Đừng để 'nổi gió mới lo chằng mái' - Bài 2: Bão lũ đi qua, tình người ở lại

Nhanh chóng khắc phục hậu quả

Sau trận lũ dữ trong tháng 8 vừa qua, hàng trăm hộ dân tại các thôn Linh Phú, Đồng Xuân, Sầy thuộc xã Tuấn Đạo rơi vào cảnh thiếu nước sinh hoạt. Ở địa hình vùng cao, các thôn chưa có hệ thống cấp nước tập trung. Từ trước đến nay, người dân nơi đây đã cùng nhau góp tiền mua đường ống, góp công dẫn nước từ khe suối về thôn. Tuy nhiên, khi lũ về, toàn bộ hệ thống bị đứt gãy, khiến nguồn nước sinh hoạt cạn kiệt. Trong những ngày khan hiếm nước, xã đã phải điều xe chở téc nước đến từng hộ dân san sẻ từng chút một. Bà Ngọc Thị Liên, ở thôn Linh Phú xúc động chia sẻ: “Lũ chia cắt nên bà con không có nước uống, đời sống vô cùng khó khăn. May mắn, chúng tôi được các lực lượng tình nguyện của xã chi viện kịp thời nên có nước dùng nấu ăn”.

Ngay khi nước rút, cán bộ, chiến sĩ Công an xã Tuấn Đạo giúp người dân vệ sinh môi trường.

Ngay khi nước rút, xã đã huy động lực lượng khẩn trương xử lý sự cố. Trong nhiều ngày liên tiếp, người dân cùng cán bộ xã dầm mình trong dòng nước lạnh, lắp đặt và đấu nối lại đường ống. Đường ống dẫn nước từ núi về thôn dài gần một cây số, nơi có địa hình hiểm trở khiến việc khôi phục thường xuyên bị gián đoạn nhưng không ai bỏ cuộc. Không chỉ làm việc trên bờ, họ còn phải lội sâu, trèo qua những tảng đá lớn, có lúc trơn trượt, nhao lên rồi ngã xuống, trầy xước, dớm máu là chuyện thường. Có mặt tại hiện trường, chúng tôi thấy tiếng gọi nhau vang vọng qua rặng cây rậm rạp, từng bước chân băng qua dòng nước vẫn cuộn chảy. Những đôi tay rắn chắc, làn da rám nắng đẫm mồ hôi vẫn không ngừng nghỉ. Người căng mình vác ống, người chằng buộc, lợi dụng sức nước, dòng chảy để di chuyển ống dẫn nước.

Ban Chỉ huy quân sự, Hợp tác xã Nông nghiệp Tuấn Đạo phối hợp cử lực lượng tổ chức đấu nối lại đường ống dẫn nước sinh hoạt cho Nhân dân.

Dù vất vả nhưng tinh thần đoàn kết và quyết tâm của người dân Tuấn Đạo đã giúp nguồn nước trở lại với bản làng đúng dịp Quốc khánh 2/9, mang lại niềm vui cho bao người. Anh Nguyễn Thế Nam, Phó Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự xã cho biết: “Nước là sự sống, bà con dân bản đều mong ngóng từng ngày. Chúng tôi nỗ lực cao nhất để bà con sớm có nước dùng”.

Địa hình tại khu vực nối ống dẫn nước sinh hoạt khá nguy hiểm do nước suối chảy xiết, nhiều ghềnh đá sắc nhọn.

Tại xã Yên Định, ngay sau khi nước lũ rút, hàng trăm người dân thôn Trại Răng khẩn trương tập trung về khu vực ngầm Ao Giang để vệ sinh, khơi thông tuyến đường độc đạo nối thôn với trung tâm xã.

Khác với mọi năm, lần này lũ cuốn theo lượng lớn đất đá, để lại lớp bùn dày hàng chục cm khiến mặt ngầm lầy lội, chia cắt giao thông. Đáp lại lời kêu gọi của cấp ủy, chính quyền, người dân địa phương từ già đến trẻ không quản ngại nắng gắt, dùng cuốc, xẻng, vật dụng thô sơ cùng nhau cào bùn, hót đất, rửa sạch từng mét đường. Tiếng máy nổ xình xịch bơm nước rửa đường hòa cùng tiếng í ới gọi nhau của những người dân tay lấm lem bùn đất cần mẫn làm việc. Chừng hơn một giờ đồng hồ, tuyến đường qua ngầm Ao Giang đã khô ráo, thông thoáng trở lại.

