Dựng chí doanh nhân từ tư tưởng Hồ Chí Minh

Những hạt vàng gieo mầm kiến quốc

Thuở bình minh lập quốc, dù phải đối diện với “thù trong giặc ngoài”, nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chú ý chỉ đạo, tiến hành mở mang, phát triển công – thương nghiệp, xây dựng đội ngũ doanh nhân Việt Nam. Theo quan điểm của Người, mọi lực lượng dân tộc đều là nguồn lực của cách mạng. “Điều đặc biệt là Chủ tịch Hồ Chí Minh sớm nhìn thấy vai trò to lớn của giới doanh nhân trong công cuộc bảo vệ chính quyền cách mạng và kiến thiết đất nước”, PGS. TS Trần Minh Trưởng, Nguyên Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng – Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho biết.

Theo PGS. TS Trần Minh Trưởng, chỉ nửa tháng sau khi đất nước giành được độc lập, ngày 18/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành thời gian gặp gỡ giới doanh nghiệp và doanh nhân nhằm tranh thủ sự ủng hộ đối với sự nghiệp cách mạng. Ngày 4/10/1945, Người gửi thư kêu gọi đồng bào các giới, nhất là thương gia tham gia “Tuần lễ Vàng”, ủng hộ cho nền tài chính nước nhà.

Hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, các doanh nhân, các nhà tư sản, các tài chủ đã tích cực ủng hộ cho nền tài chính nước nhà. Trong đó, chỉ riêng gia đình nhà tư sản yêu nước Trịnh Văn Bô đã hiến tặng cho cách mạng hơn 5.000 lượng vàng, gần gấp đôi ngân khố Chính phủ có lúc bấy giờ. Vợ ông Nguyễn Sơn Hà, đã hiến tặng toàn bộ số nữ trang của gia đình… Kết quả sau một tuần phát động, nhân dân cả nước và các nhà tư sản, giới công thương đã quyên góp được 20 triệu đồng Đông Dương và 370kg vàng cho chính quyền cách mạng.

Đề cao vai trò của các nhà tư sản dân tộc, giới công thương, ngày 13/10/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết Thư gửi các giới Công – Thương Việt Nam. Trong thư Người viết: “Trong lúc các giới khác trong toàn quốc dân ra sức hoạt động để giành lấy nền hoàn toàn độc lập của nước nhà, thì giới Công – Thương phải hoạt động để xây dựng một nền kinh tế và tài chính vững vàng và thịnh vượng”. Về trách nhiệm của các cơ quan công quyền, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định, Chính phủ nhân dân sẽ tận tụy giúp giới Công – Thương trong công cuộc kiến thiết này… “Việc nước và việc nhà bao giờ cũng đi đôi với nhau. Nền kinh tế quốc dân thịnh vượng nghĩa là các sự kinh doanh của các nhà công nghiệp, thương nghiệp thịnh vượng. Vậy tôi mong giới Công - Thương nỗ lực và khuyên các nhà công nghiệp và thương nghiệp mau gia nhập vào “Công - Thương cứu quốc đoàn” cùng đem vốn vào làm những công cuộc ích quốc lợi dân”, thư Chủ tịch Hồ Chí Minh viết.

Xóa bỏ định kiến, khuyến khích làm giàu

Theo PGS. TS Trần Minh Trưởng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chỉ đạo Chính phủ tăng cường vận động thực hiện “động viên kinh tế”, chú trọng phát triển công thương – nghiệp, quán triệt trong nhân dân, xóa bỏ tư tưởng “Trọng nông, ức thương” vốn đã tồn tại bao đời dưới các triều đại phong kiến Việt Nam. Quan điểm của Người là phải tạo mọi điều kiện cho phát triển công – thương nghiệp, xây dựng một nếp nghĩ mới, tập quán mới về phát triển kỹ nghệ và công – thương. Trong điều kiện đất nước còn nghèo, trình độ dân trí thấp, để có thể tạo ra nền tảng cho sự phát triển công thương nghiệp, để công thương nghiệp có chỗ đứng ban đầu.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm nhà máy diêm Thống Nhất (năm 1956)Ảnh: Tư liệu

Người chỉ rõ, trong mỗi làng, mỗi phố, mỗi hầm mỏ, mỗi nhà máy, mỗi công sở, người ta đều tổ chức hợp tác xã tiêu dùng. Số tiền của mỗi cổ phần định rất nhẹ để cho người ít tiền cũng có thể góp được. Người nhiều tiền sẽ góp nhiều cổ phần hơn. Như vậy, hợp tác xã sẽ có đủ vốn để kinh doanh.

