Dùng điện thoại khi lái xe máy có thể gây chết người, phạt 800 nghìn là quá nhẹ

Buổi trưa, giữa ngã tư Trường Chinh – Tôn Thất Tùng, tôi thấy người đàn ông trung niên phóng xe máy một tay, còn mắt dán vào màn hình điện thoại cầm ở tay kia. Tiếng “rầm” vang lên khi anh ta tông thẳng vào đuôi xe người phụ nữ đang dừng đèn đỏ phía trước. Cô này loạng choạng rồi ngã nhào. May mắn không có xe nào phía sau lao nhanh lên nên nạn nhân chỉ bị xước nhẹ, dựng xe dậy nhận lời xin lỗi rồi bực tức bỏ đi.

Chỉ vài giây mất tập trung là đủ để một va chạm xảy ra khi đường vẫn vắng. Cảnh đó thật ra không hiếm. Ở bất cứ con phố nào, ta đều thấy người vừa lái xe máy vừa dùng điện thoại. Khi tham gia giao thông, chỉ cần một khoảnh khắc lơ đãng, một tin nhắn, một cú vuốt màn hình… cũng đủ để gây tai nạn thương tích, thậm có có nguy cơ cướp đi mạng người.

Việc lái xe yêu cầu sự tập trung tuyệt đối, làm chủ tay lái và quan sát đường đi. Khi dùng điện thoại, tầm nhìn của tài xế bị thu hẹp lại chỉ vừa đủ kích thước màn hình. Bên cạnh đó, sự tập trung cũng bị chuyển dịch vào việc tiếp nhận thông tin. Điều này chắc chắn sẽ làm giảm khả năng tập trung, khiến việc lái xe trở nên nguy hiểm.

Nhiều tài xế ung dung vừa lái xe vừa dùng điện thoại. (Ảnh: Ngô Nhung)

Năm 2012, Đại học Barcelona (Tây Ban Nha) và các viện nghiên cứu hàng đầu tại Australia cùng thực hiện nghiên cứu khoa học đánh giá tác động của việc sử dụng điện thoại di động khi lái xe, so sánh với tác hại của việc lái xe sau khi uống rượu bia.

Kết quả cho thấy khi tài xế nhắn tin, kỹ năng lái của họ suy giảm một cách nghiêm trọng, tương đương với một người có nồng độ cồn trong máu vượt mức cho phép 25%.

Người điều khiển phương tiện đắm chìm vào màn hình điện thoại mà xao nhãng tay lái chính là tự đặt mình và người khác vào vùng nguy cơ tai nạn cực cao, tương đương với việc lái xe khi say xỉn.

Trong nội đô, tài xế chỉ cần rời mắt khỏi đường trong 3 giây, ở tốc độ 40km/h, xe đã đi được hơn 30 mét trong trạng thái không quan sát. Đó là chưa kể hành vi điều khiển phương tiện bằng một tay cũng tiềm ẩn rủi ro gây tai nạn nghiêm trọng.

Nghị định 168/2024 vừa có hiệu lực đầu năm nay quy định rõ, người điều khiển xe máy dùng điện thoại khi lái xe sẽ bị phạt từ 800 nghìn đến 1 triệu đồng và bị trừ 4 điểm giấy phép lái xe. Đây là bước tiến đáng ghi nhận, bởi hành vi này trước đây hầu như không bị xử lý nghiêm. Tuy nhiên, nếu nhìn vào thực tế giao thông, mức phạt ấy vẫn còn quá nhẹ so với hậu quả mà nó có thể gây ra.

Mức phạt nồng độ cồn là 6 - 8 triệu đồng, CSGT luôn tuần tra, xử lý nghiêm khắc lỗi này. Thế nhưng, hành vi dùng điện thoại lái xe lại diễn ra phổ biến và không mấy người bị phạt. Mỗi ngày ra đường, tôi gặp nhiều người đi xe máy, ô tô dán mắt vào điện thoại. Thậm chí nhiều người đang đi bỗng ngột ngột phanh gấp hoặc dừng ngay giữa đường để dùng điện thoại mà không cần biết đến những phương tiện khác ở xung quanh, đường đông hay đường vắng.

Một nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu Giao thông Vận tải Việt Đức, Trường Đại học Việt Đức chỉ ra, nguy cơ tai nạn giao thông ở người dùng điện thoại khi điều khiển xe máy có thể tăng đến 20,3 lần so với người không sử dụng.

Dù là nghe, cầm hay liên tục nhìn màn hình, mỗi hành động này đều tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông. Nhiều người viện lý do bản thân đang cần dùng gấp: "Khách hàng gọi nên phải nghe", "Công việc gia đình đang cần mình trao đổi gấp", "Đang xem Google Maps vì không biết đường"...

Tuy nhiên, thay vì vừa lái xe vừa dùng điện thoại, họ hoàn toàn có thể dừng lại ven đường để xử lý công việc hoặc tra cứu bản đồ.

Một nghiên cứu khác của Trung tâm Nghiên cứu Giao thông Vận tải Việt Đức chỉ ra rằng, chỉ khoảng 6% số người dùng điện thoại khi lái xe dừng hẳn xe vào lề đường, 33% chuyển vào làn giáp lề và đi chậm lại, còn khoảng 61% vẫn giữ tốc độ như các xe khác trên đường.

Thực tế này cho thấy, CSGT cần kiểm tra, xử lý gắt hơn lỗi dùng điện thoại khi lái xe, đồng thời cơ quan chức năng cũng cần nghiên cứu tăng mức phạt cho vi phạm này.

Tai nạn giao thông ở Việt Nam mỗi năm vẫn cướp đi gần 7.000 sinh mạng. Mỗi người ra đường, cầm lái, đều đang nắm trong tay sinh mạng của mình và của người khác. Để giao thông văn minh hơn, điều đơn giản nhất tài xế cần làm là đừng rời tay lái và không rời mắt khỏi đường đi.

Hoàng Hà