩa vụ ngân sách thông thường (nộp lệ phí môn bài, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập DN), còn phải thực hiện thêm các khoản nghĩa vụ tài chính như: Thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản. Hiện nay, Đội Thuế liên huyện Nam Khánh Hòa đang quản lý 10 DN hoạt động và kê khai nộp thuế tài nguyên. 5 tháng đầu năm 2025, Đội Thuế đã thu được gần 12,2 tỷ đồng, bằng 105% so với cùng kỳ năm 2024.
Vẫn còn nhiều hạn chế
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác quản lý thuế tài nguyên trên địa bàn Đội Thuế quản lý hiện vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế. Cụ thể, hiện DN thực hiện kê khai nộp thuế tài nguyên theo sản lượng khai thác thực tế với cơ chế tự khai, tự tính và tự nộp, cơ quan thuế chưa có đầy đủ căn cứ để xác định tính trung thực giữa sản lượng tài nguyên khoáng sản DN thực tế khai thác so với sản lượng DN đã kê khai thuế. Trong khi đó, văn bản pháp luật không quy định thẩm quyền của cơ quan thuế về lập biên bản vi phạm hành chính và xử phạt vi phạm, áp dụng biện pháp khắc phục đối với hành vi khai thác trái phép khoáng sản và không có chức năng kiểm tra sản lượng khai thác thực tế. Tuy Nghị định số 158/2016 của Chính phủ hướng dẫn Luật Khoáng sản quy định “Phải lắp đặt trạm cân tại vị trí đưa khoáng sản nguyên khai ra khỏi khu vực khai thác; lắp đặt camera giám sát tại các kho chứa để lưu trữ thông tin, số liệu liên quan” nhưng pháp luật chưa có quy định về việc lắp đặt hạ tầng và kết nối số liệu trạm cân, camera nói trên đến cơ quan quản lý nhà nước về khoáng sản để theo dõi, giám sát nên chưa giải quyết triệt để việc kiểm soát sản lượng khai thác, tiêu thụ và kê khai nộp thuế. Do đó, cơ quan thuế vẫn chưa có căn cứ để đối chiếu thông tin về tính trung thực của sản lượng kê khai nộp thuế so với sản lượng khai thác thực tế.
Mặt khác, tuy UBND tỉnh đã ban hành Quy chế phối hợp trong công tác quản lý thuế đối với hoạt động khai thác khoáng sản nhưng công tác phối hợp, hồi đáp thông tin của các phòng, ban chức năng và cơ quan liên quan khi nhận thông tin cung cấp của cơ quan thuế đôi lúc chưa kịp thời. Điều đó dẫn đến cơ quan thuế gặp khó khăn trong công tác kiểm tra, đối chiếu sản lượng khai thác thực tế so với sản lượng đơn vị đã kê khai nộp thuế, vì vậy hành vi khai sai thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường vẫn tiếp diễn…
Theo ông Võ Đức Thắng - Phó đội trưởng Đội Thuế liên huyện Nam Khánh Hòa, để quản lý tốt nguồn thu thuế tài nguyên, góp phần hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách trên địa bàn, thời gian tới, Đội Thuế tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về thuế và có nhiều hình thức hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế kê khai; thường xuyên tổng hợp các điểm nổi bật được sửa đổi bổ sung gửi trực tiếp đến các DN có hoạt động khai thác khoáng sản nắm và thực hiện. Đặc biệt, đẩy mạnh khai thác các ứng dụng đã được ngành Thuế xây dựng và triển khai thời gian qua như: Ứng dụng hóa đơn điện tử, ứng dụng xác minh hóa đơn, ứng dụng kê khai nộp thuế điện tử… để đánh giá chính xác các nội dung thông tin kê khai trong hồ sơ khai thuế, giúp cơ quan thuế nắm chắc được khối lượng, chủng loại khoáng sản có liên quan đến việc xác định nghĩa vụ thuế của DN. Từ đó, giám sát chặt chẽ hồ sơ kê khai nộp thuế tài nguyên của DN, kịp thời phát hiện và xử lý các DN vi phạm. Bên cạnh đó, tăng cường kiểm tra tại cơ sở, xử lý nghiêm các hành vi gian lận, trốn tránh nghĩa vụ thuế, phí trong hoạt động khai thác khoáng sản; tăng cường công tác quản lý, sử dụng hóa đơn đối với việc mua bán tài nguyên khoáng sản, ngăn chặn hành vi mua bán hóa đơn, hợp thức hóa chứng từ; đôn đốc thu nộp kịp thời các khoản thuế, phí phát sinh vào ngân sách nhà nước... Cơ quan thuế cũng chủ động phối hợp và cung cấp thông tin sản lượng kê khai nộp thuế của DN cho Sở Nông nghiệp và Môi trường để theo dõi, kiểm tra và xử lý vi phạm (nếu có); có kế hoạch giám sát, đôn đốc kê khai và thu nộp kịp thời thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường theo đúng tiến độ.
