Dự báo kinh tế thế giới trong năm 2026

Trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều biến động từ các chính sách thương mại, căng thẳng địa chính trị đến sự phục hồi không đồng đều sau đại dịch Covid-18, nhiều tổ chức quốc tế lớn như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Ngân hàng Thế giới (WB) và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đều đưa ra những dự báo thận trọng về kinh tế toàn cầu năm 2026.

Theo báo cáo mới nhất của IMF được công bố vào tháng 10/2025, tăng trưởng GDP toàn cầu dự kiến giảm nhẹ từ 3,2% trong năm 2025 xuống còn khoảng 3,1% trong năm 2026. Con số này phản ánh sự điều chỉnh trước bối cảnh bảo hộ thương mại gia tăng, đặc biệt từ các chính sách thuế quan của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Tương tự, OECD trong báo cáo tháng 12/2025 dự báo tăng trưởng toàn cầu sẽ chậm lại ở mức 2,9% vào năm 2026, trước khi phục hồi nhẹ lên 3,1% vào năm 2027. WB thì đưa ra cái nhìn bi quan hơn, với tăng trưởng ổn định ở mức thấp khoảng 2,7% cho cả giai đoạn 2025-2026, đồng thời nhấn mạnh tốc độ này chưa đủ để bù đắp thiệt hại từ các cú sốc trước đó.

Kinh tế thế giới năm 2026 vẫn được dự báo sẽ chậm lại do tác động từ thuế quan cao hơn, bất ổn chính sách và lạm phát dai dẳng ở một số khu vực. Hình minh họa: Equipo Economico

Những dự báo này cho thấy nền kinh tế thế giới đang bước vào giai đoạn chuyển tiếp phức tạp, nơi sức bật từ tiêu dùng và đầu tư công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) bị kìm hãm bởi các rào cản thương mại và nợ công cao. Dù vậy, vẫn có những điểm sáng từ sự phục hồi ở một số nền kinh tế mới nổi và chính sách tiền tệ nới lỏng dần từ các ngân hàng trung ương lớn.

Tăng trưởng chậm lại ở các nền kinh tế lớn

Nền kinh tế Mỹ, động lực chính của tăng trưởng toàn cầu những năm gần đây, được dự báo sẽ giảm tốc rõ rệt trong năm 2026. IMF ước tính GDP Mỹ chỉ tăng khoảng 2,0-2,1%, thấp hơn so với mức 2,8% của năm 2024, do ảnh hưởng từ thuế quan cao hơn đối với hàng nhập khẩu và siết chặt nhập cư. Các chuyên gia Goldman Sachs thậm chí lạc quan hơn một chút với dự báo mức tăng khoảng 2,6%, nhờ đầu tư mạnh vào AI và chi tiêu công, nhưng vẫn thừa nhận rủi ro từ lạm phát dai dẳng và cắt giảm việc làm ở các cơ quan liên bang.

Châu Âu tiếp tục là khu vực tăng trưởng yếu nhất trong các nền kinh tế phát triển. Khu vực đồng euro dự kiến chỉ tăng 1,1-1,2% theo IMF và OECD, với Đức và Pháp đối mặt với thách thức từ chi tiêu công hạn chế và bất ổn chính trị. Pháp đặc biệt đáng lo ngại khi nợ công có thể tăng vọt, dẫn đến áp lực từ thị trường trái phiếu. Ngược lại, một số nước Nam Âu như Tây Ban Nha có thể duy trì đà tăng nhờ đa dạng hóa dịch vụ và đầu tư vào hạ tầng.

Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, cũng được dự báo tăng trưởng GDP chậm lại, từ khoảng 4,8-5,0% trong năm 2025 xuống chỉ còn 4,2-4,4% trong năm 2026. Các tổ chức quốc tế nhấn mạnh rằng dù xuất khẩu vẫn mạnh nhờ biện pháp "tải trước" (front-loading) trước thuế quan, nhu cầu nội địa yếu và khủng hoảng bất động sản kéo dài sẽ tiếp tục kìm hãm đà phục hồi của nước này. Chính sách kích thích tài khóa của Bắc Kinh có thể hỗ trợ phần nào, nhưng không đủ để đẩy tăng trưởng trở lại mức cao như trước đại dịch.

Các nền kinh tế mới nổi khác như Ấn Độ vẫn là điểm sáng, với mức tăng trưởng dự kiến đạt 6,5-6,7%, nhờ cải cách nội tại và tiêu dùng nội địa mạnh. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương nhìn chung được dự báo vẫn giữ được đà tăng trưởng, dù thương mại toàn cầu có dấu hiệu chững lại.

Lạm phát hạ nhiệt nhưng rủi ro vẫn cao

Một tín hiệu tích cực là lạm phát toàn cầu đang tiếp tục xu hướng giảm. Theo báo cáo mới nhất của IMF được công bố tháng 10/2025, lạm phát toàn phần trên toàn cầu dự kiến giảm từ 4,2% năm 2025 xuống còn 3,7% năm 2026, dù có sự biến động giữa các khu vực do ảnh hưởng từ thuế quan và giá năng lượng.

