'Đu đỉnh' mua vàng thành công, người đàn ông thừa nhận: 'Tôi luôn sống mất ăn mất ngủ'

Trong “cơn lốc” giá vàng biến động, không ít người đã mạnh dạn xuống tiền với niềm tin “giữ vàng là giữ của”. Song, thực tế đầu tư lại không chỉ gói gọn trong con số lời - lỗ, mà còn là những áp lực tinh thần kéo dài. Câu chuyện dưới đây là một lát cắt điển hình cho tâm trạng của nhiều nhà đầu tư cá nhân tại Việt Nam.

“Săn” vàng giá đỉnh

Anh Trần Văn Hòa, 40 tuổi, sống tại Hà Nội, vẫn nhớ như in cái ngày bước vào cửa hàng vàng giữa lúc thị trường sôi sục. Khi ấy, giá vàng SJC chạm mốc 90 triệu đồng/lượng. Không chút do dự, anh rút tiết kiệm ngân hàng gần 1 tỷ đồng, là toàn bộ số tiền tích cóp nhiều năm và khoản bán đất ở quê để mua 10 lượng vàng.

“Tôi tin rằng vàng sẽ giữ giá trị, thậm chí tăng mạnh hơn. Đất bán đi rồi có thể mua lại, nhưng vàng cầm trong tay thì an toàn”, anh kể lại.

Đu vàng khi giá đỉnh có an toàn?

Sự tự tin ấy trái ngược hoàn toàn với tâm trạng lo lắng của người thân. Vợ anh Hòa ngăn cản vì sợ mua ở đỉnh giá. Cha mẹ khuyên nên gửi tiết kiệm để yên ổn. Nhưng với anh, vàng là “bến đỗ cuối cùng” giữa thời buổi chứng khoán bấp bênh, bất động sản trầm lắng, lãi suất ngân hàng lên xuống thất thường.

Niềm tin ban đầu nhanh chóng bị thử thách. Chỉ ít lâu sau khi anh Hòa mua vàng, thị trường đảo chiều, giá rơi xuống mức 82 - 83 triệu đồng/lượng. Khoản đầu tư gần tỷ đồng lập tức “bốc hơi” hơn 70 triệu đồng trên giấy tờ. Mỗi sáng nhìn bảng giá vàng, anh lại thót tim. “Tôi không dám nói với vợ. Sợ cô ấy trách, sao bán đất để mua vàng lúc cao ngất như thế”, anh nhớ lại.

Vấn đề không chỉ là tiền. Để cất giữ số vàng lớn, anh Hòa mua két sắt đặt trong căn hộ. Nhưng ngay cả như vậy, nỗi lo trộm cắp vẫn thường trực. Đi công tác vài ngày, anh thấp thỏm không yên. Thứ tưởng như là “tài sản an toàn” lại hóa thành gánh nặng tinh thần.

Một năm sau, bất ngờ xảy đến, giá vàng bứt phá vượt ngưỡng 120 triệu đồng/lượng. Từ khoản lỗ, anh Hòa có lãi hơn 300 triệu đồng. Nhưng thay vì hân hoan, anh lại thấy mình “già đi” vài tuổi sau những tháng ngày thấp thỏm. “Đúng là tôi lời, nhưng cái giá phải trả là cả năm mất ngủ, lo lắng. Đầu tư không chỉ là lời - lỗ, mà còn là cần sự bình an”, anh thở dài.

Từ trải nghiệm này, anh Hòa rút ra một bài học không nên dồn hết vốn vào một kênh, càng không nên lao vào khi thị trường đang “sốt nóng”. Sau lần ấy, anh bắt đầu thay đổi thói quen, chia nhỏ dòng tiền cho tiết kiệm, một phần vàng, một phần đầu tư quỹ mở. Với anh, “an toàn” không còn nằm ở việc cầm vàng trên tay, mà là sự cân bằng giữa lợi nhuận và tâm lý.

Đừng để vàng trở thành kênh đầu tư áp lực.

Khác với anh Hòa - người dùng tiền tích lũy để mua vàng, anh Vũ Quốc Khánh (Hải Phòng) lại chọn cách vay ngân hàng. Tháng 11/2024, khi giá vàng leo lên gần 90 triệu đồng/lượng, anh quyết định vay 700 triệu đồng từ ngân hàng với lãi suất 9%/năm, cộng với khoản tiết kiệm 300 triệu đồng, gom đủ 1 tỷ đồng để mua hơn 11 lượng vàng nhẫn.

Thời điểm đó, nhiều bạn bè cảnh báo đây là hành động “đu đỉnh nguy hiểm”, nhưng anh Khánh tin rằng giá vàng sẽ tiếp tục tăng, ít nhất đủ để “ăn” chênh lệch so với tiền lãi ngân hàng. “Tôi nghĩ nếu vàng tăng thêm vài triệu mỗi lượng thì trả lãi cũng nhẹ nhàng. Đó như là khoản đầu tư chắc ăn,” anh chia sẻ.