Nhân dân thôn Trại Răng, xã Yên Định khẩn trương quét dọn bùn đất đọng lại sau mưa lũ.

Bà Hoàng Thị Thanh, Bí thư Chi bộ thôn nói: “Trong thôn phần lớn là người dân tộc thiểu số, bà con bảo ban nhau làm ăn, đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa mới. Khi thông báo về rửa ngầm, nhà nào cũng bố trí người đến tham gia, nhờ vậy đường sớm thông thoáng, học sinh đến trường dễ dàng, thuận tiện”.

Lũ rút, nhiều tuyến đường lớn qua các xã vùng cao cũng bị phủ kín bởi lớp bùn đất dày, gây cản trở giao thông. Các đơn vị quản lý đường tỉnh, quốc lộ phối hợp cùng chính quyền địa phương khẩn trương khắc phục. Dưới sự chỉ đạo của Sở Xây dựng, Ban Quản lý bảo trì đường bộ Bắc Ninh đã chủ trì phối hợp với các nhà thầu bảo dưỡng thường xuyên, tiến hành kiểm tra hiện trường, xác định thiệt hại và xử lý sự cố kịp thời.

Tại các vị trí sạt lở mái ta luy dương, đất đá lấp kín lòng rãnh dọc và tràn ra mặt đường, lực lượng chức năng đã huy động hàng trăm phương tiện, thiết bị chuyên dụng để hót dọn, bảo đảm giao thông thông suốt. Những điểm hư hỏng về kết cấu rãnh, mặt đường, cống ngang đều được cắm biển cảnh báo, phân luồng giao thông hợp lý. Các đoạn hộ lan an toàn bị trôi, gãy đổ được căng dây cảnh báo, bố trí lực lượng trực gác theo dõi diễn biến hư hỏng, đồng thời đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh công bố tình huống khẩn cấp và ban hành lệnh xây dựng công trình khẩn cấp theo quy định.

Cán bộ công an xã Tam Tiến hướng dẫn phương tiện lưu thông trên tuyến đường tỉnh 294B đoạn qua địa bàn bị sạt lở.

Có thể kể đến tuyến đường tỉnh 294B, đoạn qua xã Tam Tiến, từng xảy ra sạt lở nghiêm trọng trong tháng 8 vừa qua. Ngay sau đó, UBND xã đã huy động nhân lực, máy móc khẩn trương thu dọn đất đá, bảo đảm giao thông thông suốt. Đây là tuyến đường huyết mạch nối Bắc Ninh với Thái Nguyên, có ý nghĩa rút ngắn thời gian di chuyển, thúc đẩy giao thương, phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời kết nối các khu công nghiệp và điểm du lịch của hai tỉnh. Do lưu lượng phương tiện qua lại lớn, những vị trí chưa được xử lý dứt điểm vẫn tiềm ẩn nguy cơ sạt trượt, gây mất an toàn. Vì vậy, xã Tam Tiến thường xuyên phát cảnh báo để người dân cảnh giác khi lưu thông.

Xã Đại Sơn đưa máy móc hỗ trợ người dân khắc phục thiệt hại sau mưa lũ.

Thông tin từ Ban chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh, ngay sau lũ, hàng nghìn khối đất đá đã được lực lượng chức năng, người dân thu dọn trong thời gian nhanh nhất, nhiều điểm hư hỏng nhẹ được xử lý tạm thời. Các cơ quan chức năng tiếp tục rà soát, thống kê thiệt hại để có phương án khắc phục triệt để, bảo đảm an toàn giao thông và ổn định đời sống người dân.

Đoàn kết, vượt qua “cuộc chiến sinh tử”

Thiên tai luôn là phép thử khắc nghiệt đối với sức chịu đựng và tinh thần đoàn kết của con người. Kinh nghiệm thực tiễn cho thấy, ở bất kỳ hoàn cảnh nào, thời điểm nào, người dân cả nước nói chung, Bắc Ninh nói riêng đều phát huy cao độ tinh thần tương thân tương ái, đồng lòng vượt qua khó khăn để giảm thiểu thiệt hại. Không chỉ trong những trận mưa bão đầu năm đến nay, mà tinh thần ấy đã được thể hiện rõ nét qua cơn bão lịch sử Yagi (bão số 3) năm trước - một trận cuồng phong kèm mưa lũ hoành hành khắp miền Bắc, gây ra sức tàn phá khủng khiếp.

