Dự kiến tăng mức đóng bảo hiểm y tế lên khoảng 5,1% từ năm 2027

Người dân làm thủ tục thanh toán chi phí khám chữa bệnh. Ảnh: Nhật Dương.

Bộ Y tế đang lấy ý kiến góp ý vào định hướng xây dựng đề án từng bước thực hiện chính sách miễn viện phí.

Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà, chủ trương từng bước tiến tới miễn viện phí là yêu cầu khách quan, cấp thiết, vừa thể hiện bản chất tốt đẹp của hệ thống chính sách xã hội Việt Nam, vừa bảo đảm quyền được chăm sóc sức khỏe của nhân dân.

Chính sách miễn viện phí không chỉ là một giải pháp tài chính y tế, mà còn mang ý nghĩa xã hội nhân văn, sâu sắc. Đó là, giảm gánh nặng chi phí cho người dân, đặc biệt là người nghèo và các nhóm dễ tổn thương; tăng công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế, bảo đảm "không ai bị bỏ lại phía sau".

Đồng thời, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe, bởi khi rào cản tài chính được gỡ bỏ, người bệnh sẽ được khám chữa bệnh sớm hơn, hiệu quả hơn; thúc đẩy hoàn thiện hệ thống y tế theo hướng bền vững, giảm nguy cơ người dân trì hoãn hoặc bỏ điều trị do chi phí.

Theo Thứ trưởng, chính sách này vẫn phải dựa trên nền tảng trụ cột là bảo hiểm y tế, có sự hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, đồng thời thực hiện có lộ trình. Ngân sách nhà nước và Quỹ Bảo hiểm y tế sẽ chi trả các chi phí y tế cơ bản, thiết yếu, giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân, trước hết là đối với đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác.

Phần dịch vụ y tế theo yêu cầu, vượt mức cơ bản thì người bệnh vẫn phải chi trả một phần để nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lý, tiết kiệm chi phí. Chính sách miễn viện phí vì thế phải gắn chặt với bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân, mọi người đều tham gia bảo hiểm y tế để chia sẻ rủi ro, người có điều kiện lo cho người nghèo, người khỏe đỡ người yếu; cùng với hỗ trợ của ngân sách nhà nước và nguồn huy động xã hội hóa để người bệnh không phải trả thêm chi phí khi không may mắc bệnh.

Người tham gia bảo hiểm y tế được đảm bảo quyền lợi khi đi khám chữa bệnh. Ảnh: ND.

Theo bà Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế), năm 2024 cả nước ghi nhận 183,6 triệu lượt khám chữa bệnh, tăng 5,6% so với 2023; khoảng 40 triệu người khám bảo hiểm y tế thường xuyên, trung bình 4,5 lần/năm.

Tuy nhiên, người dân vẫn tự chi hơn 40% tổng chi phí khám chữa bệnh, trong khi mức đóng bảo hiểm y tế còn thấp dù quyền lợi ngày càng mở rộng. Hơn 10 năm qua, Việt Nam chưa điều chỉnh mức đóng bảo hiểm y tế.

Cùng với đó, y tế cơ sở chưa cung cấp đầy đủ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám sàng lọc bệnh tật chưa triển khai rộng rãi.

Bộ Y tế đặt mục tiêu năm 2025, tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế đạt khoảng 95%, tỷ lệ chi trực tiếp từ tiền túi hộ gia đình giảm còn khoảng 35%. Các bệnh không lây nhiễm, bệnh mạn tính sẽ được quản lý, chăm sóc tại tuyến cơ sở.

Ngân sách nhà nước và bảo hiểm y tế chi trả cho dịch vụ cơ bản, phần vượt mức người dân sẽ chi trả để khuyến khích khám, chữa bệnh tuyến dưới. 100% trạm y tế cấp xã được trang bị cơ sở vật chất, nhân lực. Đến năm 2027, mỗi trạm y tế có ít nhất 4-5 bác sĩ, tỉ lệ khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại trạm tăng trên 20%.

Để chuẩn bị lộ trình miễn viện phí cơ bản đến 2030, dự kiến từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất một lần/năm theo nhóm đối tượng ưu tiên; phối hợp với khám sức khỏe học sinh, sinh viên, khám bệnh nghề nghiệp và khám chữa bệnh bảo hiểm y tế để lập sổ sức khỏe điện tử toàn dân.

Nhóm ưu tiên gồm hộ gia đình cận nghèo và người cao tuổi từ 75 tuổi trở lên hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế. Đồng thời, tăng tỷ lệ, mức thanh toán bảo hiểm y tế đối với thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật. Bộ Y tế cũng dự kiến tăng mức đóng bảo hiểm y tế từ năm 2027 lên khoảng 5,1%.

Giai đoạn 2028-2030, Bộ Y tế đặt mục tiêu giảm chi tiền túi của người bệnh xuống dưới 30%, tiếp tục tăng tỷ lệ và mức thanh toán bảo hiểm y tế đối với thuốc, thiết bị và dịch vụ kỹ thuật; thí điểm sàng lọc 2-3 bệnh có chi phí hiệu quả và thanh toán dịch vụ phòng bệnh từ Quỹ Bảo hiểm y tế.

Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế phấn đấu vượt 95% dân số. Cùng với đó, tăng mức đóng bảo hiểm y tế lên khoảng 5,4% từ năm 2030, đồng thời thí điểm bảo hiểm y tế bổ sung và đa dạng hóa các gói bảo hiểm, trong đó có chăm sóc dài hạn.

Giai đoạn sau 2030, mục tiêu là bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân, mở rộng sàng lọc 3-5 bệnh có chi phí hiệu quả, tiến tới miễn viện phí trong phạm vi gói dịch vụ cơ bản và mở rộng theo lộ trình, nguồn lực. Mức đóng bảo hiểm y tế dự kiến tăng lên 6% từ năm 2032; mạng lưới y tế cơ sở và hệ thống thanh toán bảo hiểm y tế được hoàn thiện theo hướng thông minh, đa tầng và đa gói quyền lợi.

Nhật Dương