Đưa Thành phố Hồ Chí Minh trở thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế

Hoạt động nghiên cứu khoa học tại Khu Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh.

Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế, khoa học, công nghệ lớn nhất nước nhưng chưa có đầu mối mang tầm quốc tế về đổi mới sáng tạo. Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp của địa phương này hiện nay vẫn còn phân tán, thiếu cơ chế hợp tác quốc tế, cũng như thiếu sự liên kết về hạ tầng tích hợp: nghiên cứu và phát triển (R&D)-thử nghiệm-thương mại hóa sản phẩm.

Cho nên, việc hình thành, phát triển Trung tâm Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh là xu hướng tất yếu. Qua đó, tạo hạ tầng thể chế và không gian vật lý cho hoạt động đổi mới sáng tạo quốc tế; thu hút doanh nghiệp công nghệ, viện nghiên cứu, quỹ đầu tư, startup toàn cầu; hỗ trợ thương mại hóa, thử nghiệm công nghệ mới và phát triển sản phẩm tại chỗ; kết nối hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Thành phố Hồ Chí Minh với mạng lưới đổi mới sáng tạo toàn cầu như: Block71, MaRS, Station F…

Doanh nghiệp công nghệ giới thiệu giải pháp chuyển đổi số tại Triển lãm các giải pháp chuyển đổi số được tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Theo ông Lê Thanh Minh, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh, việc xây dựng dự thảo Đề án phát triển Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ là một trung tâm đổi mới sáng tạo vật lý tại một điểm duy nhất, mà là một chuỗi liên kết của nhiều mô hình hoạt động đổi mới sáng tạo trên địa bàn thành phố.

Qua đó, tạo ra một hệ sinh thái mạnh mẽ, hướng đến năm 2030 phát triển Trung tâm thành hạ tầng chiến lược trong hệ thống đổi mới sáng tạo của Thành phố Hồ Chí Minh, giữ vai trò kết nối quốc tế, góp phần đưa Thành phố Hồ Chí Minh vào tốp 100 hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu và trở thành trung tâm kinh tế tri thức của Đông Nam Á.

Theo các chuyên gia, Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều điều kiện để hình thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế. Thành phố là cái nôi khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo hàng đầu cả nước, với mạng lưới gần 80 trường đại học, 30 viện nghiên cứu, một khu công nghệ cao, nhiều khu công nghiệp trọng điểm và hàng trăm doanh nghiệp khoa học, công nghệ, chiếm 50% doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo của cả nước.

Đề cập đến đề án Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh, theo ông Võ Hưng Sơn, Phó Trưởng phòng Quản lý Khoa học, Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh, cấu trúc dự kiến của Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp có bốn mô hình định hướng.

Cụ thể, mô hình “Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc tế Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh” (Mô hình đối tác công-công); mô hình “Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc tế Khu công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh” (Mô hình đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Ban Quản lý Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh).

Một góc Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh.

Hai mô hình còn lại là mô hình “Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo Thành phố Hồ Chí Minh đạt tiêu chí trung tâm đổi mới sáng tạo quốc tế” (Mô hình đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Khoa học và Công nghệ); và mô hình “Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc tế do doanh nghiệp đầu tư” (Mô hình đối tác công-tư).

Việc hình thành bốn mô hình định hướng này là yêu cầu cần thiết nhằm xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đa tầng, đa chủ thể, kết nối hiệu quả giữa Nhà nước-viện trường-doanh nghiệp-nhà đầu tư-quốc tế; đồng thời, bảo đảm sự cân bằng giữa khu vực công và tư, giữa nghiên cứu-ứng dụng-thương mại hóa, là đòn bẩy hướng đến phát triển Thành phố Hồ Chí Minh trở thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc tế của khu vực Đông Nam Á.

Mục tiêu phát triển Trung tâm Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh là tạo đầu mối quốc tế hóa hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của thành phố. Đồng thời, xây dựng tổ hợp nghiên cứu-thử nghiệm-ươm tạo-thương mại hóa công nghệ quy mô khu vực.

Đào tạo nguồn nhân lực tự động hóa tại Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh.

Đến năm 2030, đưa Thành phố Hồ Chí Minh tiến vào tốp 100 hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu và tốp 3 ASEAN về Chỉ số đổi mới sáng tạo. Tầm nhìn đến 2045, phấn đấu tiệm cận nhóm 50 đô thị dẫn đầu trên thế giới về đổi mới sáng tạo.

Để thực hiện mục tiêu trên, các chuyên gia cho rằng, Thành phố Hồ Chí Minh cần chú trọng áp dụng cơ chế chính sách đặc thù về thử nghiệm (Sandbox).

Trong đó, ban hành danh mục các lĩnh vực được thí điểm như: Fintech, Y tế số, AI/Big Data, công nghệ mới, công nghệ số, công nghệ sinh học… để cho phép các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo được thử nghiệm trong khuôn khổ có kiểm soát mà không vi phạm các quy định.

Theo ông Nguyễn Thanh Mỹ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Rynan Technologies Việt Nam, Thành phố cần tập trung vào các giải pháp hỗ trợ khởi nghiệp một cách thực tế và cụ thể cho các doanh nghiệp.

Qua đó, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có tiềm lực tham gia vào mạng lưới khởi nghiệp của thành phố, thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp phát triển.

Đạo tạo nguồn nhân lực vi mạch tại Trung tâm Điện tử vi mạch bán dẫn Thành phố Hồ Chí Minh.

Các chuyên gia cũng cho rằng, Thành phố cũng cần sử dụng nguồn vốn ngân sách (theo Nghị quyết 98/2023/NQ QH15 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh) để đầu tư về cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật dùng chung, các trang thiết bị phục vụ cho hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo, nghiên cứu phát triển về khoa học, công nghệ.

Qua đó, nâng cấp, phát triển Vườn ươm doanh nghiệp công nghệ cao, Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo Thành phố Hồ Chí Minh... trở thành những trung tâm mang tầm cỡ quốc tế.

CAO TÂN