Nhân dân xã Tuấn Đạo giúp nhau di chuyển tài sản tránh lũ.

Trước hiểm họa đe dọa tính mạng và tài sản của người dân, cả hệ thống chính trị tỉnh Bắc Ninh đã khẩn trương vào cuộc, kích hoạt các phương án ứng phó, đặt mục tiêu bảo vệ con người lên hàng đầu. Những ngôi nhà tốc mái, những tuyến đê bị đe dọa, hàng chục thôn bị cô lập giữa biển nước mênh mông, tất cả tạo nên một “cuộc chiến sinh tử” đầy cam go. Trong thời khắc gian nguy ấy, hình ảnh các cán bộ, chiến sĩ quân đội, công an dầm mình trong nước lũ, bất chấp hiểm nguy, thức trắng đêm để đưa hàng cứu trợ đến tay người dân đã trở thành biểu tượng sống động của lòng quả cảm và trách nhiệm.

Khắc phục sự cố tại Trạm bơm Cống Bún. Ảnh tư liệu.

Nổi bật là sự cố rò rỉ tại bể xả Trạm bơm Cống Bún, thuộc địa bàn thành phố Bắc Giang nay là phường Tiền Phong xảy ra năm trước, một tình huống nguy cấp có thể gây hậu quả tương đương với vỡ đê sông Thương. Trong thời khắc “cân não”, lãnh đạo tỉnh đã trực tiếp chỉ đạo xuyên đêm tại hiện trường, huy động lực lượng quân đội làm nòng cốt xử lý sự cố. Hình ảnh bố con “người nhái” Nguyễn Văn Lúa và Nguyễn Văn Hai không quản nguy hiểm đến tính mạng lặn sâu nhiều giờ trong dòng nước xoáy để đóng cánh cống đã khiến bao người xúc động, khâm phục. Nhờ sự nỗ lực không ngừng nghỉ, sự cố được khắc phục kịp thời, bảo vệ an toàn cho hàng nghìn hộ dân và các khu công nghiệp trọng điểm.

Lực lượng chức năng tập trung khắc phục sự cố tại Trạm bơm Cống Bún. Ảnh tư liệu.

Tinh thần vượt lũ lan tỏa khắp nơi. Trong đêm, hàng trăm hộ dân ở xã Hợp Thịnh được di dời đến nơi an toàn. Các lực lượng xuyên đêm khắc phục sự cố tràn đê, khôi phục điện, thông tin liên lạc. Những chuyến xe cứu trợ nước, lương thực lặng lẽ hướng về vùng lũ trong mưa xối xả, những chiếc bánh chưng gói vội, những chuyến xe “không đồng” đầy tình người, tất cả đã thắp lên ngọn lửa ấm áp giữa bão giông. “Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”, thật cảm động khi anh Phạm Đăng Nên ở xã Ngọc Thiện chia sẻ: “Nhà có trang trại lợn nên có sẵn nhiều bao tải. Nghe tin Trạm bơm Cống Bún cần hỗ trợ, không quản ngại đường xa, gia đình đã dùng ô tô vận chuyển 1,5 nghìn chiếc bao tải đến tận nơi để lực lượng chức năng đựng cát, vật liệu phục vụ khắc phục sự cố”. Tấm lòng của anh Nên và hàng trăm người dân khác gác việc riêng cùng lo việc chung càng thêm củng cố, tạo nên sức mạnh lòng dân trong phòng, chống lụt bão.

Lực lượng chức năng huyện Sơn Động (cũ) hỗ trợ đưa người dân ra khỏi khu vực nguy hiểm do thiên tai. Ảnh tư liệu.

Còn rất nhiều những hình ảnh, việc làm thấm đẫm tình người trong bão lũ chẳng thể nào kể hết. Bão lũ đi qua, tình người ở lại, qua đó càng thêm hun đúc truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam về tinh thần đoàn kết, sự tương trợ, chung sức, đồng lòng vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, những bài học rút ra trong phòng, chống bão lũ là kinh nghiệm quý để tỉnh nhận diện rõ hạn chế, tiếp tục hoàn thiện chiến lược phòng, chống thiên tai một cách bài bản, hiệu quả và bền vững hơn. Qua đó, bảo vệ cuộc sống người dân trước những biến động khôn lường của thời tiết cực đoan.

Nhóm PV Kinh tế (còn nữa)