Đồng Tháp: Chủ động ứng phó hạn mặn, bảo đảm nguồn nước sản xuất và an toàn công trình thủy lợi

Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi làm việc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Tháp.

Nguồn nước sản xuất ổn định, lũ-mặn được kiểm soát chủ động

Bước vào mùa khô 2024-2025, tình hình xâm nhập mặn xuất hiện sớm nhưng mức độ không gay gắt như năm trước. Độ mặn giảm và rút nhanh nhờ lượng nước thượng nguồn duy trì ở mức cao khi các hồ chứa xả liên tục và gió mùa đông bắc ít tác động. Nhờ đó, các cống trọng yếu như Xuân Hòa vận hành sớm hơn 13 ngày, tạo điều kiện thuận lợi cho việc lấy nước phục vụ sản xuất vụ đông xuân và hè thu.

Bên cạnh đó, nguy cơ lũ 2025 gia tăng khi đỉnh lũ tại Tân Châu đạt 3,91m, chỉ thấp hơn báo động II khoảng 0,09m và cao hơn năm 2024 tới 0,62m. Một số khu vực nội đồng xuất hiện tình trạng tràn, vỡ đê bao cục bộ như Trường Xuân và Phương Thịnh.

Trước tình hình này, tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị tăng cường kiểm tra hiện trạng, lập phương án duy tu sửa chữa khẩn cấp, đồng thời ban hành nhiều văn bản chỉ đạo phòng, chống bão lũ.

Tăng cường quản lý, vận hành công trình thủy lợi sau sáp nhập tỉnh

Sau khi hợp nhất hai tỉnh Tiền Giang và Đồng Tháp, công tác tổ chức quản lý công trình thủy lợi được rà soát toàn diện nhằm bảo đảm thống nhất quy mô vận hành. Sở Nông nghiệp và Môi trường đang hoàn thiện dự thảo Quyết định phân cấp quản lý, khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi, dự kiến trình Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành trong tháng 12/2025.

Cống âu Nguyễn Tấn Thành - công trình ngăn mặn hiện đại, lớn thứ 2 miền tây.

Ông Nguyễn Đức Thịnh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp cho biết: "Hiện địa bàn tỉnh có hai đơn vị trực tiếp quản lý cấp tỉnh: Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Khai thác công trình thủy lợi và Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp. Do địa bàn rộng và hệ thống công trình lớn, Sở đang đánh giá mô hình quản lý tối ưu, trình Ủy ban nhân dân tỉnh trong tháng 11/2025".

Tại cuộc làm việc giữa Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi và Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Tháp, ông Nguyễn Hồng Khanh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi đánh giá cao sự chủ động của địa phương và nhấn mạnh: “Đồng Tháp là một trong những tỉnh đi đầu trong việc chuẩn bị kịch bản ứng phó hạn, mặn và bảo đảm an toàn công trình. Tuy nhiên, để nâng cao hơn nữa hiệu quả cung cấp nước sinh hoạt tập trung, địa phương cần tiếp tục rà soát toàn bộ công trình, chuẩn hóa quy trình vận hành và tăng cường kiểm định chất lượng nước theo đúng quy chuẩn.

Về tiêu chí thủy lợitrong nông thôn mới, yêu cầu quan trọng nhất là tính an toàn, ổn định và khả năng chủ động nguồn nước. Cục sẽ phối hợp chặt chẽ tỉnh trong việc hoàn thiện thể chế, hướng dẫn kỹ thuật và giải quyết kịp thời các vướng mắc để các công trình phát huy hiệu quả bền vững”.

Triển khai Nghị định 08/2025/NĐ-CP và thực hiện tiêu chí thủy lợi trong nông thôn mới

Trước thực tế định mức kinh tế kỹ thuật còn nhiều hạn chế, nhất là sau sáp nhập tỉnh, một số nội dung chưa sát thực tế như đơn vị quy đổi sản phẩm dịch vụ thủy lợi, định mức lao động, vật tư vận hành thiết bị cống, hay các công tác chưa có định mức thủy lực.

Nghị định 08/2025/NĐ-CP về quản lý tài sản kết cấu hạ tầng thủy lợi đã được phổ biến rộng rãi. Các địa phương tiếp tục hoàn thiện tiêu chí thủy lợi trong Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, nâng cao khả năng tưới tiêu, kiểm soát lũ-mặn và chủ động nguồn nước cho sản xuất.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan và nhu cầu sử dụng nước sạch tăng cao, Đồng Tháp xác định nhiệm vụ then chốt là hoàn thiện và nâng cao hệ thống cấp nước sinh hoạt tập trung, bảo đảm mọi nguồn nước đến với người dân đều đạt chuẩn theo quy định.

Song song đó, việc thực hiện tiêu chí Thủy lợi và Nước sạch trong xây dựng nông thôn mới tiếp tục được triển khai theo hướng bền vững, hiện đại hóa, gắn ứng dụng công nghệ và tăng cường giám sát chất lượng.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh và nỗ lực của các đơn vị chuyên môn, hệ thống thủy lợi cấp nước kỳ vọng sẽ vận hành ổn định, an toàn, đóng góp trực tiếp vào mục tiêu nâng cao chất lượng sống cho người dân nông thôn.

Thu Hà