Đưa sản phẩm sạch đến tay người tiêu dùng

Gia tăng xu hướng tiêu dùng sản phẩm xanh sạch, rõ nguồn gốc. Ảnh: Nam Anh

Sẵn sàng chi trả cao cho sản phẩm sạch

Số liệu nghiên cứu thống kê mới đây của Công ty nghiên cứu thị trường NielsenIQ (NIQ) cho hay, hiện có tới 76% người Việt sẵn sàng chi trả cao hơn cho sản phẩm đáp ứng tiêu chí an toàn và thân thiện với môi trường. Đặc biệt, nhóm người trẻ ngày càng quan tâm đến các chứng nhận VietGAP, GlobalGAP, sản phẩm hữu cơ hay khả năng truy xuất nguồn gốc. Xu hướng người tiêu dùng ưu tiên sử dụng sản phẩm xanh, sạch không chỉ là tín hiệu tích cực cho doanh nghiệp (DN), mà còn đặt ra bài toán về đổi mới, thích ứng và nâng cao năng lực cạnh tranh…

PGS.TS.BS Trần Đình Toán, nguyên Viện trưởng Viện Dinh dưỡng lâm sàng chia sẻ, thực phẩm sạch là loại thực phẩm không bị ô nhiễm hóa chất, vi khuẩn hay ô nhiễm vật lý. Chúng được sản xuất theo tiêu chuẩn đã được công nhận quốc tế như VietGAP hay GlobalGAP. Điều này đồng nghĩa với việc xanh, sạch không phải là khẩu hiệu quảng cáo, mà là chuỗi quy chuẩn khắt khe từ khâu nuôi trồng, chế biến đến bảo quản, phân phối. Từ đó, xu hướng tiêu dùng xanh, sạch mở ra cơ hội cũng như những thách thức không nhỏ đối với nhà sản xuất và phân phối.

Hiện nhiều DN lớn đã đẩy mạnh phát triển, mở rộng hệ thông bán lẻ. Điểm đặc biệt, mỗi mã QR gắn trên tem tick xanh được lưu trữ bằng công nghệ blockchain như một “hồ sơ điện tử” của sản phẩm. Người mua chỉ cần quét mã là biết rõ nơi sản xuất, kết quả kiểm nghiệm và phát hiện được tem giả nếu có.

Theo chia sẻ của đại diện siêu thị MM Mega Market Thăng Long (Hà Nội), người tiêu dùng hiện quan tâm đến các loại thực phẩm tươi sống, nông sản sạch, đặc biệt là ưu tiên các sản phẩm đạt chuẩn VietGAP, GlobalGAP.

Ông Nguyễn Ngọc Thắng - Phó Tổng Giám đốc Saigon Co.op cũng cho hay, tiêu chí lựa chọn sản phẩm của hệ thống siêu thị này là ưu tiên hàng VietGAP, GlobalGAP, OCOP và đặc sản vùng miền có nguồn gốc minh bạch. Điều đó khiến mỗi nhà cung cấp không chỉ đứng trước cơ hội tiếp cận thị trường rộng lớn, mà còn phải chấp nhận cuộc sàng lọc khắc nghiệt.

Phát triển đi đôi với an toàn thực phẩm

Ông Nguyễn Văn Mười - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam lưu ý, để đảm bảo an toàn thực phẩm xanh sạch, yếu tố cơ bản nhất là phải có quy trình sản xuất chuẩn, trong đó VietGAP là yêu cầu tối thiểu. Tuy nhiên, ông Mười cũng nêu rõ thực tế, hiện chỉ khoảng 5 - 6% rau đạt tiêu chuẩn này.

Theo ông Nguyễn Quý Dương - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nếu tính cả các chứng nhận khác, bao gồm GlobalGAP, thì diện tích rau cả nước cũng chỉ dừng ở 8.400ha có chứng nhận. Đây là con số rất khiêm tốn so với quy mô sản xuất và nhu cầu tiêu thụ hiện nay.

Vẫn theo ông Dương, ở nước ta sản xuất nhỏ lẻ là thực tế khó thay đổi trong ngắn hạn. Do đó, giải pháp cần thiết là khuyến khích nông dân tham gia vào các nhóm, hợp tác xã để cùng xây dựng thương hiệu chung, gắn với mã số vùng trồng, bao bì và truy xuất rõ ràng. Sản phẩm có thể tiêu thụ ở chợ truyền thống, siêu thị hay kênh bán lẻ hiện đại, nhưng phải bảo đảm chất lượng và trách nhiệm của người sản xuất.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Mười cho biết, chợ và hệ thống siêu thị có thể quản lý, còn các cửa hàng nhỏ lẻ thì rất khó kiểm soát. Vì vậy, cần phát triển các điểm bán tập trung để dễ quản lý, giảm rủi ro cho người tiêu dùng. Một nông dân mỗi năm có thể cung cấp hàng chục, thậm chí hàng trăm tấn rau, nhưng vẫn chưa có biện pháp quản lý an toàn tương xứng. Đây chính là lỗ hổng quản lý cần được siết chặt.

Nam Anh