Thực tế, sau gần một năm, giá vàng hiện nay đã vượt ngưỡng 120 triệu đồng/lượng. Tính toán trên giấy tờ, số vàng mua vào của anh Khánh đang lãi hơn 330 triệu đồng - con số đủ để trả lãi ngân hàng nhiều lần. Thế nhưng, anh Khánh lại sống trong gánh nặng áp lực hàng tháng.

Mỗi kỳ trả lãi, anh đều phải xoay xở gần 5,5 triệu đồng. Công việc văn phòng với thu nhập 18 triệu đồng/tháng khiến anh phải cắt giảm tối đa chi tiêu, thậm chí không dám về quê hay đi du lịch. “Đúng là vàng đang lãi, nhưng thực sự tôi chẳng thấy sung sướng gì. Lãi chỉ nằm trên giấy, còn áp lực trả nợ thì ngày nào cũng hiện hữu”, anh thừa nhận.

Giờ đây, dù đang có lãi lớn, anh Khánh vẫn không cảm thấy yên tâm. Anh lo ngại bất cứ biến động nào cũng có thể khiến “giấc mơ vàng” biến thành gánh nặng. “Người ta bảo vàng an toàn, nhưng khi đi vay để mua thì cảm giác an toàn không còn nữa. Mỗi ngày, tôi chỉ mong trả hết nợ để thở phào nhẹ nhõm,” anh nói.

Đầu tư vàng dưới lăng kính thực tế

Vàng vẫn luôn giữ vai trò là “nơi trú ẩn” trong thời kỳ bất ổn kinh tế, TS. Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia tài chính - ngân hàng nhận định: “Ở Việt Nam, vàng không chỉ là tài sản đầu tư, mà còn là kênh giữ tiền truyền thống, ăn sâu vào tâm lý nhiều thế hệ. Tuy nhiên, vàng vật chất luôn đi kèm rủi ro lớn về thanh khoản và chi phí cất giữ”.

Điều đáng lưu ý, giá vàng trong nước thường biến động không hoàn toàn đồng bộ với thế giới do chênh lệch cung cầu, chính sách nhập khẩu hạn chế và yếu tố tâm lý. Nhiều thời điểm, vàng thế giới đi ngang nhưng trong nước lại tăng dựng đứng. Người mua dễ mắc sai lầm khi đuổi theo giá, đặc biệt là lúc thị trường sôi động.

Bên cạnh đó, vàng không tạo ra dòng tiền như gửi tiết kiệm hay đầu tư sản xuất. Nhà đầu tư mua vàng thực chất là đặt cược vào sự biến động giá. Do đó, nếu không có tầm nhìn dài hạn hoặc chiến lược phân bổ tài sản hợp lý, việc “ôm” vàng dễ biến thành cuộc chơi may rủi.

Ở chiều ngược lại, cũng không thể phủ nhận vàng là kênh phòng thủ quan trọng. Trong giai đoạn lạm phát cao, bất ổn địa chính trị, vàng thường vượt trội so với nhiều kênh đầu tư khác. Theo một báo cáo gần đây, giai đoạn 2019 - 2023, vàng SJC tăng hơn 60%, trong khi nhiều kênh chứng khoán và bất động sản ghi nhận mức điều chỉnh sâu.

Tuy nhiên, sự tăng giá này không diễn ra đều đặn. Nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ thường mua vào lúc thị trường “ồn ào” - tức khi giá đã lên cao, dẫn đến rủi ro thua lỗ khi giá điều chỉnh. Chính vì vậy, lời khuyên phổ biến từ giới chuyên gia là chỉ nên phân bổ 10 - 15% tổng tài sản vào vàng, xem như kênh phòng thủ chứ không phải toàn bộ chiến lược.

Câu chuyện vàng phản ánh một thực tế rộng hơn, tâm lý “sợ bỏ lỡ” (FOMO) vẫn chi phối mạnh mẽ quyết định đầu tư của người Việt. Từ chứng khoán, bất động sản cho đến vàng, dòng tiền cá nhân thường chạy theo sóng ngắn hạn hơn là tầm nhìn dài hạn. Hệ quả là không ít người phải trả giá bằng sự bất an và căng thẳng.

Bài học rút ra là thay vì chạy theo đỉnh - đáy, người đầu tư cá nhân nên xây dựng chiến lược phân bổ hợp lý, dựa trên mục tiêu tài chính và khả năng chịu rủi ro của bản thân. Vàng có thể là “nơi trú ẩn”, nhưng sự an toàn thật sự chỉ đến khi dòng tiền được quản trị khoa học và tâm lý đầu tư được rèn luyện vững vàng.

Tiến Anh