Để chuẩn bị kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp, ngay từ cuối năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ đạo tổ chức tháo gỡ máy móc, phương tiện sản xuất, đưa ra “vùng tự do”. Nhiều xí nghiệp, nhà máy, công xưởng đã được xây dựng ở Việt Bắc và Khu 4. Người còn đồng thời động viên các nhà doanh nghiệp tham gia sản xuất các mặt hàng cốt yếu phục vụ kháng chiến, phục vụ nhu cầu của nhân dân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu chính quyền các cấp, từ trung ương đến địa phương phải thực hiện nghiêm chế độ dân chủ tập trung – khiến cho toàn thể nhân dân (công, nông, tiểu tư sản, tư sản dân tộc) đều là chủ nhân chân chính của nước nhà, đều đoàn kết để kháng chiến kiến quốc. Nhờ sự chỉ đạo sâu sát, kịp thời, Chính phủ đã động viện được nhiều doanh nhân, điền chủ đóng góp công sức, trí tuệ, của cải, trực tiếp tham gia xây dựng các cơ sở kinh tế, xây dựng nhà máy, xí nghiệp quốc phòng tại căn cứ địa Việt Bắc, góp phần thực hiện thắng lợi đường lối kháng chiến.

Động lực kiến tạo hùng cường

Theo PGS. TS Trần Minh Trưởng, những quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng đội ngũ doanh nhân thể hiện tính toàn diện, tính khoa học và nhân văn. Vượt lên trên những định kiến đương thời khi nhìn nhận về vai trò, vị trí của đội ngũ doanh nhân, Người khẳng định, Chính phủ không chủ trương xóa bỏ, tước đoạt toàn bộ kinh tế tư nhân mà vẫn sử dụng nó như một bộ phận hợp thành của toàn bộ nền kinh tế. Không lo sợ dân chúng làm giàu, không sợ sự lớn mạnh, bành trướng của các loại hình kinh tế tư nhân trong điều kiện chính quyền đã thật sự thuộc về tay Nhân dân và vì lợi ích của đại đa số người lao động.

Trong bối cảnh hiện nay, nguyên Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng nhấn mạnh, không thể có đội ngũ doanh nhân lớn mạnh, nếu như điều kiện chính trị - pháp lý, môi trường kinh doanh bất bình đẳng, không phù hợp với xu thế phát triển, thậm chí bất chấp quy luật vận động của nền kinh tế thị trường. Theo ông, chỉ khi được đối xử công bằng, bình đẳng trước pháp luật, các doanh nghiệp mới phát triển và hoạt động có hiệu quả, từ đó đội ngũ doanh nhân mới lớn mạnh, trưởng thành.

Ngoài ra, PGS. TS Trần Minh Trưởng cho rằng cần vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua, khen thưởng, tổ chức các hoạt động tôn vinh đội ngũ doanh nhân. Những hoạt động đó sẽ tạo ra động lực và khát vọng làm giàu chân chính cho cá nhân, khát vọng cống hiến cho đất nước của đội ngũ doanh nhân. Đồng thời phải thống nhất quan điểm, sự thành đạt của đội ngũ doanh nhân, sự phát triển, lớn mạnh của các tập đoàn, doanh nghiệp chính là tạo công ăn việc làm, thu nhập cho người lao động, đóng góp nguồn thu cho ngân sách nhà nước, góp phần xây dựng xã hội văn minh, nhân dân hạnh phúc.

“Trong bối cảnh hiện nay, nghiên cứu và vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng đội ngũ doanh nhân, chắc chắn chúng ta sẽ thành công trên con đường tiến tới mục tiêu mà Đảng và nhân dân ta đã đề ra, xây dựng nước ta trở thành một nước phát triển, hùng cường và thịnh vượng”, nguyên Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng nói.

Văn Kiên