Trong khi đó, OECD trong báo cáo tháng 12/2025 ước tính lạm phát ở nhóm các nước G20 sẽ hạ nhiệt từ khoảng 3,4% trong năm nay xuống 2,9% trong năm 2026 và tiếp tục về 2,5% vào năm 2027, nhờ tăng trưởng kinh tế chậm lại và áp lực lao động dịu bớt.

Các ngân hàng trung ương lớn như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Ngân hàng Anh (BoE) được kỳ vọng tiếp tục cắt giảm lãi suất dần dần trong năm 2026, nhằm đưa chính sách tiền tệ về mức trung lập để hỗ trợ tăng trưởng mà không kích thích lạm phát quá mức. Cụ thể, Fed dự kiến hạ lãi suất xuống khoảng 3-3,25% vào cuối năm 2026, trong khi ECB có thể duy trì ở mức thấp quanh 2% nếu lạm phát khu vực euro tiếp tục dưới mục tiêu.

Tuy nhiên, rủi ro lạm phát tăng trở lại vẫn hiện hữu và thậm chí nghiêng về phía tiêu cực theo đánh giá của nhiều chuyên gia, đặc biệt nếu thuế quan từ Mỹ đẩy chi phí nhập khẩu lên cao hoặc xung đột địa chính trị làm gián đoạn chuỗi cung ứng năng lượng. Các nhà kinh tế từ Goldman Sachs và Deloitte cảnh báo hiệu ứng truyền dẫn từ thuế quan có thể khiến lạm phát Mỹ tăng vọt trong nửa đầu năm 2026, với chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân cốt lõi (core PCE) duy trì trên 2,5-3% trước khi dịu dần nhờ hiệu ứng cơ sở.

Châu Âu và Nhật Bản thì ngược lại, có nguy cơ lạm phát dưới mục tiêu do tăng trưởng yếu, với ECB dự báo lạm phát khu vực euro chỉ khoảng 1,9% năm 2026, dẫn đến khả năng duy trì chính sách siêu nới lỏng lâu hơn.

Thương mại toàn cầu chịu tác động nặng từ bảo hộ

Thuế quan cao hơn từ Mỹ được áp dụng từ đầu năm 2025, đặc biệt dưới chính sách bảo hộ mạnh mẽ của chính quyền Tổng thống Trump, đang dần phát huy tác động tiêu cực sâu rộng lên thương mại thế giới. OECD, trong báo cáo tháng 12/2025, ghi nhận tăng trưởng thương mại toàn cầu dự kiến giảm mạnh từ mức 4,2% trong năm 2025 xuống chỉ còn 2,3% trong năm 2026, do hiệu ứng đầy đủ từ thuế quan cao hơn dần lan tỏa, làm suy yếu đầu tư và tiêu dùng.

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) trong cập nhật tháng 10/2025 thậm chí bi quan hơn, khi dự báo tăng trưởng thương mại hàng hóa chỉ đạt 0,5% trong năm 2026, phản ánh sự chậm lại của nền kinh tế toàn cầu và tác động kéo dài từ rào cản thương mại.

Điều này ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề đến các nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu như Trung Quốc hay Mexico, nơi chuỗi cung ứng bị gián đoạn và chi phí tăng vọt do thuế quan Mỹ áp lên hàng nhập khẩu. Trong đó, Trung Quốc đặc biệt chịu áp lực lớn, với xuất khẩu sang Mỹ giảm đáng kể dù có hiện tượng "front-loading" trước thuế quan.

Tuy nhiên, một số quốc gia như Việt Nam hay Ấn Độ có thể hưởng lợi phần nào từ dịch chuyển chuỗi cung ứng, khi các doanh nghiệp Mỹ và đa quốc gia tìm cách đa dạng hóa nguồn cung để tránh rủi ro tập trung.

Bên cạnh đó, đầu tư vào AI và công nghệ xanh được xem là động lực mới quan trọng, giúp bù đắp phần nào cho sự suy giảm trong thương mại truyền thống. Các chuyên gia từ Deloitte và Morgan Stanley nhấn mạnh, làn sóng chi tiêu AI đang thúc đẩy năng suất lao động mạnh mẽ, đặc biệt ở Mỹ và một số nước châu Âu, với dự báo tăng trưởng năng suất có thể đạt mức cao hơn lịch sử nhờ ứng dụng rộng rãi AI trong sản xuất, dịch vụ và quản lý.

Nhìn chung, 2026 được dự báo là năm thử thách với tăng trưởng kinh tế thế giới chậm lại ở mức 2,9-3,1%, nhưng vẫn duy trì được sự ổn định nhờ sức chống chịu được tích lũy từ các năm trước. Dù vậy, diễn biến trên thực tế sẽ phụ thuộc lớn vào cách các cường quốc quản lý bất ổn thương mại và địa chính trị trong những tháng đầu năm mới.

Việt Anh (theo IMF, Deloitte, OECD, McKinsey)